بسم الله الرحمن الرحیم

فهرست جلسات مباحثه سال تحصیلی ۴۰۰ راجع به رؤیت هلال

بسم الله الرحمن الرحیم

  درس فقه(١)-رویت هلال؛ ضرورت و تاریخ مساله
تاریخچه بحث هلال
فواید بحث از رساله سید بحر العلوم
الف: آشنایی با تاریخ مساله
ب: تبیین مراد صاحب جواهر از واژه «طریقه» و «اختلال الطریقه»
ج: مقدمه و زمینه‌ساز بحث تلسکوپ و چشم مسلح
د: تبیین احکام کل کره زمین و ثبوت شهر برای کل کره 
ه: کمک به تدوین بحث اصولی مبادی ظهور و استظهار
و: کمک به تدوین استدلالات هوش مصنوعی در فقه
سید مرتضی اولین مخالف مشهور در رویت قبل از زوال
دو اشتباه رایج در نسخه برداری از کتب
بیان صاحب جواهر در رویت قبل از زوال و دفاع از مشهور
تحقق زوال در لحظه و ضرب قاعده در روایات رویت قبل از زوال
 ضرب قاعده در روایات قبل از زوال و تنظیر آن با خط گرینویچ

درس فقه (٢)-تاریخچه بحث رویت قبل از زوال
فقه؛ جلسه ٢ : ٢٠/ ۶ /١۴٠٠
نسخه کتاب مصابیح الاحکام سید بحر العلوم 
تاریخچه بحث رویت هلال در کلمات اصحاب
معنای استقامت طریقه و اختلال طریقه در کلام صاحب جواهر
اعتناء به شهرت در اعتقادات
محدوده حجیت شهرت
نقش لحن روایت در فهم معنای آن؛ مثال غسل جمعه

درس فقه (٣)-رویت هلال قبل از زوال(١)
فقه جلسه ٣ : ٢١/ ۶ /١۴٠٠
بررسی اختلاف سید مرتضی و شیخ طوسی در ادعای اجماع در مساله رویت قبل از زوال
اتحاد عبارت سید در مصباح با عبارت مختلف در نقل از ناصریات
تهافت در عبارت ناصریات
فقه عامه قرینه‌ای بر صحت ادعای کتاب خلاف 
تصحیف در نسخ یکی از عوامل تهافت
تصحیف در روایت الغیبه شیخ طوسی
تصحیف در نسخه ناصریات 
توضیح عبارت منقول از احمد بن حنبل در ناصریات

درس فقه (۴)-رویت هلال قبل از زوال(٢)
فقه؛ جلسه ۴ : ٢٢/ ۶ /١۴٠٠
عبارت رسائل سید مرتضی شاهدی بر تصحیف ناصریات
تصریح به «اللیله الماضیه» در کتاب المعانی البدیعه
عبارت خلاف شیخ الطائفه قرینه‌ای بر تصحیف ناصریات
لزوم بررسی اجماع سید مرتضی و تأثیر آن در بحث
منظور از متشرعه

درس فقه(١١)-خروج قمرپدیده ای آسمانی برای کل کره زمین(١)
جلسه 11 - 17/07/1400
مروری بر مباحث مطرح شده
نکات مقدماتی بحث رویت هلال
موضوعیت یا طریقیت رویت در شروع ماه
استناد آقای خویی به این پدیده در مخالفت با مشهور
لحظه مقارنه در آغاز هر ماه
مساله قبل الزوال و وحدت شخصی روز عید
مقدمه
اول: موضع سید در ناصریات
دوم: امکان تحقق رویت در روز
سوم: استظهار ضابطه خاص برای دخول شهر از روایت
خروج قمر از تحت الشعاع، پدیده‌ای آسمانی برای کل کره زمین


درس فقه (١٢)-بررسی واحد های زمان و قطعات آن
جلسه 12 - 18/07/1400
مقدمات علمی پیشنیاز بحث رویت هلال
نکته‌ای در مورد متن کتاب ناصریات
واحدها و قطعه‌های زمانی و احکام آنها
کیفیت تنظیم تقویم با لحظه تحویل سال شمسی

درس فقه (١٣)-خروج قمر پدیده ای آسمانی برای کل کره زمین(٢)
تفکیک مرحله ثبوت و اثبات در بحث رویت هلال
پنج احتمال در روایات «اذا روی قبل الهلال»
تفاوت احکام ساعات لیل، نهار و شبانه روز
لحظه‌ای بودن خروج قمر
تغییر عبارت منهاج الصالحین مرحوم خوئی با اشکال علامه طهرانی در رویت هلال
رویت لحظه‌ای هلال در روایات
مراسالات علامه تهرانی و مرحوم خوئی در رویت هلال
سیر بحث رویت هلال در هیویات فقهیه


درس فقه(١۴)- تبیین واحدهای مختلف زمان
لزوم توجه به زحمات و عبارات علماء
ارتباط بحث اشتراک افق و بحث تلسکوپ
کلام آقای سیستانی در رویت هلال
تفاوت احکام ماه و سال 
روایت دال بر لحظه بودن خروج هلال
تنظیر عرفی لحظه‌ای بودن خروج ماه به خروج لحظه ای خورشید
شباهت بحث بلوغ، به بحث رویت هلال با توجه به مبنای لحظه ای بودن دخول شهر
استدلال علامه تهرانی بر لزوم اشتراک افق
ظرفیت افق در رویت هلال و مصادره به مطلوب بودن استدلال علامه تهرانی
تقدیری بودن افق در رویت هلال

درس فقه(١۵)- تسری احکام تکوین به فضای اعتباریات
داستانی از وحید بهبهانی و سید بحرالعلوم و کاشف الغطاء
تفسیر مرحوم وحید نسبت به دو روایت رویت قبل از زوال 
اشکال سید بحرالعلوم به تفسیر وحید بهبهانی
صحیح نبودن تسری احکام فضای تکوینی به فضای اعتباری

درس فقه(١٧)- تفکیک بین شروع ماه و احکام آن
فقه؛ جلسه ١٧ : 1/ ٨/١۴٠٠
تفکیک بین شروع ماه و احکام آن در بیان وحید بهبهانی و اشکال سید بحر العلوم به آن
اشاره به برخی از نکات بحث‌های قبل
الف: فایده‌های مورد اشاره مرحوم مجلسی
نقش مرحوم شاهرودی در اضافه شدن قید به منهاج محقق خوئی
محمل های پنجگانه روایت رویت قبل از هلال و بیان مرحوم زمانی در وجه چهارم
سه حرکت تکوینی در مورد ماه و زمین و اعتبار واحد اندازه گیری
لزوم اعتبار ابتدای زمان به جهت متصرم بودن آن

درس فقه(١٨)- تفاوت احکام قطعات زمانی
فقه؛ جلسه ١٨ : ٣/ ٨/١۴٠٠
تصرمی بودن زمان و تقطیع آن با توجه به اغراض مختلف شرعی و عقلائی
تفسیر روایت تشابه روز قدر به شب قدر و جمع آن با طلوع فجر
تفاوت احکام قطعات زمانی
تغییر نگاه در اوقات نماز یومیه و نقش مدیریت امتثال
تفاوت نگاه به قطعات زمانی در تفسیر امام از آیات
لحظه‌ای بودن ثبوتی طلوع خورشید و عدم تنافی آن با مباحث فیزیک نور
 لحظه‌ای بودن زوال خورشید در ثبوت
شاهدی بر لحظه‌ای بودن زوال در روایات

