بسم الله الرحمن الرحیم
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵
فهرست جلسات مباحثه تفسیر
تقریر سابق آقای صراف، در ذیل صفحه است
(آقای صراف در فایل، جلسه ۲۷ بهمن را دو تقریر آوردند)
تقریر مختصر آقای سوزنچی، در ذیل صفحه است
************
تقریر جدید:
************
تقریر مختصر آقای سوزنچی:
فایل‌های صوتی بهمن و اسفند1395 (النشر فی القرائات العشر)
http://www.hoseinm.ir/forum/index.php?topic=540.0
چهارشنبه 1395/11/27
تذکر: تفکیک تکفیری از سلفی (وهابیت لزوما تکفیری نیست؛ یعنی همه شیعه را کافر نمی‌داند؛ ولو کسی را که علنی لعن کند کافر می داند و اعدام می کند) + نباید به خاطر نفهمی عده‌ای خود را از سطح پنجم زبان محروم کنیم (فون، صرف، نحو، لغت، ادبیات: معانی و بیان و بدیع و ...) + مواردی از مطالب سلفیها + اینکه چگونه با مدارا با آنها کم‌کم به حقیقت نزدیک می‌شوند (بدنه مسلمانان الان از همین حرفها رویگردانند) +ضرورت اطلاع داشتن حوزه ها از این حرفها تفاوت فضامند و فضاوند (مند مصدریتی برای فعل دارد، اما وند به حضور وی در آن است)
************
تقریر آقای صراف:
(آقای صراف در فایل، جلسه ۲۷ بهمن را دو تقریر آوردند)
چهارشنبه 27/11/1395
· احمد بن حنبل در کتاب الرد علی الجهمیة و الزنادقة مطلبی دارد. برخی خواسته‌اند خدشه کنند در اینکه این کتاب از احمد بن حنبل است. اما محقق این کتاب نسبت آن را اثبات می‌کند و ابن تیمیه این را قبول دارد که از ابن حنبل است. در صفحه 155 این کتاب آمده:
الرد على الجهمية والزنادقة (ص: 155)
وإذا أردت أن تعلم أن الجهمي كاذب على الله حين زعم أن الله في كل مكان، ولا يكون في مكان دون مكان، فقل: أليس الله كان ولا شيء؟
فيقول: نعم.
فقل له: حين خلَق الشيء خلَقه في نفسه أو خارجًا من نفسه؟ فإنه يصير إلى ثلاثة أقوال، لابد له من واحد منها.
إن زعم أن الله خلق الخلق في نفسه كفر، حين زعم أن الجن والإنس والشياطين في نفسه.
الرد على الجهمية والزنادقة (ص: 156)
إن قال: خلقهم خارجًا من نفسه ثم دخل فيهم، كان هذا كفرًا أيضًا [حين زعم أنه دخل في كل مكان وحش قذر رديء. وإن قال: خلقهم خارجًا عن نفسه، ثم لم يدخل فيهم. رجع عن قوله كله أجمع، وهو قول أهل السنة].
· البیهقی و موقفه من الالهیات کتابی است که امروزه منتشر شده و اینگونه مباحثی را سان می‌دهد.
· اینگونه تفکرات، تفکراتی است فضامند.
· اینکه دو به علاوه دو چهار می‌شود مطلب درستی است و نمی‌توان گفت کجاست اما همه جا درست است.
· این کتاب الرد علی الجهمیة و الزنادقة تعلیقه‌های خوبی هم از محقق دارد.
· در چند صفحه قبل دارد:
الرد على الجهمية والزنادقة (ص: 149)
أدلة عقلية على عدم مماسة الله لخلقه
يقول: هو إلهُ مَن في السموات وإله مَن في الأرض، وهو على العرش، وقد أحاط علمه بما دون العرش، ولا يخلو من علم الله مكان، ولا يكون علم الله في مكان دون مكان، فذلك قوله: {لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا} [الطلاق: 12] ، ومن الاعتبار في ذلك، لو أن رجلاً كان في يديه قدح [جام] من قوارير [بلورین] صافٍ وفيه شراب صافٍ، كان بصر ابن آدم قد أحاط بالقدح من غير أن يكون ابن آدم في القدح، فالله وله المثل الأعلى قد أحاط بجميع خلقه، من غير أن يكون في شيء من خلقه.
وخصلة أخرى: لو أن رجلاً بنى دارًا بجميع مرافقها، ثم أغلق بابها وخرج منها، كان ابن آدم لا يخفى عليه كم بيت في داره، وكم سعة كل بيت من غير أن يكون صاحب الدار في جوف الدار. فالله وله
الرد على الجهمية والزنادقة (ص: 150)
المثل الأعلى قد أحاط بجميع خلقه، وعلم كيف هو، وما هو، من غير أن يكون في شيء مما خلق.
