بسم الله الرحمن الرحیم
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷
فهرست جلسات مباحثه تفسیر
تقریر سابق آقای صراف، در ذیل صفحه است
************
تقریر جدید:
************
تقریر آقای صراف:
یکشنبه 8/7/1397
(وَمِنْهَا) مَا يَكُونُ لِلْجَمْعِ بَيْنَ حُكْمَيْنِ مُخْتَلِفَيْنِ (يَطْهُرْنَ) وَ (يَطَّهَّرْنَ) بِالتَّخْفِيفِ وَالتَّشْدِيدِ يَنْبَغِي الْجَمْعُ، وَهُوَ أَنَّ الْحَائِضَ لَا يَقْرَبُهَا زَوْجُهَا حَتَّى تَطْهُرَ بِانْقِطَاعِ حَيْضِهَا وَتَطَهَّرَ بِالِاغْتِسَالِ. [این نحو توضیح با عطفی که با واو آورد خلاف مقصود خودش می‌شود و دو حکم نشد، بلکه یک حکم می‌شود، مگر اینکه بگوییم دو حکم را در یک حکم جمع کردن، اراده کرده باشد که ظلم است در تعدد قراءات چه اینکه همان «یطّهّرن» کافی بود]
· وقتی حرمت کنار رفت و غایت (پاک شدن) آمد، چهار گزینه داریم. در یک قرائت، جواز بیان می‌شود و در قرائت دیگری، استحباب عدم المقاربة را تا غایت دیگری بیان می‌کند.
· شاهد آن هم «فإذا تطهّرن» است. آیا وقتی خدا می‌خواهد امر کند، امر به مرجوح کردن خوب است؟ خیر، در اینجا هم امر به چیزی است که فضیلت دارد.
· در اصول، دو بحث بسیار برای تفسیر مغتنم است: یکی بحث جواز استعمال لفظ در اکثر از معنا و دومین بحث هم تلطیفی است که در تحلیل وضع و استعمال صورت گرفته.
· در باب استعمال، اصولیون گفتند که واضع طبیعی لفظ را در نظر می‌گیرد و طبیعی معنا را که وضع می‌کند، اما مستعمل طبیعی لفظ را قصد می‌کند اما شخص و فرد لفظ را ایجاد می‌کند. در همانجا بحث شد که طبیعی لفظ زید تشکیل شده از «ز ی د» که واضح است اجزای آن هم طبیعی حروف هستند. علائم و نشانه‌ها هم گفته شد که علائم گروهی ترکیبی صرفی، لفظ «زید» را درست کرده‌اند.
· متکلمی را در نظر بگیریم که می‌خواهد «زید قائم» را القاء کند که یک کلام عربی است و در زبان عربی است. در اینجا گفتاری است که با پشتوانه نظام زبان عربی تولید شده، نه مصداقی از آن، اما نسبت به «کلام عربی»، مصداقیت دارد.
· کلامی که یک متکلم ایجاد کرد، آیا طبیعت است یا فرد؟ آمچه از دهان او خارج شد، فرد است. اما خود این فرد هم طبیعت شخصیه دارد. ما به الاشتراک آنچه در مورد آن حرف زده می‌شود، همان طبیعت شخصیه است که با طبیعت کلام متفاوت است که متکلم در نظر گرفته بود برای آنکه فردی از آن را ایجاد کند.
· در مورد قرائت، اینگونه است که می‌خواهیم فردی را که ایجاد شده، چون طبیعت شخصیه دارد، فرد ثانی از آن طبیعت شخصیه را ایجاد کنیم. وقتی فردی از طبیعت شخصیه را ایجاد کردیم، قرائت محقق می‌شود.
· تعدد قراءات ناظر است به طبیعت شخصیه بعد الایجاد.