بسم الله الرحمن الرحیم
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶
فهرست جلسات مباحثه تفسیر
تقریر سابق آقای صراف، در ذیل صفحه است
************
تقریر جدید:
************
تقریر آقای صراف:
یکشنبه 1/11/1396
· مرحوم مفید در رساله‌ای که دارند با عنوان رسالة فی الغیبة و می‌فرمایند که شما نمی‌توانید جلوی تواتر بین شیعه را بگیرید و تواتر مقطعی و نحله‌ای و منطقه‌ای یک عنصری منطقی است و وقتی امتناع تواطؤ بر کذب آمد، تواتر منطقی محقق می‌شود.
· اصل تقسیم‌بندی تواتر بسیار مهم و مفید است: تواتر میدانی بین کل بشر، تواتر مکانی در مکانی دون مکانی، و تواتر زمانی در عصری دون عصری مثل اینکه در زمان‌های گذشته مثلاً بین اهل قم یک متواتراتی وجود داشته که الآن اگر بخواهیم باید با تحقیق، خودمان را در آن زمان و مکان قرار دهیم و به آن تواتر برسیم.
· انتشار و پخش شدن یک خبر، غیر از تواتر است که در جایی است که اهل یک عصری آن را به عنوان چیزی که یمتنع تواطؤهم علی الکذب پذیرفته باشند.
· یک جور تواتر، تواتر مدون است که اقسام آن تواتری که شمرده شد در آن هم می‌آید و این تواتر مدون، پشتوانه مهمی برای تواتر میدانی است
· سه نوع تواتر دیگر در اصول مطرح شده: تواتر لفظی، تواتر معنوی (تواتر در نقل به معنا) و سومین نوع آن تواتر اجمالی است که مثلاً اصل اینکه همه فلان کتاب حدیثی دروغ نیست. آنچه ابوالفتح به عنوان «فیعلم ضرورة» بیان می‌کند، مبتنی بر این تواتر اجمالی است.
... وَكَانَ مُجْتَهِدُ الْعَصْرِ أَبُو الْفَتْحِ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ دَقِيقِ الْعِيدِ يَسْتَشْكِلُ الْكَلَامَ فِي هَذِهِ الْمَسْأَلَةِ وَيَقُولُ: الشَّوَاذُّ نُقِلَتْ نَقْلَ آحَادٍ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ -، فَيُعْلَمُ ضَرُورَةُ [بالعلم الاجمالی] أَنَّهُ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - قَرَأَ بِشَاذٍّ مِنْهَا وَإِنْ لَمْ يُعَيَّنْ، قَالَ: فَتِلْكَ الْقِرَاءَةُ تَوَاتَرَتْ وَإِنْ لَمْ تَتَعَيَّنْ بِالشَّخْصِ، فَكَيْفَ يُسَمَّى شَاذًّا وَالشَّاذُّ لَا يَكُونُ مُتَوَاتِرًا؟
· در اینجا معلوم است که مغالطه‌ای صورت گرفته
· مخالفت قطعیه با علم اجمالی در غیرمحصوره، مخالفت با علم به حساب نمی‌آید
· تفاوتی بین اشکال قبلی و فعلی هست چراکه در قبلی علم تفصیلی داریم که صحابه قرائت به شواذ می‌کرده‌اند بخلاف اینجا که علم اجمالی داریم که پیامبر(ص) قرائت شواذ داشته‌اند
قُلْتُ: وَقَدْ تَقَدَّمَ آنِفًا مَا يُوَضِّحُ هَذِهِ الْإِشْكَالَاتِ
النشر في القراءات العشر (1/ 16)
مِنْ مَآخِذَ مِنْ مَنْعِ الْقِرَاءَةِ بِالشَّاذِّ، ...