بسم الله الرحمن الرحیم
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷
فهرست جلسات مباحثه تفسیر
تقریر سابق آقای صراف، در ذیل صفحه است
************
تقریر جدید:
************
تقریر آقای صراف:
شنبه 22/10/1397
(وَقَالَ أَيْضًا) : الْقِرَاءَةُ الْمُسْتَعْمَلَةُ الَّتِي لَا يَجُوزُ رَدُّهَا مَا اجْتَمَعَ فِيهَا الثَّلَاثَةُ الشُّرُوطُ فَمَا جَمَعَ ذَلِكَ وَجَبَ قَبُولُهُ وَلَمْ يَسَعْ أَحَدًا مِنَ الْمُسْلِمِينَ رَدُّهُ، سَوَاءٌ كَانَتْ عَنْ أَحَدِ الْأَئِمَّةِ السَّبْعَةِ الْمُقْتَصَرِ عَلَيْهِمْ فِي الْأَغْلَبِ أَوْ غَيْرِهِمْ.
· کتاب کوچکی است با عنوان بیان السبب الموجب للاختلاف از همین ابوالعباس مهدوی است که ناسخی در قرن نهم نوشته و گفته‌اند که خودش یک فصلی است از کتاب الهدایة او و برخی گفته‌اند فصلی از کتاب الکفایة بوده. چون فصل مهمی بوده جداگانه به عنوان یک کتاب چاپ شده و اخیراً تحقیق شده با دو تا تحقیق: تحقیق دکتر حاتم [آنچه نقل شد در ص32- 34 آمده. در کتابخانه قائمیه هست] و تحقیق دیگری از احمد فارس [آنچه نقل شده در ص52 آمده. در سایت المکتبة الوقفیة هست]. این عبارات عبارات مهمی است.
قَالَ الْإِمَامُ أَبُو مُحَمَّدٍ مَكِّيٌّ [متوفای 437 که وفاتش نزدیک وفات ابوالعباس مهدوی است. در کتاب الابانة ص36-38 این عبارت است]: وَقَدْ ذَكَرَ النَّاسُ مِنَ الْأَئِمَّةِ فِي كُتُبِهِمْ أَكْثَرَ مِنْ سَبْعِينَ مِمَّنْ هُوَ أَعْلَى مَرْتَبَةً وَأَجَلَّ قَدْرًا مِنْ هَؤُلَاءِ السَّبْعَةِ، عَلَى أَنَّهُ قَدْ تَرَكَ جَمَاعَةٌ مِنَ الْعُلَمَاءِ فِي كُتُبِهِمْ فِي الْقِرَاءَاتِ ذِكْرَ بَعْضِ هَؤُلَاءِ السَّبْعَةِ وَاطَّرَحَهُمْ.
· مکی بن ابیطالب خیلی شخص مورد توجهی است در فضای آنها. در ص42 الابانة دارد:
الإبانة عن معاني القراءات (ص: 42)
فحصل من جميع ما ذكرنا وبينا:
أن الذي في أيدينا من القرآن، هو ما في مصحف عثمان الذي أجمع المسلمون عليه، وأخذناه بإجماع يقطع على صحة مغيبه وصدقه.
والذي في أيدينا من القرآن هو ما وافق خط ذلك المصحف من القراءات، التي نزل بها القرآن، فهو من الإجماع أيضا.
وسقط العمل بالقراءات التي تخالف خط المصحف، فكأنها منسوخة بالإجماع على خط المصحف.
والنسخ للقرآن بالإجماع فيه اختلاف، فلذلك تمادى بعض الناس [اشاره به ابن شنبوذ است ظاهراً] على القراءة بما يخالف خط المصحف "مما"1 ثبت نقله، وليس ذلك بجيد، ولا بصواب؛ لأن فيه مخالفة الجماعة، وفيه أخذ القرآن بأخبار الآحاد، وذلك غير جائز عند أحد من الناس.
· اینهمه می‌گویید نسخ التلاوة، این شق از آن که با اجماع است، در آن اختلاف است. جای دقت است که بسیاری از موارد نسخ التلاوة که در تاریخ مطرح شده، بوسیله اجماع بوده.
· الابانة قابل استناد علمی است
· ادامه از النشر:
فَقَدْ تَرَكَ أَبُو حَاتِمٍ وَغَيْرُهُ ذِكْرَ حَمْزَةَ وَالْكِسَائِيِّ وَابْنِ عَامِرٍ وَزَادَ نَحْوَ عِشْرِينَ رَجُلًا مِنَ الْأَئِمَّةِ مِمَّنْ هُوَ فَوْقَ هَؤُلَاءِ السَّبْعَةِ، وَكَذَلِكَ زَادَ الطَّبَرَيُّ فِي كِتَابِ الْقِرَاءَاتِ ...