بسم الله الرحمن الرحیم

معیارهای جدید دانشمندان ایرانی در زمینه رؤیت هلال

در حال حاظر چند نفر از کارشناسان رویت ماه روی معیارهای متفاوتی کار می کنند

۱-  معیارهای سنتی ایران ( معیارهای تاریخی ) : همان معیارهائی که در قسمت اول به آن پرداختیم
۲- امیر حسن زاده (اصلاح یالوپ)  
۳- علیرضا حکیمی ( معیار هوشمند )
۴- سید قاسم رستمی (مدل مثلثی)
۵- مهندس سید محسن قاضی میرسعید ( فاز + ارتفاع )

******************

مقاله نقدی بر معیار برنارد یالوپ در تعیین خط رؤیت پذیری هلال با چشم مسلّح، علیرضا بوژمهرانی

در ایران نیز رصدگران و پژوهشگران رؤیت هلال، معیارهایی جدید عرضه کرده اند که مهم ترین آنها عبارت اند از :

   ۱) معیار مدل سه بعدی که در ۱۳۸۶ش، حمیدرضا گیاهی یزدی برای رؤیت هلال با استفاده از دوربینهای دوچشمی پرتوان و تلسکوپ پیشنهاد کرد. او در این معیار از مشخصه های ارتفاع ماه (با احتساب شکست) و جدایی زاویه ای ماه از خورشید (هر دو هنگام غروب خورشید)، انحطاط (ارتفاع منفی) خورشید هنگام غروب ماه، و درصد بخش درخشان ماه (فاز ماه) در نموداری سه بعدی استفاده کرده است (← گیاهی یزدی، ص ۱۱۶ـ۱۲۰).

   ۲) معیار هوشمند رؤیت هلال که علی رضا حکیمی با همکاری سعید ستایشی در ۱۳۸۶ش پیشنهاد کرده اند. حکیمی با گردآوری ۸۳۰ گزارش از رصدهای هلال و گزینش شش مشخصة مهم جدایی زاویه ای، اختلاف ارتفاع و اختلاف سمت ماه و خورشید در حالت مکان مرکزی بدون تصحیح شکست، سن هلال، ضخامت هلال و مکث ماه، دادگانی ایجاد کرده است. با استفاده از این دادگان و ابزار پیش بینی آنفیس ، پیش بینی رؤیت پذیری هلالهای ماه با ابزارهای نجومی و چشم غیرمسلح در چهار منطقه اصلی، سه منطقه بحرانی و یک منطقه بحرانی ویژه امکان پذیر است (← حکیمی و ستایشی، ص ۵۸ـ۷۸).

   ۳) معیار مدل مثلثی که سیدقاسم رستمی در ۱۳۸۶ش برای پیش بینیهای رؤیت هلال مطرح کرد. او برپایة الگویی مثلثی با مشخصه های ارتفاع هلال، اختلاف ارتفاع هلال با خورشید، و ضخامت زاویه ای بخش میانی هلال به مسئلة رؤیت هلال پرداخته است (← رستمی، ۱۳۸۷ش، ص ۳۳ـ۴۳؛ نیز ← همو، ۱۳۹۲ش، ص ۲۰۸ـ۲۲۰).

   ۴) معیاری که سیدمحسن قاضی میرسعید در ۱۳۹۲ش عرضه کرد که به فاز و ارتفاع ماه و خورشید در لحظه غروب خورشید (برای هلال ماههای شامگاهی) و در لحظه طلوع ماه (برای هلال ماههای صبحگاهی) وابسته است (← قاضی میرسعید، ۱۳۹۲ش، ص ۱۸۲ـ۱۸۶).