درس فقه(١٩)- تفکیک بین ثبوت ماه لوازم آن
فقه جلسه ١٩ : ٨/ ٨ /١۴٠٠
تقویت تفکیک بین ثبوت شهر و لوازم آن(ان قلت مرحوم وحید)
پاسخ سید به ان قلت مرحوم وحید بهبهانی
پاسخ استاد به ان قلت مرحوم وحید بهبهانی
فهم مقام تشریع با مناسبات حکم و موضوع
تصرم زمان و نقش آن در رویت هلال
اعتبار قطعات زمانی
تبیین تنافی بین متصرم بودن زمان و قطعه ای بودن آن
شواهد روائی بر لحظه ای بودن زمانیات
تبیین معنای «ان الشمس لها حلقه تدخل فیها»
لحظه‌ای بودن زوال

درس فقه(٢٠)- برخی مقدمات ثبوتی رویت هلال
فقه جلسه 20 : 9/ ٨ /١۴٠٠
روایت محمد بن قیس 
تشخیص مقامات مختلف شارع به حسب تناسبات
خلط دو فضای فقهی در کلام صاحب جواهر
نصف النهار و رویت هلال با چشم مسلح
خلط بین زوال ثبوتی و امارات کاشفه آن در کلام صاحب جواهر
تسامح در مفاهیم عرفی 

درس فقه(٢١)- مقدمات ثبوتی بحث (جزء لا یتجزء فلسفی-فیزیکی-زیستی)
فقه؛ جلسه ٢١ : ١٠/ ٨ /١۴٠٠
«وسط النهار» در روایت محمد بن قیس
خلط بین مقام ثبوت و مدیریت امتثال در جواهر
اشکال به قرار دادن «متعارف» به عنوان موضوع ثبوتی
جزء لایتجزی در فلسفه، فیزیک و علوم زیستی(شناختی)
تحلیل فلسفی
کلام خواجه در جزء لایتجزی
اشکال به کلام خواجه
تحلیل در علم فیزیک
تحلیل در علوم زیستی
موضوع ثبوتی حکم در تحلیل زیستی

درس فقه(٢٢)-نفس الامر ثبوتی زوال
فقه جلسه 2٢ : ١١/ ٨ /١۴٠٠
مفهوم و منطوق جمله شرطیه در روایت 
اضطراب متن در عبارت سید بحر العلوم
جواب سید بحرالعلوم از ترجیح منطوق بر مفهوم
اشکال به تصویر نقطه ثبوتی برای زوال
برگشت اشکال به پارادوکس زنون 
جواب اشکال و تصویر نفس الامر ثبوتی برای زوال
نقطه در پیوستگی هندسی و گسستگی کوآنتوم
عدم دخالت مبانی فلسفی، هندسی و فیزیکی در موضوع فقهی

درس فقه(٢٣)- بررسی روایت محمدبن قیس
فقه؛ جلسه ٢٣ : ١٢/ ٨ /١۴٠٠
کلمات فقها در روایت محمد بن قیس
استظهار سید بحر العلوم از روایت محمد بن قیس
اشکال به استظهار سید  بحر العلوم
استظهار صاحب ذخیره از روایت محمد بن قیس
استظهار فاضل سراب از روایت محمد بن قیس
استظهار استاد از روایت
اصل عقلائی در نقل به معنا
صعوبت استظهار از روایت محمد بن قیس
اعتبار قطعه زمانی در زوال و لغویت آن

درس فقه(٢۴)- ادامه بررسی روایت محمدبن قیس



درس فقه(٢۶)- انشائات مدیریتی شارع دربحث وقت
فقه؛ جلسه ٢۶ : ١٧/ ٨ /١۴٠٠
تاثیر انشائات طولی در فقه الحدیث
فجر صادق
اصل عدم تغییر در انشائات مدیریتی شارع 
معنای روایت «تسعة اعشار الدین فی التقیه»
تحلیل حرکت از یک آن به آنِ دیگر


درس فقه(٢٧)- لحظه ای بودن موضوع ثبوتی

فقه جلسه 2٧ : ١٨/ ٨ /١۴٠٠
نظریه مرحوم راشد در حرکت بودن اصل عالم
نظریه ارسطو در  اتصال جسم
خاطره ای در باب «تناهی ابعاد»
ایام الله قرن بیستم
لحظه ای بودن موضوع ثبوتی در زمان

درس فقه (٢٨)- روایت محمد بن قیس، مبادی استظهار
تاریخ مسأله رویت قبل از زوال
بررسی روایت رویت قبل از زوال در کلام سید بحر العلوم
لحظه‌ای بودن زوال

درس فقه(٢٩)- عبارت پایانی روایت محمد بن قیس، شروع روایت اسحاق بن عمار
فقه؛ جلسه ٢٩ : ٢٢/ ٨/١۴٠٠
عبارت پایانی روایت محمد بن قیس
بررسی احتمال سقوط لفظ «بینه»
بررسی جریان اصاله عدم الزیاده درمورد روایت
عدم جریان اصاله عدم الزیاده در تصحیفات
بررسی اشتراک عنوان «محمد بن قیس»
روایت اسحاق بن عمار در تطور چهار مرحله ای بحث «رویت هلال»

درس فقه (٣٠)- روایت اسحاق، لاتصم الا ان تراه، رویت با چشم مسلح
فقه: جلسه ٣٠ : ٢٣/٨/١۴٠٠
تذکر چند نکته نسبت به مباحث گذشته
1. استظهار صاحب وافی
2. اعراب «آخره» در روایت محمد بن قیس
3. اصول عقلائیه در اختلاف نسخ
4. وجه تعبیر به موثق در روایت اسحاق بن عمار
احتمال نظارت صدر روایت، به نفی  روایات عدد
«لاتصم ان تراه» و رویت با چشم مسلح
سیر تطور بحث در چشم مسلح
استناد به روایت اسحاق بن عمار در مراحل چهارگانه بحث
1. استظهار صاحب وافی
2. اعراب «آخره» در روایت محمد بن قیس
3. اصول عقلائیه در اختلاف نسخ
4. وجه تعبیر به موثق در روایت اسحاق بن عمار
احتمال نظارت صدر روایت، به نفی  روایات عدد
«لاتصم ان تراه» و رویت با چشم مسلح
سیر تطور بحث در چشم مسلح
الف) ادعای «موضوعیت رؤیت متعارف» در همه ابواب فقهی
ب) شکسته شدن فضای «موضوعیت رؤیت در همه ابواب فقهی»

درس فقه(٣١)- بررسی انواع اصطلاحات موضوع و تحلیل موضوع فقهی
فقه: جلسه ٣١: ٢۴/٨/١۴٠٠
روایت اسحاق و موضوعیت رؤیت
لازمه موضوعیت داشتن «رویت» در کلام علامه تهرانی
معنای «لیس علی المسلمین الا الرویه»
استعمالات کلمه «موضوع»
جامع گیری از استعمالات «موضوع»
استعمال «موضوع» در اصطلاح اصول
تفاوت موضوع و متعلق حکم
جهت‌دهی ارزش‌ها به اغراض در اعتبار
اعتبار شارع و موضوعیت قیود


جلسه فقه (٣٢)- مقدمات مساله رویت
فقه جلسه ٣٢؛ ٢۶/٨/١۴٠٠
تقدم زمانی کتاب مصابیح بر فوائد الرجالیه
چند مقدمه در مسأله رؤیت
الف: تفاوت موضوع و متعلق الحکم
ب: قطع طریقی و موضوعی
مبنای علامه تهرانی در جزء الموضوع بودن «وصف رؤیت»
تحلیل «گذشت سی روز» «بینه» «شهادت» طبق مبنای علامه
نقد مبنای علامه تهرانی
تناسب روایت «صم للرویه» با استصحاب و مقام مدیریت امتثال
ج: علت و مناط حکم
د: حسن و قبح در افعال مقولی


