بسم الله الرحمن الرحیم
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷
فهرست جلسات مباحثه تفسیر
تقریر سابق آقای صراف، در ذیل صفحه است
************
تقریر جدید:
************
تقریر آقای صراف:
شنبه 10/9/1397
· یکی از کارهایی که در کتاب‌های اهل سنت معمول است، استفاده از ادبیاتی است که بسیار مؤثر است برای اینکه مقصود خود را جلو ببرند. از جمله اینها لفظ صحابه است. (چنانچه در فارسی امروز لفظ مردم این نقش را دارد!)
· یک مصنف اهل سنت وقتی می‌خواهد یک ادبیاتی را به کار ببرد که مخاطب را کاملاً به وجد بیاورد و دلش را آرام کند، می‌گوید که صحابه فلان کار را کردند یا فلان مطلب را گفتند و در همین جا اگر به جای صحابه، می‌گفتند عثمان، کاملاً به نحو دیگری می‌شد.
· در این خصوص اگر هم آنچه که نسبت می‌دهند به امیرالمؤمنین(ع) که فرموده باشند اگر کار به دست من بود، همان کاری را می‌کردم که عثمان کرد، اگر اصلی داشته باشد، در راستای این است که کاری می‌کردند که اختلاف نباشد نه اینکه می‌سوزاندند و ...
· پی‌جویی نمازهای جماعتی که در قرن اول بوده بسیار نافع است و از آن جمله اینکه: سعید بن جبیر در مسجد که در نمازش ختم قرآن می‌کرد نقل شده که یک ختم به قرائت زید می‌کرد و یک ختم به قرائت عبد الله.
· اینکه گفته شود فقط ابن مسعود با آن کار عثمان مقابله کرد، لازم است توجه شود که آنها که حمله کردند که عثمان را به قتل برسانند طبق نقل ابن داود در المصاحف ص137 او را متهم به محو کتاب الله کردند و ذهبی هم در دو کتابش این را می‌آورد و در کنار محی کتاب الله در پرانتز می‌آورد لأنه جمع الناس علی مصحف واحد!
· ادامه از النشر:
... وَإِذْ قَدْ ثَبَتَ ذَلِكَ فَلَا إِشْكَالَ أَنَّ الصَّحَابَةَ كَتَبُوا فِي هَذِهِ الْمَصَاحِفِ مَا تَحَقَّقُوا أَنَّهُ قُرْآنٌ وَمَا عَلِمُوهُ اسْتَقَرَّ فِي الْعَرْضَةِ الْأَخِيرَةِ، وَمَا تَحَقَّقُوا صِحَّتَهُ عَنِ النَّبِيِّ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - مِمَّا لَمْ يُنْسَخْ، وَإِنْ لَمْ تَكُنْ دَاخِلَةً فِي الْعَرْضَةِ الْأَخِيرَةِ ; وَلِذَلِكَ اخْتَلَفَتِ الْمَصَاحِفُ بَعْضَ اخْتِلَافٍ، إِذْ لَوْ كَانَتِ الْعَرْضَةُ الْأَخِيرَةُ فَقَطْ لَمْ تَخْتَلِفِ الْمَصَاحِفُ بِزِيَادَةٍ وَنَقْصٍ وَغَيْرِ ذَلِكَ [مثل تقدیم و تأخیر] وَتَرَكُوا مَا سِوَى ذَلِكَ ...
· عرضه اخیره از دید ابن جزری برای بیان نسخ و تبدیل بوده
· در لسان اهل بیت(ع) چیزی دال بر چنین چیزی که عرضه اخیره برای چنین مقصودی بوده، پیدا نشد.
· البته ظاهر بیان ابن عباس جوری است که احتمال دارد تلقی ابن عباس از عرضه اخیره این بوده که برای نسخ و تبدیل اتفاق افتاده. مگر اینکه بگوییم او هم قبول داشته که غرض عرضه اخیره این نبوده اما از آثار آن بوده.
... وَلِذَلِكَ لَمْ يَخْتَلِفْ عَلَيْهِمُ اثْنَانِ [کأنه مقابله ابن مسعود و کار او کلاً نادیده گرفته] حَتَّى
النشر في القراءات العشر (1/ 33)
إِنَّ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ - رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ - لَمَّا وَلِيَ الْخِلَافَةَ بَعْدَ ذَلِكَ لَمْ يُنْكِرْ حَرْفًا وَلَا غَيَّرَهُ، مَعَ أَنَّهُ هُوَ الرَّاوِي أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - يَأْمُرُكُمْ أَنْ تَقْرَءُوا الْقُرْآنَ كَمَا عُلِّمْتُمْ، وَهُوَ الْقَائِلُ: لَوْ وَلِيتُ مِنَ الْمَصَاحِفِ مَا وَلِيَ عُثْمَانُ لَفَعَلْتُ كَمَا فَعَلَ. ...