   در سالهای اخیر، برخی رصدگران توانسته اند هلالهای بسیار کم سن را (با توجه به زمان گذشته از مقارنه) رؤیت کنند. مهم ترین رکوردهای رؤیت هلال در این سالها عبارت اند از :

   در اول بهمن ۱۳۷۴/ ۲۱ ژانویه ۱۹۹۶، جیمز استم در توسان آریزونا  با تلسکوپی با آیینة هشت اینچی (هر اینچ ۵۴ر۲ سانتیمتر)، هلال ماه رمضان ۱۴۱۶ را با سن ۱۲ ساعت و ۷ دقیقه و جدایی ۷ر۷ درجه رؤیت و رکوردی جدید ثبت کرد (حسن زاده و همکاران، ص ۹۱؛ سلطان ، ص ۱۱۵ـ۱۱۶).

   در ۲۸ مرداد ۱۳۸۰، علی رضا موحدنژاد به همراه حمیدرضا گیاهی یزدی هلال جمادی الآخره ۱۴۲۲ را با دوربین دوچشمی ۱۵۰×۴۰ رؤیت کردند که سن هلال ۱۲ ساعت و ۱۵ دقیقه و جدایی زاویه ای آن از خورشید ۶ر۷ درجه بود (← سینت، ۲۰۰۴، ص ۱۰۳). سن این هلال بیش از رکورد جهانی و جدایی زاویه ای آن کمتر از هلالی بود که استم رؤیت کرده بود.

   در ۱۶ شهریور ۱۳۸۱، سیدمحسن قاضی میرسعید هلال ماه رجب ۱۴۲۳ را با سن ۱۱ ساعت و ۴۰ دقیقه و جدایی زاویه ای ۵ر۷ درجه با دوربین دوچشمی ۱۵۰×۴۰ رؤیت کرد و رکورد استم را از لحاظ سن و جدایی زاویه ای پشت سر گذاشت (همان، ص ۱۰۳، ۱۰۵).

   در ۹ اسفند ۱۳۸۴، محسن شریفی با تلسکوپ چهارده اینچی، هلال صفر ۱۴۲۷ را با جدایی زاویه ای ۳ر ۷ درجه رؤیت کرد که کمترین جدایی زاویه ای از خورشید در رصد هلالی در جهان بوده است (همو، ۲۰۰۷، ص ۶۶). در سالهای اخیر یکی از مسائل رصدگران و مستخرجان تقویم رسمی در ایران رؤیت هلال در روز بوده است که برای یافتن ضابطه ای دقیق در این باره، پژوهشهای بیشتری در جریان است.

   رؤیت هلال، افزون بر تنظیم تقویم قمری، تأثیر علمی و فرهنگی بسیاری در جوامع اسلامی داشته است. اطلاعات طبقات جامعه در این کشورها دربارة ابعاد نجومی رؤیت هلال و حتی موضوعات ساده تری چون تغییر ظاهری شکل ماه و زمان طلوع و غروب آن اندک است. طبق پژوهشی در ۱۳۸۹ش/ ۲۰۱۰ در اردن، پاسخ درست طبقات جامعه (از جمله دانشجویان) به پرسش نامه ای دربارة مشخصه های نجومی ماه از قبیل طول سال قمری، امکان رؤیت ماه در روز، تغییر شکل ظاهری ماه، چگونگی رخ دادن خسوف و کسوف، چگونگی رؤیت هلال و مکث ماه، در مواردی کمتر از ۱۰% بوده است. هرچند پژوهش دیگری در این باره انجام نشده است، به نظر می رسد این وضع کمابیش به دیگر جوامع کشورهای اسلامی نیز تعمیم یابد. ناآگاهی عمومی دربارة مبانی علمی رؤیت هلال و تقویم قمری، اقدامات آموزشی در این زمینه را ایجاب می کند (← سناء مصطفی عبده، ص ۱۶۳ـ۱۷۳).