جلسه فقه(٣٣)- تحلیل طریقی و موضوعی بودن رویت هلال، رویت در نظام قیم و غایات
فقه: جلسه ٣٣: ٢٩/٨/١۴٠٠
دسته بندی انواع رویت طریقی و موضوعی در کتاب رویت هلال
اثبات طریقیت رویت هلال در کتاب رویت هلال
بیان پنج مقدمه 
اغراض و قیم در علوم اعتباری
«رویت» در نظام قیم و غایات
1. عدم اقتضاء در افعال مقولی(رویت) قبل از نظام قیم و اغراض
2. مصلحت در نفسِ «رویت» در نظام قیم و غایات
3. مصلحت در نفسِ«امر» در نظام قیم و غایات
4. مصلحت در «رائی» یا «مرئی» در نظام قیم و غایات
ارزشِ تابعی در نظام قیم و غایات
اغراض طولی در نظام قیم و غایات
 طریقیت دائمی موضوع نسبت به اغراض، در نظام قیم و غایات
تحلیل محمولی حسن و قبح  و مقایسه با ساختار ها
تحلیل «شر» بر اساس تحلیل محمولی از قبح

جلسه فقه(٣۴)- تحلیل های مختلف طریقیت رویت
فقه: جلسه ٣۴: ٣٠/٨/١۴٠٠
مجموعه ای بودن نظام قیم و غایات
لزوم بررسی محمولی معنای حسن و قبح
ارتباط حکم و موضوع و متعلق با نظام قیم و غایات
منظور از طریقیت رویت، در کتاب رویت هلال
انواع تشریع؛احکام اولی و مدیریت امثال
طریقیت رویت برای فاصله معین ماه
اشکال؛ مصادره به مطلوب بودن عدم اعتبار چشم مسلح 
مبنای استاد؛طریقیت رویت به «هلال» 
نقش کیفیات در معانی عرفی
بیان مرحوم بهجت در طریقیت رویت


درس فقه(٣۵)- نفی موضوعیت ثبوتی رویت در کلام آیت الله بهجت
فقه؛ جلسه ٣۵ : ١/ ٩/١۴٠٠
دسته بندی ادله «رویت هلال»
موضوعیت طریقی«رویت» در ادله اثباتی
جمع «مدیریت امتثال» و «انشاء حکم ثبوتی» در یک دلیل
ملاک تشخیص مقوله
روشن شدن ضعف «موضوعیت وصفی رویت» در بستر زمان
دقت در فتوا در موارد خلاف مشهور
نفی موضوعیت ثبوتی رویت در کلام آیت الله بهجت
فتوای نهایی آیت الله بهجت در بحث رویت هلال
اطلاق رویت نسبت به رویت متعارف با چشم عادی و تلسکوپ
لزوم مجموعی در نظر گرفتن روایات
روایت «اقوام متعمقون» 


درس فقه(٣۶)- شواهد موضوعیت هلال
فقه؛ جلسه ٣۶ : ٢/ ٩/١۴٠٠
ناظر نبودن فرمایش آیت الله بهجت به ذو الطریق بودن فاصله
عدم ورود اشکال به مصادره بر مبنای استاد
تفاوت تمسک به اطلاق و انصراف، در ورود اشکال مصادره
قاعده «الاسماء وضعت للمسمیاه» و نفی انصراف
قاعده الاحکام تدور مدار الاسماء در رسائل شیخ
بررسی برخی شواهد بر موضوعیت خود هلال
جریان اصاله الاطلاق در امور غیر متعارف و عدم پذیرش انصراف
مانع نبودن احتمال انصراف، برای اجرای اصاله الاطلاق


درس فقه(٣٧)- بررسی انصراف رویت به فرد متعارف
فقه؛ جلسه ٣٧ : ٣/ ٩/١۴٠٠
استعمال لفظ در بیش از یک معنا در کتاب وقایة الاذهان
صدق عرفیِ رویت و هلال در رویت با تلسکوپ
انصراف و عدم اجزاء رویت با چشم مسلح
لحاظ آینده و اطلاق کلام معصوم
انصراف در کلام مرحوم مظفر
انصراف در کلام مرحوم حکیم
الف: قنوت نماز به فارسی
ب: قضاء ولی
ج: قضاء نماز ابوین
د: بیع و اجاره در عقد واحد
ه: توکیل در اجرای عقد
مراحل شکل گیری انصراف و احکام آن
مرحله اول: اطلاق لغوی
مرحله دوم: انصراف لغوی
مرحله سوم: انصراف عرفی
پذیرش انصراف عرفی توسط مرحوم حکیم
اراده نوعی پشتوانه انصراف عرفی
مرحله چهارم: انصراف شخصی
تفاوت ظهور و اصالة الظهور
ملازمه تقنین و طبایع؛ انصراف و مدیریت امتثال


درس فقه(٣٨)- تحلیل حوزه های «انصراف» بر اساس تفکیک بین طبیعت و فرد
اصول: جلسه ٣٨ :١۴٠٠.٩.۶
تفاوت «انصرافِ الی»  و «انصراف عن» در مانعیت از اطلاق
تحلیل کلام مرحوم حکیم در دو حوزه ی مختلف انصراف
تبیین اشکال در چند مساله مشابه
مساله اول: صحیح و اعم
مساله  دوم: وضع کلی اسم جنس و اراده شخص
مساله سوم: انصراف
تحلیل مسائل از طریق تفکیک بین طبیعت و فرد
1.تحقق وضع در حوزه ی طبائع
2. تفکیک بین موضوع له و استعمال در اسم جنس
3. کارکرد اشاره ای و توصیفی در مفاهیم
تحلیل صحیح و اعم با ملاک تفکیک بین موضوع له و استعمال در فرد
نقش صاحب قوانین در رفع ابهام در صحیح و اعم
تحلیل انصراف با تفکیک بین موضوع له و استعمال در فرد
امکان تصویر جزء مکمل و مستحب در طبیعت


درس فقه(٣٩)- شکل گیری عموم و اطلاق در ادله رویت«هلال»
فقه؛ جلسه ٣٩ : ٧/ ٩/١۴٠٠
عدم اختلاف در موارد امکان رویت با غیر تلسکوپ
توضیح قید «بنحو یرجع المتعارف من الابصار» 
شکل گیری عمو م و اطلاق در «هلال»
کلی بودن همه مفاهیم
«عملیه الاشاره» به مثابه «ثابت منطقی»
تعلق انشاء به حوزه ی طبائع
انواع انصراف در مسح 
بررسی فتوای مرحوم سید در فرض تعرض مسح به باطن کف
تحلیل فتوای سید بدون نیاز به قاعده ی میسور
انشاء حکم  اولی و مدیریت امتثال در یک دلیل
فرآیند تشریع طولی احکام در «مسح»
اقتضائی بودن انشاء احکام ثبوتی و مدیریت  افراد در مقام امتثال 


درس فقه(۴٠)- مقدمات پایانی رویت هلال با چشم مسلح
 جلسه ۴٠ :١۴٠٠.٩.٨
ادامه بررسی مقدمات 10 گانه
واحد بودن فرد «هلال»
میزان صدق عنوان هلال
«تسمیه»سنگین ترین بحث در فضای علمی طلبگی
عدم تلازم بین رویت با چشم مسلح و اشتراک افق
اتفاق نظر در لزوم رویت عرفی هلال
تفاوت بین فرد عرفی با فرد متعارف
 رویت شاذ
عدم وضع«هذا» در مقابل معنا
لزوم تنظیم دستگاه اثباتی متناسب با ذو مراتب بودن مقام ثبوت

