بسم الله الرحمن الرحیم
الفهرست العام
کتاب و کتابخانه
یادداشتها
اعتبار ابزار های نوین در موضوعات و متعلقات احکام
سؤال مهم : آیا در انشاءات ثبوتی موضوعات مقداری، حد ابهامی امکان دارد؟و آیا در میان انشائات شارع یافت می شود؟
نظر برخی از اعاظم علماء حفظه الله تعالی، چنین است : اناطه حکم به متعارف موجب عدم انضباط است و تعارف در موضوع انشاء شرعی نمی آید
و فرموده اند : صحبت سر این کلمه است. به «تعارف» بر می‌گردیم. یک از غلط ترین کارها این است که ما به فقه می‌آییم و تعارف را به‌عنوان قوام موضوع ثبوتی قرار می‌دهیم. زوال چه زمانی است؟ آن وقتی است که به‌طور متعارف؛ با چشم متعارف و با مقیاس متعارف، سایه شروع به ازدیاد کند. دیروز به اینجا ختم شد. ببینید اساساً تعارف، چیز ثبوتی ندارد. اصلاً ما یک چیزی به نام ثبوت تعارف نداریم، خلاصه باید تعیین کنیم. چرا؟ چون سر و کار ما با زمان است. الآن شما می‌گویید دو متر! آن زمان که متر به این معنا نبود. متر در قدیم به معنا اندازه بوده است....شما هر چه دقت کنید، این جور نیست که بگویید متعارف است. خود دو متر را ملاحظه کنید. اگر بگوییم به جای ٢٠٠ ثانتی متر، ١٩٩ ثانتی متر است. متعارف هست یا نیست؟ شما ضابطه می‌خواهید. نمی‌توانید بگویید حالا دیگر ١٩٩ و ٢٠٠ فرقی نمی‌کند. ما یک لحظه‌ای را می‌خواهیم که بگوییم زالت. شارع متعارف را در نظر گرفته است. یعنی چه؟ یعنی هیچی. یعنی ما اصلاً موضوع نداریم. شما اگر دو متر را بگویید، خب دو متر دلیل می‌خواهد. پس ١٩٩ متعارف نیست. ٢٠١ هم متعارف نیست. باید ٢٠٠ سانت باشد
--------------------------- .
این جاست که سؤالاتی به ذهن می آید : آیا در موضوعات مقداری ، حد متعارف داریم یا نداریم؟ آیا حد ابهامی داریم یا نداریم ؟ مثلا ابتدای فجر یا ابتدای وقت عشاء . مثلا اگر با تلسکوپ های قویه ببینیم نیم ساعت قبل فجر نور هایی از خورشید در مشرق مشاهده شود که اصلا این نور ها با چشم های غیر مسلح قابل رؤیت نمی باشد
آیا حد ترخص و حد مسافت شرعی در انشاء ثبوتی یک حد بسیار دقیق دارد به نحوی که میلی متر و سانتی متر آن هم مشخص است ؟
بدایت منطقه منا و مشعر آیا حد دقیق میلی متری دارد ؟
اگر در موضوع کثرت سفر تعداد مطرح است دقیقا تعداد آن چقدر است ؟
گفته شده است که خروج از حد ترخص به کمتر از مسافت به اقامت عشرة ایام ضرر نمی زند اگر مثلا یک ساعت یا دو ساعت باشد یا معظم یوم را در بلد باشد . فتاوا مختلف است و ضابطه مبهم. در این مورد آیا موضوع ثبوتی و انشائی حد دقیق دارد ؟
در مورد خون دقیقا چه مقدار اجتماع ذرات آن باعث عروض حکم نجاست است ؟ آیااندازه دقیق آن در موضوع انشائی مشخص است ؟
تحليلي درباره موضوعیت و طریقیت
موضوعات زمانی یا مکانی یا مقداری یا تعدادی
ثبوت فجر
ثبوت زوال
ثبوت مغرب
الکل و مقدار آن در مواد غذایی و دارویی
افتراق موضوع خیار
حد ترخص
حد مسافت شرعی و مقدار دقیق فرسخ
کثیر السفر و تعداد سفر و مدت
قسمت و شرکت و اشاعه
انواع شرکت و نحوه قسمت و نحوه ی قسمت حقوق
محدوده
منا
و عرفات
و مشعر
وطواف
و سعی
وطن و مقر و میزان آن
مبطل بودن فعل کثیر در نماز
مضر بودن خروج از حد ترخص و کمتر از مسافت
زلزله ای که فقط با لرزه نگار سنجیده می شود و معمول مردم نمی فهمند مگرافراد قوی الاحساس
کسوف و خسوفی که فقط با تلسکوپ دیده میشود .