منابع : محمد باقری، محمدرضا صیاد، و حسن طارمی راد، گزارش جامع طرح سراسری رؤیت هلال ماههای قمری برای ایران، ]تهران[ ۱۳۷۸ش؛ امیر حسن زاده، محمد احمدی، و یوسف شعبانی، ماه نو: مبانی علمی رؤیت هلال، مشهد ۱۳۸۷ش؛ علی رضا حکیمی و سعید ستایشی، «معیار جدید (اولین معیار هوشمند) رؤیت هلال»، تحقیقات اسلامی، سال ۲۰، ش ۱ (تابستان ۱۳۸۷)؛ قاسم رستمی، «الگوی مثلثی ایران در پیش بینی رؤیت هلال در روز»، در همان؛ همو، «پیش بینی حداقل قدرت ابزار نوری موردنیاز برای رؤیت هلال با استفاده از ضابطه الگوی مثلثی»، پژوهشنامه فرهنگ و تمدن اسلامی، سال ۲۱، ش ۱ و ۲ (تابستان ۱۳۹۲)؛ سناءمصطفی عبده، «دراسة استقصائیة لقیاس درجة الوعی حول القمر و الشهر الجدید و الهلال بین الناس من مختلف القطاعات فی الاردن»، در علم الفلک للمجتمع الاسلامی: اعمال مؤتمر الامارات الفلکی الثانی حول رؤیة الهلال و التقویم الهجری و مواقیت الصلاة، ۱۸-۱۶ جمادی الآخرة ۱۴۳۱ﻫ ، تحریر م. محمد عوده و ا. د. نضال قسّوم، ابوظبی: المرکز الوطنی للوثائق و البحوث، ۲۰۱۰؛ محسن قاضی میرسعید، «معیاری جدید برای پیش بینی رؤیت هلال ماه»، پژوهشنامه فرهنگ و تمدن اسلامی، سال ۲۱، ش ۱ و ۲ (تابستان ۱۳۹۲)؛ حمیدرضا گیاهی یزدی، «طراحی ضابطه های ترکیبی جدید در رؤیت های هلال ماه: مزایا و مشکلات پیش رو»، در مجموعه مقالات سومین همایش رؤیت هلال و تقویم، تهران ۱۳۸۶ش

******************

مقاله طراحی سیستم خبره جهت پیش بینی رؤیت هلال، علیرضا حکیمی

رویتپذیری هلال ماه یکی از دغدغ ه های کشورهایی میباشد که به نوعی از تقویم هجری قمری استفاده م ی کنند. نگارنده نیز با مطالعات فراوان در مورد نتایج ارصاد معتبر نجومی در ایران و جهان، ضمن داده کاوی برای اولین بار سیستم خبر ه ای جهت پیشبینی رویت پذیری هلال ماه ارائه داده اس ت . ابتدا 830 گزارش معتبر ( داده های واقعی ) از ارصاد منجمین این حوزه گردآوری و با گزینش 6 پارام تر مهم در گزارشات، پایگاه داده ایجاد شد . با استفاده از این پایگاه داده و شبکه عصب ی - فازی تطبیق ی , ( Adaptive-Network-Based Fuzzy Inference System ) ANFIS پیشبینی رویتپذیری هلالهای ماه با ابزار اپتیکی و چشم غیرمسلح در 4 منطقه اصلی, 3 منطقه بحرانی و یک منطقه بحرانی ویژه مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج حاصل مورد ارزیابی 2 تایی متغیرها برای - قرارگرفت. از قابلی تهای سیستم خبره فوق انعطا ف پذیری زیاد جهت استفاده از بهترین مجموعه های 6 سهولت کاربران میباشد. در ضمن این سیستم خبره , آغاز فصل هوشمندی در حوزه پ ی شبینی رویتپذیری هلال ماه به حساب میآید و قادر است با دقتی در حدود 99,998 درصد مناطق مذکور را پی شبینی نماید. مراکز استخراج تقویم هجری قمری در سراسر دنی ا از جمله مرکز تقویم دانشگاه تهرا ن , دفاتر مراجع عظام شیعه و سنی در سراسر دنیا از جمله ستاد استهلال د فتر مقام معظم رهبری و مراکز علمی - تحقیقاتی - نجومی سراسر دنیا از جمله انجمن نجوم ایرا ن مهمترین بهرهوران این سیستم خبره میباشند.