درس فقه(۴١)- بررسی نقد های اجزاء رویت با چشم مسلح
 جلسه ۴١ :١۴٠٠.٩.٩
تشخیص موضوع؛ مهم ترین کار فقیه
تدوین عالم اثبات متناسب با شؤونات مختلف عالم ثبوت
1. طولی بودن انشائات
2. توجه به تعدد قرائات در رفع تعارضات کلاسیک
تفسیر قاعده «الجمع مهما امکن اولی من الطرح»
تفسیر مرحوم شیخ در قاعده الجمع مهما امکن
تمسک صاحب جواهر به اطلاق «امسحوا» در فرض تعذر
کلام حاج آقا رضا در مورد تعذر مسح با کف
ادله عدم اجزاء رویت با تلسکوپ
اشکالات پنج گانه به عدم اجزاء رویت با چشم مسلح 
1. انصراف به متعارف
2.  رویت شخصی و عمومی
3. میقات بودن 
4. تعدد موضوع و ذو الطریق بودن بُعد خاص
5. لزوم اشتباه بودن اعیاد فطر در طول تاریخ
بررسی اشکال میقات
مقوم مفهوم میقات و مکمل آن


درس فقه(۴٢)- اشکالات اجزاء رویت با چشم مسلح؛ «میقات بودن هلال»
فقه: جلسه ۴٢: ١٠/٩/١۴٠٠
اشکال به رویت با چشم مسلح؛ «میقات بودن هلال»
«میقات بودن هلال» در فرض اجزاء با چشم مسلح
طولی بودن انشائات در هر دو مرحله ی تشریع
تفاوت «اطلاق سِعی» و «اطلاق شیوعی» در بحث صحیح و اعم
نظام چند ارزشی تشریع احکام
تنافی «میقات بودن هلال» و «سه روز بودن اول ماه»
عدم محوریت «سهولت دسترسی» در میقات
ثبوت تکوینی میقات


درس فقه(۴٣)- اشکالات اجزاء رویت با چشم مسلح(٢) ؛ «نوعی بودن رویت هلال» و «انصراف»

فقه: جلسه ۴٣: ١٣/٩/١۴٠٠
اشکالات به اجزاء با چشم مسلح؛ نوعی بودن رویت هلال 
ملاک شخصی و نوعی بودن احکام
بازگشت نوعی بودن رویت هلال به طریقی بودن رویت
اشکالات اجزاء با چشم مسلح؛ انصراف به رویت متعارف
مقدمه اول: تسمیه و انواع آن  در «العناوین»
مقدمه دوم: انواع چهار گانه شبهه
مقدمه سوم: انحصار طبیعت وضع در طبایع
تفاوت حوزه وضع و انصراف
تفاوت شبهه مصداقیه و صدقیه


درس فقه(۴۴)- تحدید فرد متعارف سبب تقویت اطلاق
فقه: جلسه ۴۴: ١۴/٩/١۴٠٠
کیفیت تطور علم در ذهن بشر
تقویت اطلاق به وسیله فرد متعارف در غسل الوجه
«تعارف» به مثابه ابزاری برای تحدید وجه
تحدید مقداری و تحدید عناصری
انواع تسمیه
«تحدید» در مقام انشاء ثبوتی احکام و مدیریت امتثال
بررسی عبارت مصباح الفقیه در مسح متعارف
تطبیق مدیریت امتثال در مسح معذور


درس فقه(۴۵)- بررسی طریقیت «خفاء جدران» برای مسافت
فقه: جلسه ۴۵: ١۵/٩/١۴٠٠
مقصود از تعارف در غسل وجه
کلام مرحوم حکیم در تعارف و تحدید به اقل در غَسل وجه 
عدم اجزاء رویت با چشم مسلح و تنظیر آن به حد ترخص
خفاء جدران و اذان در حد ترخص
خفاء مسافر از جدران و خفاء جدران از مسافر
توجه به نحوه ی تعبیر شارع در حد ترخص
تعارض بین ادله حد ترخص
تفاوت فتاوا و نصوص حد ترخص، نسبت به ذهاب و عود
اشکال در طریقیت خفاء اذان و جدران برای مسافت خاص
تشکیک در صدق «مسافر»


درس فقه(۴۶)- جمع بندی ادله حد ترخص؛ عدم اخذ عنوان «رویت» در ادله


درس فقه(۴٧)- جمع بندی نهایی ادله حد ترخص
فقه: جلسه ۴٧: ٢٠/٩/١۴٠٠
ادله حد ترخص؛ علت اخذ عنوان «رویت» در کلمات فقها 
متعارض نبودن معیار های حد ترخص نزد قدما
طریقیت «سماع اذان» و «تواری من البیوت» برای خروج از بلد
متعارض دیدن معیار ها در طبقه شاگردان شیخ طوسی
عناوین مشابه «تواری من البیوت» در روایات
معنای تواری
معیار های حد ترخص در کلام قدما
عبارت کلیدی شیخ طوسی در خلاف
جمع بندی ادله حد ترخص
توجه به «تشکیکی بودن سفر» و «طولی بودن انشائات»در جمع بندی ادله


درس فقه(۴٨)- تبیین مسافت شرعی و بلاد کبیره در سفر عرفی
فقه: جلسه ۴٨: ٢١/٩/١۴٠٠
میزان صدق سفر عرفی
فوائد روایات ضعیف
تحلیل فرمایش شهید صدر در مقدمه «اقتصادنا»
جریان مناط بحث اجتماع امر و نهی در اجتماع سایر احکام 
ادامه بحث از تحلیل فرمایش شهید صدر در مقدمه اقتصادنا
تطبیق دیدگاه استاد در بلاد کبیره

درس فقه(۴٩)- تطبیقات مختلف انشائات طولی
فقه: جلسه ۴٩: ٢٢/٩/١۴٠٠
شاهدی بر عمل ابن بابویه بر اساس فتوای مشهور
تطبیق انشاء طولی در آیه تقصیر
تطبیق انشائات طولی در مواضع تخییر
تطبیق انشائات طولی در بحث قضاء
اشاره به دستگاه وسیع تشریع در روایت عبد الاعلی بن اعین
انشائات طولی در اجتماع احکام خمسه
موافقت انشائات طولی با ارتکاز عرفی
انشائات طولی و قاعده لاتعاد
تصویر انحاء مختلف «جزء» در مرکبات 
نحوه مدیریت امتثال در مسافت شرعی

درس فقه(۵٠)- انشائات طولی در کلام آیت الله بروجردی(ره)
فقه: جلسه ۵٠: ٢٣/٩/١۴٠٠
انشائات طولی در کلام آیت الله بروجردی
فرهنگ شیعیان معاصر معصومین، نسبت به «امامت» 
نگاه جمعی آیت الله بروجردی به «صدقه الله لاترد»
عدم تکاذب در عامین من وجه
لسان نداشتن ارتکاز متشرعه در کلام مرحوم حکیم
انشائات طولی در نماز مسافر
عدم تناسب صدقه الله با احتیاط در جمع 

درس فقه(۵١)- بررسی امثله انصراف اطلاق به فرد متعارف
فقه: جلسه 51: 30/٩/١۴٠٠
الامتثال عقیب الامتثال و موارد سقوط امر
الف: حصول غرض با امتثال و عدم امکان تکرار فعل
ب: حصول غرض و امکان تکرار فعل در غرض تشکیکی
ج: عدم حصول غرض و عدم امکان تکرار فعل
د: عدم حصول غرض و امکان تکرار فعل
ه: حصول غرض و امکان تکرار فعل در غرض غیر تشکیکی
تعلق اوامر به طبیعت و امکان تکرار فعل
انصراف به فرد متعارف؛ تأسیس فقه جدید یا پایه همه اطلاقات
انصراف در ادله مبیّنه حدود و بقاء اطلاق در غیر آن
انصراف مقدار کر به اشبار متعارف
انصراف خطوه به خطوات متعارف
انصراف مقدار شبانه روز در مناطق قطبی به متعارف
انصراف شدت شلاق به متعارف
انصراف در مقام امتثال و تفاوت آن با انصراف در مقام انشاء
بررسی اطلاق و تعارف در «ذرات ریز خون»
اشکال در صدق تسمیه در اجزاء دم