تقریر آقای صراف:
(آقای صراف در فایل، جلسه ۲۷ بهمن را دو تقریر آوردند)
چهارشنبه 27/11/1395
· وقتی ابتدا به مطالب اینها نگاه می‌شود ممکن است این تصور به وجود بیاید که اینها می‌خواسته‌اند همان مطالب ما را بگویند، فقط به یک نحوی مقدس‌مآبانه که کلمات را تغییر ندهیم و محور او تحفظ بر کلام مولا است، اما وقتی که مراجعه و تدقیق شود و ادامه حرفها دیده شود، معلوم می‌شود که مطلب چیز دیگری است.
· سلفیه خود را تکفیری نمی‌دانند و روافض را کافر فقهی نمی‌دانند (اگر چه ممکن است در بین آنها افرادی باشند) و بلکه البانی کتابی با عنوان فتنة التکفیر دارد.
· زبان پایین‌ترین سطحش فون (PHONE) آن است که صوت است و سطوح بعدی صرف و نحو و لغت و ادبیات زبان (معانی و بیان و ...) که این سطح پنجم، یعنی ادبیات، اساس تبادل معارف بلند بین بشر در این سطح است و مجاز و استعاره و لطیف‌ترین کارها در این سطح است.
· یکی از راه‌های از بین بردن علف هرز این است که برویم و یکی-یکی وقتی ریز هستن بگردیم و پیدا کنیم و بکنیم اما یک راه دیگر هم آن است که زمین را آب بدهیم تا وقتی سر برآوردند و خود را نشان دادند به راحتی آنها را قلع کنیم.
· در ص142 از الرد علی الجهمیة و الزنادقة: (این آیه شریفه که بالاترین بیان معارفی را دارد، وقتی بیان اهل بیت(ع) را رها کنیم جز این نمی‌شود: )
الرد على الجهمية والزنادقة (ص: 142)
بيان ما أنكرت الجهمية أن يكون الله على العرش
فقلنا: لِمَ أنكرتم أن يكون الله على العرش، وقد قال تعالى: {الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى} [طه: 5] وقال: {خَلَقَ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ} [الحديد: 4] .
الرد على الجهمية والزنادقة (ص: 143)
فقالوا: هو تحت الأرض السابعة كما هو على العرش، فهو على العرش وفي السموات وفي الأرض وفي كل مكان، ولا يخلو منه مكان، ولا يكون في مكان دون مكان. وتلو آية من القرآن: {وَهُوَ اللَّهُ فِي السَّمَوَاتِ وَفِي الأَرْضِ} [الأنعام: 3] .
وسيأتي إن شاء الله تحقيق هذا المعنى بإيضاح في سورة الأعراف.
الرد على الجهمية والزنادقة (ص: 144)
الرد على الجهمية في زعمهم أن الله في كل مكان
فقلنا: قد عرف المسلمون أماكن كثيرة ليس فيها من عظمة الرب شيء. فقالوا: أي مكان؟
فقلنا: أجسامكم وأجوافكم وأجواف الخنازير والحشوش، والأماكن القذرة ليس فيها من عظمة الرب شيء.
الرد على الجهمية والزنادقة (ص: 146)
وقد أخبرنا أنه في السماء، فقال: {أَأَمِنتُمْ مَنْ فِي السَّمَاءِ أَنْ يَخْسِفَ بِكُمْ الأَرْضَ} [الملك: 16] .
{أَمْ أَمِنتُمْ مَنْ فِي السَّمَاءِ أَنْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا} [الملك: 17] .
وقال: {إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ} [فاطر: 10] .
وقال: {إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ} [آل عمران: 55] .
{بَلْ رَفَعَهُ اللَّهُ إِلَيْهِ} [النساء: 158] .
وقال: {وَلَهُ مَنْ فِي السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَنْ عِنْدَهُ} [الأنبياء: 19] .
وقال: {يَخَافُونَ رَبَّهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ} 1 [النحل: 50] .
وقال: {ذِي الْمَعَارِجِ} [المعارج: 3] .
وقال: {وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ} [الأنعام: 18] .
الرد على الجهمية والزنادقة (ص: 147)
إثبات ذم صفة السفل وأنها منفية عن الله عز وجل
وقال: {وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ} [البقرة: 255] .
فهذا خبر الله، أخبرنا أنه في السماء، ووجدنا كل شيء أسفل منه مذمومًا بقول الله جل ثناؤه: {إِنَّ الْمُنَافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ} [النساء: 145] {وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا رَبَّنَا أَرِنَا الَّذَيْنِ أَضَلاَّنَا مِنَ الْجِنِّ وَالإِنْسِ نَجْعَلْهُمَا تَحْتَ أَقْدَامِنَا لِيَكُونَا مِنَ الأَسْفَلِينَ} [فصلت: 29] .
الرد على الجهمية والزنادقة (ص: 148)
نفي اجتماع الله بالشياطين وتنزيهه عن مجامعة الخبث والنجس
وقلنا لهم: أليس تعلمون أن إبليس [مكانه مكان، ومكان الشياطين مكانهم مكان] فلم يكن الله ليجتمع هو وإبليس في مكان واحد.
وإنما معنى قول الله جل ثناؤه: {وَهُوَ اللَّهُ فِي السَّمَوَاتِ وَفِي الأَرْضِ} [الأنعام:3] . .