***************************
نرم افزارهای جدید رؤیت پذیری هلال

خبرگزاری فارس،٣/ ١٢/ ١٣٨٧

به گزارش خبرنگار "سرويس فضاي مجازي" خبرگزاري فارس، عليرضا حكيمي، كارشناس ارشد مهندسي رايانه گرايش هوش مصنوعي، با اشاره به طراحي اولين نرم‌افزار هوشمند پيش‌بيني رؤيت هلال ماه گفت: اين اولين پروژه بين رشته‌اي بين هوش مصنوعي و علم نجوم است كه در دنيا انجام شده است. وي ادامه داد: اين پروژه در قالب پايان‌نامه سال گذشته با داوري پروفسور كارلوكاس استاد دانشگاه تهران با نمره 20 ارزيابي شد. مجري اين طرح افزود: اين نرم‌افزار قادر است وضعيت رويت‌پذيري هلال ماه را از 2 هزار سال قبل تا 5 هزار سال بعد با دقت 98 درصد پيش‌بيني كند، همچنين اين نرم‌افزار مي‌تواند مشخص كند كه هلال ماه با چشم مسلح يا غير مسلح قابل رؤيت است. پايگاه اطلاع‌رساني حج به نقل از اين كارشناس رايانه نوشت: بعد از روش خواجه نصيرالدين طوسي كه تا 30 سال قبل استفاده مي‌شد، اين نرم‌افزار اولين روش ايراني براي پيش‌بيني رؤيت هلال ماه است كه استفاده مي‌شود. حكيمي در پايان يادآور شد: از دو سال قبل نتايج كار با اين نرم‌افزار به دفتر مقام معظم رهبري و آيت‌الله‌العظمي بهجت ارسال شده است. انتهاي پيام/

توسط مبتكر كشورمان انجام شد
طراحي و ساخت نرم افزار هوشمند، جهت پيش بيني رويت هلال ماه
نرم افزار هوشمند جهت پيش بيني رويت هلال ماه در دنيا توسط مبتكر كشورمان طراحي و ساخته شد.

عليرضا حكيمي، مبتكر اين طرح در گفت‌وگو با خبرنگار علمي «شبكه خبر دانشجو»، گفت: رويت پذيري هلال ماه از دغدغه كشورهايي است كه از تقويم هجري قمري استفاده مي‌كنند.

وي گفت: براي اولين بار سيستم حفره‌اي جهت پيش بيني رويت پذيري هلال ماه طراحي و ساخته شده است كه در ابتدا 830 گزارش معتبر از رصد منجمين اين حوزه گردآوري و با گزينش 6 پارامتر مهم در گزارش هاي پايگاه داده ايجاد شد.

اين مبتكر بيان داشت: با استفاده از پايگاه داده و شبكه عصبي – فازي تطبيقي، پيش بيني رويت پذيري هلال ماه با ابزار اپتيكي و چشم غير مسلح در 4 منطقه اصلي، 3 منطقه بحراني و يك منطقه بحراني ويژه مورد مطالعه قرار گرفته است.

حكيمي اظهار داشت: از قابليت هاي نرم افزار هوشمند، انعطاف پذيري بالا جهت استفاده از بهترين هاي مجموعه هاي 2 الي 6 تايي متغيرها براي سهولت كاربران است.

وي ادامه داد: اين سيستم خبره، آغاز فصل هوشمندي در حوزه پيش بيني رويت هلال ماه به حساب مي‌آيد.

اين مخترع يادآور شد: نرم افزار هوشمند قادر است با دقتي در حدود 99.998مناطق مذبور را پيش بيني كرده و در مراكز مهم نيز از جمله مراكز استخراج تقويم هجري و قمري مورد بهره برداري قرار مي گيرد.