درس فقه(۵٢)- تطبیقات موضوع شناسی؛ موضوعات اقتضائی و طولی
فقه: جلسه 5٢: ۴/١٠/١۴٠٠
تشخیص موضوع مهم‌ترین شان فقیه
انواع حکمت 
تحدید موضوع در انشاء ثبوتی و مدیریت امتثال
موضوع شناسی در خون؛ جرمیت و رنگ دانه
الحاق و عدم الحاق حیض صفراء به خون
استنجاء به سنگ؛ جرم و رنگ دانه و بو دانه
عناصر دخیل در تسمیه؛ شیء و هیئت اجتماعیه اجزاء 
بازگشت عرف خاص به ارتکازات عرف عام
میکروسکوپ و مسأله هیئت اجتماعیه در تسمیه دم
نیاز زبانی و انواع تسمیه 
تشکیک در صدق مفهوم و سختی فهم آن
انواع رنگ دانه‌ها و نفوذ آن‌ها به پوست
شک در جزئیت وضعی و جریان برائت
انصرافِ الی و انصرافِ عن

درس فقه(۵٣)- انشائات ثبوتی در تعیین مقدار «کر»
فقه: جلسه 53: 5/١٠/١۴٠٠
شروع تقنین با موضوعات اقتضائی 
تفاوت مناط و ملاک و تطبیق آن به آب کر
مدیریت موضوعات اقتضائی با انشائات ثبوتی
تفاوت الغاء خصوصیت و تنقیح مناط
انشائات ثبوتی در تعیین مقدار «کر» 
تنقیح مناط در مقدار خون معفو
معیار استاندارد  مقدار در قدیم و جدید
محاسبه کر با مقدار وزنی و حجمی
تمرین فقهی تناسب حکم و موضوع در خون
اختلاف آثار و نقش آن در تسمیه
تسمیه جدید در اجزاء ریز خون 
تصعید بول و حکم نجاست آن
پر برکت ترین روش طلبگی
نجاست ذرات ریز خون
سوال در مورد  بورس و پول

درس فقه(۵۴)- حرکات سه گانه ماه و زمین و فضای ثبوتی موسَّع در محاسبات
فقه: جلسه 5۴: 6/١٠/١۴٠٠
ابهام و شبهه صدقیه در خون
مبدء محاسبه شروع ماه قمری؛ تولد ماه یا تولد هلال
تحلیل حرکات سه گانه ماه و زمین و نقش آن‌ها در محاسبات
تعداد چرخش سالیانه ماه  به دور زمین 
محاسبه دقیق حرکات سه گانه 
ابتدای محاسبه ٢۴ ساعت و گردش زمین به دور خودش
شمارش واحد های بزرگ با واحد های کوچک
 فضای ثبوتی موسَّع در تطبیق حرکات سه گانه
تفاوت بدایةالشهر و بدایة الحساب
دخالت محاسبه‌های مختلف در رویت پذیری هلال


درس فقه(۵۵)- مستندی مهم در نقض اعتبار «بُعد خاص»

فقه: جلسه 5۴: 6/١٠/١۴٠٠
ابهام و شبهه صدقیه در خون
مبدء محاسبه شروع ماه قمری؛ تولد ماه یا تولد هلال
تحلیل حرکات سه گانه ماه و زمین و نقش آن‌ها در محاسبات
تعداد چرخش سالیانه ماه  به دور زمین 
محاسبه دقیق حرکات سه گانه 
ابتدای محاسبه ٢۴ ساعت و گردش زمین به دور خودش
شمارش واحد های بزرگ با واحد های کوچک
 فضای ثبوتی موسَّع در تطبیق حرکات سه گانه
تفاوت بدایةالشهر و بدایة الحساب
دخالت محاسبه‌های مختلف در رویت پذیری هلال

درس فقه(۵۶)- بررسی موضوعیت «قابلیت رؤیت با چشم عادی»
فقه: جلسه 56: 11/١٠/١۴٠٠
بررسی موضوعیت «قابلیت رویت با چشم عادی»
اشکال به تصویر عموم افرادی در «هلال»
اطلاق احوالی در «هلال»

درس فقه(۵٧)- ادعای انصراف به جهت خلط اطلاق احوالی با اطلاق افرادی
فقه: جلسه 57: 12/١٠/١۴٠٠
نقد مبنای «قابلیت رویت با چشم عادی»
تفاوت «اطلاق سِعی » با «اطلاق شیوعی »
ادعای انصراف به جهت خلط اطلاق احوالی و افرادی 
بررسی موضوعیت «اماره ی کثیر الخطاء»
میقات در ادله رویت هلال
موضوع نبودن «رؤیت» در برخی روایات
رویت، اسهل الطرق برای کشف موضوع ثبوتی
حقیقت لیلة القدر 
ابن جنید و اشتباه انتساب قیاس باطل به ایشان


درس فقه(۵٨)- ادامه بررسی موضوعیت« قابلیت رویت با چشم عادی»
فقه: جلسه ۵٨؛ ١۴٠٠.١٠.١٨
ادامه بررسی موضوعیت« قابلیت رویت با چشم عادی»
تفاوت اطلاق احوالی و اطلاق افرادی
اماره بر مضی در واجبات موسع و مضیق
نقد موضوعیت رؤیت به جهت کثرت خطا در اماره
احتمالی ثبوتی برای رفع تهافت «موضوعیت رویت» و «وجوب قضا»
بررسی احتمال موضوعیت «امکان رویت متعارف»
بررسی احتمال ثبوتی مذکور در رفع تهافت 
حرکت تکوینی ماه به دور زمین
 چند سؤال مهم پیرامون حرکت

درس فقه(۵٩)- شبهه صدقیه و مناشیء آن
فقه: جلسه ۵9؛ ١۴٠٠.١٠.١9
تقسیمات اطلاق 
تشبیه رویت هلال به خون 
شبهه صدقیه و مناشئ آن
الف: مخلوط شدن طبایع بسیطه در خارج
ب: شک در اختلاط
ج: شک در سعه یا ضیق در مصداق مرکب
وضع الفاظ برای روح معانی
ج: شک در وصول به درجه ای از اجتماع
د: شک در اجزاء مؤتلفه شیء
نقش هیئت در تسمیه

درس فقه(۶٠)- اطلاق احوالی یا افرادی نسبت به هلال
فقه؛ جلسه 60: ١۴٠٠.١٠.٢٠
اقتضاء ملاکی و بُرش انشائی
تفاوت نسخه روایت «قد یکون الهلال للیلة»
لزوم تفکیک بین اطلاق سعی و احوالی
بازگشت اطلاق احوالی به اطلاق افرادی 
موضوعیتِ حالت، عامل شکل‌گیری فرد
عدم موضوعیت احوال هلال در لسان ادله
تغییر ضخامت هلال و حفظ فردیت آن نزد عرف
نقش هیئت در تسمیه
دقتی در مفهوم حرکت