اوزان و مقادیر
اوزان و مقادیر موضوع زکات
معیار مکیل و موزون بودن(مربوط به بحث ربا)
نزح بئر و مقادیر مطرح شده در آن
نزح جمیع آب بئر و نحوه آن
حد دقیق دلو
حد دقیق رطل
حد دقیق کوه صفا و مروه
حد حائر حسینی علیه السلام و
رویی
حد فقر
حد ملکیت فضایی
حد ملکیت زیر زمین
شرکت در ابدان و نحوه تقسیم آن
شرکت در منافع
اجل دین
اجل عقد موقت
حد عده وفات
حد عده طلاق
مقدار استحباب و وجوب اعتکاف
زمان وقوف در عرفات
زمان وقوف درمشعر
ایام بیتوته در منا
اقل الحیض و اکثر الحیض
اقامت عشرة ایام
میزان رضاع (روییدن گوشت)
موضوعات مستنبطه شرعی
غنا و تحدید آن
موضوعات باطنی و مخفی
بلوغ
رشد
حد تمییز
موضوعات عرفی و عقلائی
خون پشه ای که انسان روی دست خود می کشد
اسپرم تزریق شده به مردی که عقیم است و منی او اسپرم ندارد آیا اسپرم او به حساب می آید بعد از مدتی
شکستگی و مو برداشتن در موضوع دیه و حد
قبض و اقباض و حقیقتش
بول مصنوعی
خون مصنوعی
مثلی و قیمی
تعریف عاقله
تحلیلی درباره موضوعیت و طریقیت
چهار گونه فعلا به ذهن می رسد :
اساسا رؤیت و استماع و علم اولا اطلاق دارد و شامل تمام اقسام آن می شود چه رؤیت با چشم مسلح باشد چه شنیدن به وسیله ابزار باشد . پس اصل بر اطلاق است الا جایی که دخل و تصرفی شده باشد . نظیر قسم سوم که به نظر می رسد اماره شرعیه قرار داده شده است که منصرف به رؤیت متعارف مردم .
1- یک وقت رؤیت و استماع و علم در موضوع حکم اخذ شده است .
که در این صورت اصل با اطلاق است الا موردی که بالوضوح دخل و تصرف شرعی شده باشد.
2- یک وقت رؤیت و سماع و علم متعلق حکم است .
3- یک وقت رؤیت یا استماع چیزی اماره است برای کشف حد خاصی که غیر از مورد رؤیت و استماع است . مثل تواری بیوت و عدم استماع اذان ، همچنین است اماره قرار دادن ثلاثة اشبار برای تشخیص کریت آب و همچنین اوزان و مقادیر که در آن ها انواعی از ابهام وجود دارد . اینها راه هایی برای احراز موضوع ثبوتی حکم است که شارع در مرحله امتثال ،تبیین فرموده که این موراد اماره ی تشخیص و احراز موضوع می باشند . ثلاثة اشبار خودش در موضوع ثبوتی و انشائی حکم نیست و موضوع انشائی کریت ، حدی دقیق و منضبط است لکن همین ثلاثة اشبار اماره ای است که با وجود آن کریت آب احراز ظنی یا اطمینانی می شود و حکم آب کر می آید اگر چه ممکن است در بعضی موارد نسبت به آن حد دقیق، خطا داشته باشد. .
نسبت به این مورد می توان گفت رؤیت و استماع طریق است اما طریق شرعی نه طریق محض، به این معنا که شارع در مرحله مدیریت امتثال رؤیت متعارف را طریق و اماره احراز موضوع قرار داده است .
4- یک وقت رؤیت و علم و استماع ، طریق محض است برای کشف موضوع حکم نه اماره شرعی برای تشخیص و احراز حد خاص مأخوذ در موضوع حکم. نظیر رؤیت هلال که طریق محض است برای کشف دخول شهر . به عبارت دیگر در این قسم وجود موضوع واقعی حکم معلوم می شود و حکم ثبوتی آن موضوع به فعلیت می رسد.