حكيمي اظهار داشت: نرم افزار هوشمند، اولين پروژه بين رشته‌اي بين نجوم و هوش مصنوعي در ايران و نيز اولين روش جامع جهت پيش بيني رويت هلال ماه پس از روش خواجه نصيرالدين طوسي است./انتهاي پيام/

****************

نرم افزار مه یار

اپلیکیشن نجومی و رویت هلالی

به گزارش روابط عمومی مرکز علوم و ستاره شناسی تهران، روز پنجشنبه 30 فروردین97 ساعت 16 الی 20 مراسم رونمایی از اپلیکیشن اندرویدی رویت هلال ماه در تالار کهکشان برگزار می شود.

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری از چهارمحال و بختیاری، دانش پیش بینی  وضع رؤیت هلال ماه یکی از کهن ترین دانش های بشری و یکی از شاخه های تخصصی بسیار جذاب نجوم محاسباتی و رصدی است که همواره مورد توجه پژوهشگران در سراسر دنیا بوده است. این پژوهشگران از دیرباز تا کنون، بر مبنای گزارش های رصدی رؤیت هلال ماه و بهره گیری از توابع، معادلات، ترسیم منحنی ها و تنطیم جداول به معیارهایی دست یافته اند. با توجه به اهمیت پیش بینی های هلال ماه در تنطیم تقویم قمری و رویدادهای وابسته به آن، رصدگران ایرانی سال هاست که با تلاش وصف ناشدنی در این عرصه کوشیده اند و امروز نیز شاهد رونمایی از نرم افزار "مه یار" بر مبنای معیار ایرانی «فاز و ارتفاع» می باشیم.

علی اکبر نیری کارشناس نجوم محاسباتی مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران و طراح اپلیکیشن "مه یار" عنوان کرد: در زمینه پیش بینی رؤیت هلال ماه نرم افزارهایی در دسترس رصدگران بود که با توجه به کمبودها و نقاط ضعف نمونه های موجود، خلا وجود نرم افزاری که قدرت پیش بینی بالاتر و دقت بیش تری داشته باشد احساس می شد. به همین منظور تصمیم گرفتیم که با راهنمایی ها و تاکید جناب صیاد نرم افزاری را برای جامعه رصد گران رؤیت هلال طراحی نماییم و مبنا را نیز بر اساس معیار ایرانی ارائه شده توسط سید محسن قاضی میرسعید  قرار دادیم که اخیرا نیز در کتاب "روش پیش بینی وضع رؤیت هلال ماه در ایران" محمدرضا صیاد استفاده شده است.

وی اظهار داشت: افرادی که با محیط کاربری نرم افزارهای پیش بینی نظیر moon calculator  و accurate times  آشنایی دارند، بعضاً با مشکلاتی در این زمینه برخورد کرده اند، برای مثال نقشه خروجی نواحی رؤیت پذیری هلال در قالب  یک تصویر با پسوند gpj  و یا  bit map و با رزولشون کم به مخاطب ارائه می شود که نواحی زیادی از کره زمین را دربر می گیرد. همین امر افت کیفیت شدیدی را در زمان زوم تصاویر سبب می شود در نتیجه نمی توان محدوده دقیقی را در یک منطقه و یا یک کشور برای شرایط رؤیت پذیری تعیین نمود. وی افزود: از طرفی معیارهای قبلی نظیر معیار یالوپ  که مبنای طراحی این نرم افزارها می باشند سال هاست که به روزرسانی نشده اند و پیش بینی دقیقی ارائه نمی دهند، اما "مه یار" ضمن ارائه تصاویر با کیفیت بسیار بالا و قابلیت زوم، به صورت هوشمند و بر اساس الگوریتم و منحنی های پیشرفته شرایط رؤیت پذیری را با دقت بالایی پیش بینی می کند.

وی در مورد چگونگی عملکرد نرم افزار عنوان کرد: نواحی رویت پذیری بر روی نقشه با الهام از چراغ راهنمایی با سه رنگ سبز، زرد و قرمز نمایش داده می شوند که رنگ سبز نشان دهنده رویت پذیری با چشم غیر مسلح، رنگ زرد مختص رؤیت پذیری با ابزار و رنگ قرمز بیانگر عدم رؤیت پذیری در آن نواحی می باشند.