درس فقه(۶١)- مقدمات بحث تسمیه هلال

درس فقه(۶٢)- تتمه ی بحث «تصویر فرد برای هلال» و «خاستگاه مفهوم وجود»
فقه: جلسه 62: 25/10/1400
تسمیه هلال
نکته ای در مورد تصویر فرد در هلال
تصویر افراد در زاویه
اشکال اول به تصویر افراد زاویه
اشکال دوم به تصویر افراد  در زاویه
طرح برخی سوالات جهت روشن شدن خاستگاه مفهوم وجود
کتاب «شواهد الربوبیه» ملاصدرا
مصحح اتصاف ما سوی الله به وجود

درس فقه(۶٣)- تسمیه هلال
فقه: جلسه 63: 26/10/1400
خاستگاه مفهوم وجود نزد علامه طباطبائی
مثول خاستگاه مفهوم وجود
تحلیل مفهوم وجود بر اساس تعبیر امام سجاد(ع)
شکل‌گیری علم حصولی بر پایه مفاهیم مقابلی
مراحل مختلف در مفهوم وجود
نزاع لفظی در اصالت وجود
بُرد برهان امتناع اعاده معدوم
لزوم تدوین منطق جدید متناسب با هیولی و حرکت
ادراک طبیعت در ضمن فرد
 تسمیه هلال
قیود تسمیه و تفکیک آن با انس ذهنی
انواع تسمیه
تقسیم بندی دیگر در فضای تسمیه هلال

درس فقه(۶۴)- تسمیه هلال
فقه: جلسه 64: 27/10/1400
انواع مسمی
الف: خارجیت مسمی
ب: مثولی بودن مسمی
ج: تحقق مسمی در نسبت
مفهوم زیبایی
تفاوت حسن و جمال
تقید مسمی به حالت نفسانی
لزوم تفکیک بین مقارن و مسمی
احتیاج بشری و کشف قیود در مسمی
بررسی لغوی کلمه «هلال»
ریشه واژه هلال در زبان انگلیسی
زبان قیاسی و زبان‌ ترکیبی
توحد مناشیء زبانی
خطاء در تطبیق مفهوم بر مصداق
تقریر دوم از خاستگاه مفهوم وجود


درس فقه(۶۵)- معنای مختار در تسمیه هلال

فقه: جلسه 65: 28/10/1400
تسمیه هلال
موافقت  اشتراک لفظی حِکمت زبان
کتاب «المعجم الاشتقاقی المؤصل»
هلال و معنای خالی شدن جوف
رابطه صوت و معنا در معانی
مختار در معنای هلال
تاثیر جایگاه حرف در معنا
پیچیدگی علم لغت و رابطه تکوینی لفظ و معنا
تفاوت دلالت ذاتی با ارتباط ذاتی
جمع‌بندی معنای مختار در «هلال»

درس فقه (۶۶)- تلألؤ؛ معنای اصلی هلال
فقه: جلسه 66: 4/11/1400
تلألؤ؛ معنای اصلی هلال
بررسی تقید هلال به رؤیت و ناظر زمینی
لزوم بررسی ادعای حقیقت شرعیه در هلال و شهر
موضوعیت شهر در ما نحن فیه؛ اماریت هلال بر حدوث شهر یا مضی شهر؟
تفکیک بین بدایة الحساب و بدایة الشهر
لزوم توجه به نقطه انطلاق در بحث‌های علمی
بررسی «عهد» در هلال و تلألؤ


درس فقه(۶٧)- نفی موضوعیت رویت متعارفه با توجه به دستگاه بینایی

فقه: جلسه 67: 5/11/1400
ادامه بررسی مفهوم هلال
ضرورت آشنایی عالم دینی با معلومات عمومی علمی زمان خود
تأکید بر آشنایی با نظریات مطرح و مرزهای دانش، مخصوصا در علوم پایه
تطبیق مبانی علوم طبیعی بر مفاهیم دینی
شاخص‌ترین علوم پایه: ریاضی و فیزیک و اهمیت آنها
امکان رویت هلال و تشخیص موضوع ادله
بررسی مقومیت برخی از امور در تسمیه هلال

درس فقه(۶٨)- طریقیت رؤیت هلال برای «شهر»
فقه: جلسه 6٨: 9/11/1400
شرط مشاهده نور
تقید مسمای هلال به تقوس؟
 دو گام در بحث‌های فقهیعدم حقیقت شرعیه برای «شهر»صعوبت تعیین بدایه الشهر و ضرب قاعده
لزوم تبیین ارتکاز با کلمات ممهده و معدات همه‌فهم
تببین ارتکاز مقابل رؤیت وصفی
طریقی بودن رؤیت و استدلال بر آن


درس فقه(۶٩)- مواقیت اهلّه و منازل قمر
فقه: جلسه 69: 10/11/1400
ارتباط طریقیت رؤیت با مواقیت قمر
اشکال تهافت طریقیت رؤیت با عدم اجزاء تلسکوپ
پاسخ کتاب هیویات فقهیه: طریقیت رؤیت برای منازل و مواقیت قمر
نقد پاسخ هیویات
مراد از مواقیت و منازل


درس فقه(٧٠)- منازل قمر؛ اهلّه؛ مواقیت (2)
فقه: جلسه 70: 11/11/1400
منازل قمر؛ اهلّه؛ مواقیت (2)
توجه به ارتکازیات و مسلّمات در فضای بحث علمی
لزوم توجه به فضای حاکم بر یک بحث علمی
فضای حاکم بر استدلالات علامه تهرانی
پذیرش طریقیت رؤیت در کتاب رؤیت هلال
مدّعای هیویات فقهیه در معنای «أهلّه»
احتمالات در مراد از منازل قمر
جمع‌بندی پاسخ به هیویات فقهیه
روایات بدون منبع در مجمع البیان 
غلط بودن ردّ روایت به صرف عدم نقل آن در منابع متقدّم موجود
علل ناپدیدی برخی از تراث شیعهدقت محدثان در جلوگیری از راهیابی روایات مجعول به منابع شیعی
بررسی تناقض در عبارت مرحوم خوئی

درس فقه(٧١)- فقه الحدیث روایات «إذا رآه واحد رآه ألف»
فقه: جلسه 71: 17/11/1400
فقه الحدیث روایات «إذا رآه واحد رآه ألف»
پاسخ هیویات فقهیه به تهافت در کلام محقق خوئی
بررسی منشأ تهافت در کلام مرحوم خوئی

بررسی روایات «إذا رآه واحد رآه ألف» و نقد مرحوم خوئی
جمع‌بندی بحث جلسه
اعتبار رؤیت حادّ البصر
لغت «هلال» در زبان آشوری
تأثیر جایگاه حروف در معنا
پدیده «تعریب»
لزوم توجه توأمان به استعمالات ریشه و معانی حروف در پژوهش لغوی


درس فقه(٧٢)- ضوابط رؤیت و رؤیت‌پذیری هلال
فقه: جلسه 72: 18/11/1400
ضوابط رؤیت و رؤیت‌پذیری هلال
مفاد روایات «إذا رآه واحد...»: نفی رؤیت شاذه؛ نه شرطیت رؤیت متعارفه
زمینه صدور روایات «إذا رآه واحد...»
تفکیک بین رؤیت شاذه و رؤیت متخصص
حکم اطمینان یک فرد به رؤیت هلال
تفکیک الفتاوی الواضحة بین تولد طبیعی و تولد شرعی هلال
دو نکته راه‌گشا در بحث:
الف) معیار رؤیت‌پذیری هلال: میزان ضخامت هلال یا فاصله بین ماه و خورشید؟
ب) امکان تقلیل محل نزاع به سه ساعت اختلاف میان رؤیت با تلسکوپ و رؤیت با چشم عادی
واحد بودن تقویم و عدم تعدد آن
لزوم تقویم واحد و تطبیق ایام شرعی بر آن
رفع بسیاری از ابهامات با تعیین معیار  شروع ماه برای کل کره
نقطه دحو الارض، معیار تکوینی تقویم الهی


