بسم الله الرحمن الرحیم

جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸

فهرست جلسات مباحثه تفسیر

تقریر سابق آقای صراف، در ذیل صفحه است


************
تقریر جدید:
















************
تقریر آقای صراف:
دوشنبه 21/11/1398

· عبارتی از مستدرک نقل شد که از کتاب الایضاح فضل بن شاذان متوفای 260 (کتاب در کتابخانه مدرسه فقاهت موجود است) نقل شده بود. محقق کتاب الایضاح (مرحوم محدث سید جلال الدین ارموی) در همینجا در تعلیقه ص440 و 441 گفته که محدث نوری ذیل کلمه «ابیّ» نوشته کذا و بعد هم در حاشیه گفته که «هنا خلل» که ظاهراً «ابیّ» را علم ندیده ولی چه بسا مرحوم نوری مقصودشان این قطعه عبارت بوده نه اینکه متوجه کلمه «ابیّ» نشده باشند چه اینکه ایشان اجل بوده

· ابن شاهین بغدادی که متوفای 385 که است در کتاب ناسخ الحدیث و منسوخه دارد:

ناسخ الحديث ومنسوخه لابن شاهين - (1 / 366)
454 - حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ مُحَمَّدٍ، قَالَ: نا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عَبَّادٍ، قَالَ: نا عَبْدُ الرَّزَّاقِ، عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ، قَالَ أَخْبَرَنِي عَطَاءٌ، أَنَّهُ سَمِعَ ابْنَ عَبَّاسٍ يَقُولُ: " (فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ إِلَى أَجْلٍ مُسَمًّى فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ) وَقَالَ: وَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ فِي حَرْفِ أُبَيٍّ (إِلَى أَجْلٍ مُسَمًّى) "

· که به نظر می‌رسد «فی» تصحیف شده و ناسخ کتاب فضائل به اشتباه «قد» نوشته و اینگونه اشتباه شده

· خو محقق ارموی هم در حاشیه ص441 دارند: و اخرج عبد الرزاق ... فی حرف ابیّ

· در کتب لغت هم رد این استعمال حرف در قرائت وجود دارد. همچنین حدود 30 مورد در یک کتاب قدیمی که مؤلفش 207 فوت کرده (فرّاء) در معانی القرآن حدود 30 بار گفته حرف ابن مسعود و ...

· کتب قدیمی قبل از فراء هم در کتاب العین:

كتاب العين؛ ج‌3، ص: 211
و كل كلمة تقرأ على وجوه من القرآن تسمى حَرْفا، يقال: يقرأ هذا الحَرْف في حَرْف ابن مسعود أي في قراءته.

المحكم والمحيط الأعظم - (3 / 306)
والحَرْفُ: الْقِرَاءَة الَّتِي تقْرَأ على أوجه.

وسائل الشيعة ؛ ج‏6 ؛ ص163
7633- 4- وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ (دَاوُدَ بْنِ فَرْقَدٍ) وَ الْمُعَلَّى بْنِ خُنَيْسٍ جَمِيعاً قَالا كُنَّا عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فَقَالَ:- إِنْ كَانَ ابْنُ مَسْعُودٍ لَا يَقْرَأُ عَلَى قِرَاءَتِنَا فَهُوَ ضَالٌّ ثُمَّ قَالَ أَمَّا نَحْنُ فَنَقْرَؤُهُ عَلَى قِرَاءَةِ أُبَيٍّ.

طب الأئمة عليهم السلام ؛ ؛ ص114
وَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ ع‏: أَنَّهُ سُئِلَ عَنِ الْمُعَوِّذَتَيْنِ أَ هُمَا مِنَ الْقُرْآنِ؟ فَقَالَ الصَّادِقُ ع نَعَمْ هُمَا مِنَ الْقُرْآنِ فَقَالَ الرَّجُلُ إِنَّهُمَا لَيْسَتَا مِنَ الْقُرْآنِ فِي قِرَاءَةِ ابْنِ مَسْعُودٍ وَ لَا فِي مُصْحَفِهِ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَخْطَأَ ابْنُ مَسْعُودٍ أَوْ قَالَ كَذَبَ ابْنُ مَسْعُودٍ هُمَا مِنَ الْقُرْآنِ قَالَ الرَّجُلُ فَأَقْرَأُ بِهِمَا يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فِي الْمَكْتُوبَةِ قَالَ نَعَمْ وَ ...

· در اینجا کذب به معنای کذب خبری است

· این روایت طب الائمة یکی از مصادیق و صغریات آن روایت قبلی است