منطق ربط
فهرست مباحث منطق
فهرست علوم
فهرست مباحث ریاضیات
منطق ربط
Relevance logic - Wikipedia, the free encyclopedia
منطق تطبیقی - اسدالله فلاحی ص ۳۳۶:
فصل یازدهم
منطق ربط
در آغاز منطق جدید، فركه و راسل ادات شرطی را معادل با استلزام مادی» یا همان او استلزام فيلونی می گرفتند که معادل با نقيض ترکیب عطفی مقدم و نقیض تالی است و جدول ارزش آن به صورت زیر نمایش داده می شود:
در فصل چهارم، منطق گزاره ها ، در بخش «ادات عاطفی در منطق جديد»، توجیهی برای تعريف شرطی بر پایه ادات عاطف پیش نهادیم و اشاره کردیم که این تعریف ایرادهای بسیاری دارد که آن ها را پارادوکس های استلزام مادی» می نامند. برای نمونه، بر پایه سطر نخست جدول، میان هر دو گزارة راست، استلزام مادی برقرار است مانند. اگر دو زوج است پس خورشید درخشان است؛ اما این گزاره شرطی در نگاه ابتدایی و در زبان های طبیعی نادرست به نظر می رسد. بنا به سطرهای سوم و چهارم، هر گزاره دروغ با هر گزاره راست و دروغ استلزام مادی دارد. برای نمونه: «اگر خورشید درخشان نباشد ببرها می زایند.
پارادوکس های استلزام مادی سبب شد تا منطق دانان جدید به موجهات روی بیاورند و شرطی را با استلزام اکید صورت بندی کنند که با افزودن ضرورت به استلزام مادی به دست می آمد:
فصل یازدهم: منطق ربط
۳۳۷
متصل لزومی (0 = P) ع (P Q)
متصل لزومی (FAQ) یہ تم ( P- Q
اما استلزام اكيد هم پارادوکس هایی دارد مانند اینکه از تناقض، هر نتیجه ای به دست می آید و گزاره‌های راستگو از هر گزاره ای نتیجه می شوند. برای نمونه، تناقض مستلزم اکید هر گزاره است: اگر زمین همزمان بلرزد و نلرزد ببرها میزايند، و هر گزاره مستلزم اکید هر گزاره‌ی منطقی : اگر ببرها بزایند زمین یا می لرزد یا نمی لرزدا. ایراد اصلی این پارادوکس ها این است که میان مقدم و تالی آنها هیچ ارتباطی وجود ندارد و برای کنار گذاشتن آنها باید منطقی برساخت که ارتباط میان مقدم و تالی گزاره های شرطی را پاس بدارد. از این رو، این پارادوکسها منطق دانان جدید را به طراحی منطق ربط کشاند
در این فصل، پس از معرفی قواعد منطق ربط، نشان خواهیم داد که هر چند بسیاری از استدلال ها و قاعده های منطق سینوی را که دارای شرطی لزومی هستند می توان با استلزام اکید به درستی صورت بندی کرد، اما دلایلی وجود دارد که شرطی ربطی بهتر می تواند شرطی لزومی » سينوی را صورت بندی کند.
1. قواعد منطق ربط
قواعد منطق ربط در کتاب های گوناگون به صورت متفاوت آمده است، در ادامه، صورت بندی کتاب آشنایی با منطق ربط را آورده ایم (فلاحی، ۱۳۹۱، ص ۸۶-۹۰). برای صورت بندی دیگر، بینید: زنبوی، ۱۳۸۹، ص ۱۵۲-۱۵۳)
در قواعد زیر، ادات شرطی به معنای استلزام ربطی و نه صرفا استلزام مادی یا اکيد در نظر گرفته شده است، اما ادات های عاطف و فاصل، برخلاف ادات شرطی، ادات های تابع ارزشی در نظر گرفته شده اند):