درس فقه(٧٣)- مبدأ واحد شروع ماه قمری برای کل کره
فقه: جلسه 73: 19/11/1400
مبدأ واحد شروع ماه قمری برای کل کره
تفاوت منازل قمر با برج های دوازده‌گانه
ارتباط ضخامت قرص قمر با فاصله آن از خورشید
نقد رؤیت‌پذیری هلال در کلام مرحوم خوئی 
ثمره اختلاف سه‌ساعتی رؤیت با تلسکوپ و رؤیت با چشم عادی
بطلان قول به اشتراک افق
رؤیتپذیری هلال برای کل کره
اهمیت توجه به تراث روائی در بحث رؤیت هلال
نظم دقیق حرکات اجرام سماوی و تقویم بشری
روایت سیاری و اشاره به سال کبیسه
تقویم بشری و رابطه آن با نظم حرکات اجرام سماوی
رابطه خروج از محاق و رؤیت هلال در شروع ماه قمری


درس فقه(٧۴)- عدم تلازم اعتبار تلسکوپ با تخطئه رؤیت هلال در تاریخ اسلام
فقه: جلسه 74: 23/11/1400
عدم تلازم اعتبار تلسکوپ با تخطئه رؤیت هلال در تاریخ اسلام
سه هدف متفاوت در کندوکاوهای فقهی
لزوم تفکیک بین موضوع واقعی و طرق احراز موضوع
بررسی شبهه تلازم اجزاء تلسکوپ با تخطئه رؤیت هلال در تاریخ اسلام
الف) قلّت موارد رؤیت‌ناپذیری هلال در تمام بلاد اسلامی 
ب) روند کاهشی ادعای رؤیت‌نا‌پذیری هلال
لزوم صدق رؤیت عرفی؛ عدم صدق رؤیت در دستگاه ccd

ج) شواهد تاریخی بر رؤیت‌پذیری هلال
مقدار فحص از ادله در استنباط
تفکیک بین صدق عرفی رؤیت با متعارف بودن رؤیت


درس فقه (٧۵)-سه گام مهم در احراز ملاک دخول شهر
فقه: جلسه 75: 24/11/1400
سه گام مهم در احراز ملاک دخول شهر
عدم صدق رؤیت در دستگاه ccd غیر آنلاین
لزوم بررسی صدق رؤیت در ارتباطات زنده و آنلاینبرخط
تسمیه هلال و عدم تقید آن به رؤیت ‌پذیری با چشم عادی
شکست نور در تلسکوپ و پردازش نور در ccd
صدق یا عدم صدق رؤیت در انواعی از تصویر زنده و آنلاین
صدق رؤیت و نقش مناط حکم
تشکیک در مراتب رؤیت و استفاده از آیینه توسط پزشک
سونوگرافی و صدق رؤیت به اجنبیه
پردازش زنده نور و تشکیک در صدق رؤیت  
ترسیم سه گام مهم در اثبات دخول شهر
قطع حاصل از طریق و قطع حاصل از هر شیء
تلازم حجیت قول بیّنه و میقاتیّت


درس فقه(٧۶)- نقش کشف اغراض و تناسب حکم و موضوع در صدق رؤیت
فقه: جلسه 76: 25/11/1400
نقش کشف اغراض و تناسب حکم و موضوع در صدق رؤیت
وضوح مفهوم رؤیت و ابهام در صدق آن
چشم مصنوعی و صدق رؤیت 
صدق مشکوک رؤیت و نقش تناسب حکم و موضوع
پردازش و شکست نور و تغییر در مرئی
لزوم فهم موطن مسمی در صدق رؤیت
موطن استماع در قرائت قرآن
ضابطه صدق رؤیت در موارد مشکوک: کشف اغراض به وسیله تناسب حکم و موضوع

درس فقه(٧٧)- تشکیک ماهیت و مناشئ آن
فقه: جلسه 77: 30/11/1400
تشکیک ماهیت و مناشئ آن
اشتراط صدق رؤیت عرفی یا متعارف در صدق؟
صدق عرفی هلال و بُعد قمر از شمس
امکان تشکیک در ماهیت
تطبیق تشکیک ماهیت در حرف «راء»
مناشئ تشکیک ماهیت
الف) اشاره به شأنیت و قوه در افراد غیرکامل
ب) متغیر و ظرف طبیعت
ج) شناور بودن طبیعت
پارادوکس خرمن و مسأله صدق


درس فقه(٧٨)- تشکیک در ماهیت (2)؛ طبیعت بسیطه
فقه: جلسه 78: 1/12/1400
تشکیک در ماهیت (2)؛ طبیعت بسیطه
رواداری؛ منشأ پارادوکس خرمن
ترکیب طبایع، منشأ تشکیک در ماهیت
رابطه طبیعت و فرد
جزء لایتجزی در تصویر رابطه طبیعت و فرد
شواهدی بر تحقق طبیعت بسیطه
رابطه بین معانی و حقائق
اشاره به برخی حقائق با مفاهیم تقابلی، بدون اتصاف به آن مفاهیم


درس فقه(٧٩)- نقش «مرئیّ» و «مناسبات حکم و موضوع» در مراد از «رؤیت»
فقه: جلسه 79: 2/12/1400
نقش «مرئیّ» و «مناسبات حکم و موضوع» در مراد از «رؤیت»
ترکیب و تشکیک در ماهیت 
مقوله رؤیت و لااقتضاء بودن آن
اناطه تحقق رؤیت به دریافت‌کننده
تشکیک در رؤیت مقولی
تشکیک در رؤیت به اعتبار مراد متکلم
منشأ اختلاف در صدق رؤیت هلال
صدق قرائت قرآن بر ضبط صوت
دخالت غرض در صدق رؤیت

درس فقه (80)-
فقه: جلسه 80: 3/12/1400
طریقیت رؤیت هلال برای مضیّ شهر سابق
نقش مقصود از «رؤیت» در صدق  آن
صدق «رؤیت» در «ارتباط زنده» با لحاظ مقصود
طریقیت «رؤیت هلال» برای «دخول شهر»
پیچیدگی احراز دخول شهر با رؤیت با تلسکوپ
ثبوتی و غیراعتباری بودن دخول شهر
استصحاب و اماریت هلال بر مضیّ شهر


درس فقه (٨١)- مباحث تکمیلی بحث تشکیک در مفاهیم و عناوین
فقه: جلسه 81: 7/12/1400
مباحث تکمیلی بحث تشکیک در مفاهیم و عناوین
تحقق «تشکیک» در مفاهیم «متواطی»
منشأ تشکیک در ماهیات
فصل اخیر و میزان در آن
جریان تشکیک در جنس، نوع، صنف و فرد
جریان تشکیک در مفاهیم مقولی
تبیین خروج شعاع از بصر
تفکیک عناوین مقولی از عناوین ثانوی در حسن و قبح
نوع اخیر و معیار دستیابی به آن
مشکله دخول شهر با رؤیت با تلسکوپ
ادعای اختصاص رؤیت به ماه مبارک به جهت فرض الله بودن آن
معنای فرض الله در مقابل سنّة النبی
عدم اختصاص رؤیت هلال به شهر مبارک در روایات
چند سؤال



درس فقه(٨٢)- شواهدی بر کفایت هلال تلسکوپی برای دخول شهر
فقه: جلسه 82: 9/12/1400
شواهدی بر کفایت هلال تلسکوپی برای دخول شهر
مقصود اصلی از رؤیت هلال
 شواهد کفایت هلال تلسکوپی
الف: کاهندگی مکانی
ب: کاهندگی زمانی
میقاتیت هلال و لزوم ترسیم خط زمان برای هلال