همچین وی افزود: با توجه به اینکه خدمات نرم افزار از طریق سرویس google play  و بر پایه google map  می باشد، به منظور کار کردن با این نرم افزار به یک اکانت گوگل نیاز می باشد. نیری خاطرنشان کرد: هنگام کار با نرم افزار در صورت دسترسی به اینترنت نفشه ها به روز رسانی می شوند، اما در صورت عدم دسترسی نیز نرم افزار با نفشه هایی که به صورت cash بر روی سیستم دخیره شده اند، شروع به کار می کند.

پارامترهای رؤیت هلال ماه چگونه تعیین می شوند و پارامتر مورد استفاده در اپلیکیشن "مه یار" از چه نوعی است؟

این کارشناس نجوم محاسباتی اظهار داشت: معیارهای رؤیت پذیری با استفاده از اطلاعات و مشخصاتی که رصدگران از هلال های حدی گزارش می کنند بدست می آیند و پس از جمع آوری این اطلاعات بر اساس پارامترهای گزارش شده، نمودارهایی ترسیم می شود که در نتیجه الگوهایی بدست می آید. برخی پارامترها نظیر «ارتفاع» از اهمیت بیش تری رخوردار هستند و تعیین کننده می باشند . برای مثال معیار یالوپ بر اساس ضخامت میانی هلال و ارتفاع و معیار قاضی میر سعید برحسب فاز ژئوسنترماه و ارتفاع آن می باشد.

نیری بیان کرد: معیار ایرانی استفاده شده در این اپلیکیشن، "فاز و ارتفاع" می باشد که توسط جناب آقای قاضی میر سعید مطرح شده است و حاصل بیش از 25 سال رصدهای دقیق و بررسی اطلاعات هلال های حدی از سراسر دنیاست.  وی ادامه داد: در این معیار برای فاز مشخصی از هلال حداقل ارتفاع رؤیت پذیری تعیین می گردد و هرچه قدر فاز ژئوسنتریک ماه  افزایش پیدا کند، هلال در ارتفاع کمتری رؤیت پذیر خواهد بود. وی خاطر نشان کرد: این معیار نیز در صورت شکسته شدن رکوردهای در حال حاضر هلال های ماه و یا تجدید نظر آقای قاضی میرسعید این معیار تصحیح شده و بر دقت پیش بینی آن افزوده می گردد،  چنانکه پس از رویت هلال حدی توسط جیمز امرا، حداقل ارتفاع رؤیت پذیری برای هلالی با فاز 0.5 درصد از 6.5 درجه به 6.4 درجه تصحیح پیدا کرد.

این کارشناس مرکز تقویم ایران تاکید کرد: هلال های حدی یعنی هلال هایی که مرز بین دیده شدن و نشدن قرار گرفته اند در تصحیح و تنطیم معیارها تعیین کننده می باشند.  

هم اکنون این اپلیکیشن در چه مرحله ای از طراحی است و چه زمانی به طور رسمی عرضه می گردد؟

نیری طراح این اپلیکشین در پاسخ به خبرنگار علم و فناوری مطرح کرد: در حال حاضر نسخه 1 این اپلیکیشن برای گوشی های اندروید و در کانال رسمی کارگاه های آموزشی مرکز تقویم موسسه ژئو فیزیک دانشگاه تهران بارگزاری شده است.  وی ضمن اشاره به اینکه  اپلیکیشن رونمایی شده فعلی، نسخه بتا و آزمایشی این نرم افزار می باشد، تصریح کرد:  ضمن اعمال تصحیحات و رفع مشکلات احتمالی به زودی نیز نسخه تصحیح شده این نرم افزار در "بازار" عرضه خواهد شد، اما در آینده نسخه هایی برای ios و کامپیوتر نیز طراحی و ارائه می شود و قابلیت های دیگری نیز بدان افزوده خواهد شد.

سید محسن قاضی میر سعید، مبدع معیار "فاز و ارتفاع" پژوهشگر و عضو گروه غیرحرفه ای رؤیت هلال ماه – دارنده چندین رکورد جهانی رؤیت هلال های بحرانی در طی گفت و گویی با خبرنگار علم و فناوری اظهار داشت:  شوق دیدن یک هلال 29 روزه باعث شد تا به رؤیت هلال ماه علاقمند شوم. وی ضمن اشاره به فقدان امکانات در سال های اولیه شروع به کارش افزود: سعی کردم که از طریق مرکز تقویم دانشگاه تهران اطلاعاتی در خصوص موقعیت ماه در روزهای مختلف بدست بیاورم که همین امر موجب آشنایی بنده با آقای محمدرضا صیاد در سال 1370 شد. از آن پس قریب به 27 سال است که هر روز ماه را رصد می کنم  و در سالنامه همراهم نتیجه آن را یادداشت می کنم، زیرا شخصی را که هزار بار دیده اید در میان انبوه جمعیت راحت تر تشخیص می دهید!

وی در خصوص چگونگی دست یافتن به این معیار افزود: این معیار نتیجه بیش از یک چهارم قرن تلاش و رصدهای مدوام بنده است. قاضی میرسعید بیان داشت:  در طی پژوهش های خود دریافتم پارامتر «ارتفاع» در همه معیارها نقش تعیین کننده ای دارد. به عناوان نمونه در دیگر معیارهای رایج در سراسر دنیا،  «ضخامت میانی هلال» و «ارتفاع» یا «اختلاف ارتفاع» را مورد ملاک قرار می دهند و یا معیار رصد خانه آفریقای جنوبی، از «اختلاف سمت و ارتفاع» بهره می گیرد که با توجه به بررسی هایی که داشتم دریافتم که در همه آنها اشکالاتی وجود دارد. بنابرین با تکیه بر تجارب رصدهایی که انجام داده بودم-که بالغ بر 400 رصد می باشند- محاسباتی را انجام داده و پس از تحلیل و جمع بندی به نتایجی برای معیار فاز و ارتفاع دست یافتم.

وی مطرح کرد: نتایج بررسی شده حاصل80  درصد  پژوهش های شخصی و 20 درصد گزارش دیگر رصدگران ایرانی و خارجی از رؤیت هلال های حدی بوده است.

محمدرضا صیاد رصدگر با تجربه هلال و مبدع روش پیش بینی 70 نقطه ای در ایران در حاشیه رونمایی این نرم افزار افزود:

تاریخ 50 ساله  رؤیت هلال ایران بسیار پرفراز و نشیب بوده است و "مه یار" که بر مبنای یک معیار ایرانی برنامه نویسی و تولید شده است، حاصل زحمات تلاش گران این عرصه می باشد.

وی اظهار داشت پیش بینی هلال های بحرانی منتشر شده با روش 70 نقطه ای با بسط داده های سید محسن قاضی میرسعید تا سال ۱۳۹۱ بوده است اما نرم افزار مه یار داده ها را تا سال 95 به روز رسانی و تصحیح نموده، بنابرین خط رؤیت پذیری که این اپلیکیشن ترسیم می کند از دقت بیش تر ی برخوردار است. وی پویایی و اصلاح به روز "مه یار" را از دیگر نقاط قوت آن برشمرد.

*****************

سايت ايسنا،

٢١/ ٧/ ١٣٩٢

نرم افزار بومی پیش بینی رویت هلال ماه های قمری طراحی شد

محققان دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی موفق به طراحی نرم افزار شبیه سازی رویت هلال ماه شدند که امکان پیش بینی رویت هلال ماه های قمری را فراهم می‌کند.