درس فقه(٨٣)- خط زمان و آثار آن
فقه: جلسه 83: 14/12/1400
خط زمان و آثار آن
کرویت زمین و مشکل تعیین ایام هفته
خط زمان و خصوصیات آن
الف: تغییر جهت چپ و راست
ب: شروع و پایان روز در دو طرف خط
خط زمان و مشکل تعیین هلال
خط زمان و سال شمسی
دفع مشکل خط زمان در تعیین هلال 
لغزنده بودن روز عید در کل کره


درس فقه(٨۴)- نصف النهار دحو الارض و خط زمان
فقه: جلسه 84: 16/12/1400
نصف النهار دحو الارض و خط زمان
نصف النهار گرینویچ
تصویر یک شبانه‌روز کره در لحظه طلایی
نصف النهار دحو الارض و ساعت صفر

علم معصوم و امثال سید بن طاووس به  دخول شهر
روش‌های نظم‌دهی تقویمی به روزها در اقوام و ملل
اشاره به ثبوتی بودن دخول شهر در آیات و روایات


درس فقه(٨۵)- مباحث تکمیلی خط زمان و تقویم کره
فقه: جلسه 85: 17/12/1400
مباحث تکمیلی خط زمان و تقویم کره
طریقی بودن رؤیت هلال در کلام سید بن طاووس
نسبت نصف النهار با خط زمان
نصف النهار قراردادی و شبانه‌روز ثبوتی
لحظه طلائی در نصف النهار مبدأ
لوزم تصویر خورشید مجازی
اشارات علمی و پی‌جویی آنها
اهل البیت منشأ تمام علوم
تفکیک بین ساعت محلی و ساعت کره
نصف النهار دحو الارض در کلام امام و تصویر تقویم ثبوتی


درس فقه(٨۶)- تطبیق روایت «رؤیت قبل یا بعد زوال» بر نصف‌النهار دحوالارض
فقه: جلسه 8۶: ٢١/12/1400
تطبیق روایت «رؤیت قبل یا بعد زوال» بر نصف‌النهار دحوالارض
خط زمان و اشاره روایت به آن
روز واحد کلّ کره در لحظه طلایی زوال نصف‌النهار دحوالارض
تصویر هفتاد و دو ساعت برای یک شبانه‌روز کره
رؤیت قبل زوال نصف‌النهار مبدأ، ملاک اتصاف روز کره به اول ماه
غایت روایت، نظم تکوینی تقویم، بدون تعرّض به برخی فروع
دقت در هفتاد و دو ساعت کره
قادح نبودن غموض معنای مختار روایت
عدم منافات روایات مقام اثبات رؤیت با روایات مقام ثبوت
ضرورت تصویر ساعت صفر



درس فقه(٨٧)- نصف النهار مبدأ در روایت «طالع الدنیا السرطان»
فقه: جلسه 87: 22/12/1400
نصف النهار مبدأ در روایت «طالع الدنیا السرطان»
لزوم انس گرفتن با خصوصیات خط زمان
ساعت صفر و آنات بعد از آن
روز جهانی و روز محلی
تحقق دو روز در کره و تنظیم روز کره
تفاوت کارکرد خط زمان و نصف النهار مبدأ
پیچیدگی تعیین خط زمان
اهلال هلال قبل یا بعد از زوال
طولیت احکام بقاع محلی و احکام کره
تصویر شب قدر شخصی در کل کره


درس فقه(٨٨)- بیانات علامه مجلسی پیرامون مباحث اخیر
فقه: جلسه 88: 23/12/1400
بیانات علامه مجلسی پیرامون مباحث اخیر
انواع چاپ‌های بحارالانوار 
شبانه‌روز حقیقی و متوسط
توضیح روایت «ان طالع الدنیا السرطان»
بیان مرحوم مجلسی در تقدم خلقت روز بر شب و زمین بر آسمان
فتق و رتق در آیه شریفه « أَنَّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ كانَتا رَتْقاً فَفَتَقْناهُما»
الهیون مسیحی و نظریه بیگ بنگ
قاعده «نظام اصل موضوعی» در فهم آیات قرآن کریم
توضیح مرحوم بهجت از دو واژه «کوکب» و «نجوم»


درس فقه(٨٩)- سیر و جمع‌بندی مباحث رؤیت هلال تاکنون
فقه: جلسه 89: 24/12/1400
سیر و جمع‌بندی مباحث رؤیت هلال تاکنون
بررسی اسناد جزمی شیخ صدوق
اختلاف نسخه روایت « قد يكون الهلال لليلة و ثلث»
عدم دلالت مقدمه مقنع بر قطعیت اسناد
علل و مناشئ از بین رفتن کتب و اصول روائی
سیر مباحث رؤیت هلال تا اینجا
علوّ مقام معنوی شیخ انصاری
جمع‌بندی بحث رؤیت هلال تا اینجا 
دو روایت کلیدی در بحث رؤیت هلال


درس فقه(٩٠)- وضعیت هلال شوال 1443ق.
اصول؛ جلسه:90   18/2/1401
وضعیت هلال شوال 1443ق.
بررسی رؤیت هلال شوال سال ١۴43
تأثیر اختلاف فتاوا در عید فطر سال 1443
تبیین اصطلاح فقهی موضوع حکم
موضوع فقهی و موضوع منطقی


درس فقه(٩١)- تحلیل «موضوع» در رؤیت هلال
فقه؛ جلسه: 91    19/2/1401
تحلیل «موضوع» در رؤیت هلال
«موضوع» در اصطلاح فقه و اصول
شمول رؤیت برای تلسکوپ در تلقّی عرف و ارتکاز متشرّعه
تفکیک بین «موضوعیت» در متعلق حکم و «موضوع» در مقابل حکم
نظام اغراض و قیم در اعتباریات و نقش آن در فهم موضوع
اشتباه در تشخیص موضوع و خلط آن با متعلق حکم
عدول از فتوا، میدانی برای تمرین فقهی و تنظیم مبانی


درس فقه(٩٢)- اغراض، ارزش‌ها و جهت‌دهی‌ها در احکام
فقه؛ جلسه: 92  24/2/1401
اغراض، ارزش‌ها و جهت‌دهی‌ها در احکام
موضوعيت يا ترائی موضوعیت
مسأله اشتراک افق در فرض اتحاد نصف النهار
شناسایی اغراض و ارزش‌ها و جهت‌دهی‌ها در احکام
طریقیت رؤیت در همه حال و ترائی موضوعیت در متعلق حکم
بررسی برخی از مثال‌ها و رد قول شخصی و نوعی بودن رؤیت



درس فقه(٩٣)- تحلیل و نقد «نوعی بودن» رؤیت هلال

فقه؛ جلسه: 93   25/2/1401
تحلیل و نقد «نوعی بودن» رؤیت هلال
خلاصه جلسه گذشته
بررسی منشأ قول تفصیل بین حکم شخصی و نوعی
نقد تفصیل بین شخصیت و نوعیت با دو بلد در یک نصف النهار
مرز تکوین و اعتبار در اهلال هلال



درس فقه(٩۴)- تکوینی بودن اهلال هلال
فقه؛ جلسه:94  26/2/1401
تکوینی بودن اهلال هلال
تکوینی بودن اهلال هلال و لغویت جعل شرعی در آن
اتحاد فرد هلال در چشم مجرد و مسلح در اماکن متقاربه
امکان تقریب مبانی علمی 
جمع‌بندی بحث
بررسی امکان رؤیت هلال با ارتفاع گیری از نقطه استحاله رویت


درس فقه(٩۵)- تبیین اتحاد هلال در تلسکوپ و چشم عادی با تکیه بر روش حذفی