به گزارش خبرنگار علمی ایسنا، این نرم افزار با حمایت دانشکده مهندسی هوافضا و آزمایشگاه تحقیقات هدایت و کنترل سیستم های دینامیکی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی تحت سرپرستی و راهنمایی دکتر علیرضا نوین زاده و با همکاری محمد ترابی طراحی شده است.

نرم افزار بومی شبیه سازی رویت هلال ماه با محاسبه زمان غروب ماه و خورشید و زمان مکث یا تاخیر ماه با استفاده از اختلاف زمان های غروب این دو، بهترین زمان رویت را طبق رابطه ای تجربی محاسبه می‌کند. سپس در این زمان مناسب، موقعیت ماه و خورشید و پارامترهای رویت پذیری را محاسبه کرده و طبق آن‌ها، معیار رویت پذیری را به دست می‌آورد. نهایتاً بعد از بررسی معیار رویت پذیری، وضعیت رویت پذیری مشخص می‌شود.

طراحی این گونه نرم افزارها، بر اساس روابط مکانیک مدارهای فضایی و استفاده از پارامترهای رویت پذیری برای فراهم کردن معیارهای رویت پذیری می باشد.

مروزه معیارهای رویت پذیریِ نسبتا دقیق و کارآمدی برای پیش بینی رویت هلال تبیین شده اند. تبیین معیارهای مناسب و ترکیب آن با روابط مکانیک مدار فضایی، امیدهای تازه ای در راستای امکان پیش بینی رویت هلال ماه و یا حداقل تسهیل در این امر ایجاد کرده است

نرم افزار رویت هلال ماه‌های قمری

با ظهور رایانه و ماشین های محاسباتی سریع و دقیق، امید به داشتن نرم افزار هایی جهت پیش‌بینی دقیقتر و بهتر رویت هلال ماه فراهم شده است. امروزه چندین نرم افزار برای تسهیل رویت پذیری طراحی شده اند که خلاء وجود یک نرم افزار بومی برای پیش بینی وضعیت رویت پذیری در کشور کاملاً محسوس بوده است. از اینرو نمونه اولیه نرم افزار شبیه ساز رویت هلال ماه که بر اساس اصول مکانیک مداری و معیارهای رویت پذیری می باشد، طراحی شده و مورد آزمون قرار گرفت که نتایج دقیق و منحصر بفردی را به نمایش گذاشت. این نرم افزار بدون در نظر گرفتن شرایط و ویژگی های اتمسفری و در محیط گرافیکی C# طراحی شده است.

یکی از ویژگی های منحصر به فرد نرم افزار شبیه ساز رویت پذیری هلال ماه، بررسی یک نقطه دلخواه و معین است. بررسی اینکه این موقعیت جغرافیایی از لحاظ رویت پذیری جزو کدامیک از وضعیت های پنجگانه قرار می گیرد و اینکه بهترین زمان برای دیدن هلال نازک ماه چه ساعتی می باشد و از همه مهم تر، نشان دادن موقعیت ماه و خورشید در بهترین زمان رویت پذیری و در دستگاه مختصاتی غروب خورشید می باشد.

به گفته محققان در فرایند رویت پذیری هلال اول ماه قمری، دو پارامتر (پهنای ماه و کمان بینایی) نسبت به پارامترهای دیگر دارای تاثیر گذاری بیشتری می باشند؛ بنابراین با محاسبه موقعیت ماه و خورشید نسبت به مرکز زمین و انتقال آنها به دستگاه توپوسنتریک افق، این دو پارامتر را به طور دقیق حساب کرده و معیار رویت پذیری را بدست خواهیم آورد. با به دست آوردن این معیار رویت پذیری و مقایسه ی آن با بازه های مختلف رویت پذیری، می توانیم وضعیت رویت پذیری یک منطقه را پیش بینی کنیم. البته عوامل مختلفی همچون استفاده از معیار های مختلف، ارتفاع رویت پذیری و موارد دیگر می توانند بر نتایج حاصله تاثیر گذار باشند که در این نرم افزار کاملا قابل مشاهده خواهد بود.