أحمد بن موسى الكاظم-شاهچراغ(000 - 202 = 000 - 817)
أحمد بن موسى الكاظم-شاهچراغ(000 - 202 = 000 - 817)
أحمد بن موسى الكاظم
اذهب إلى التنقل
اذهب إلى البحث
أحمد بن موسى الكاظم
أحمد بن موسی.gif
معلومات شخصية
الاسم عند الولادة أحمد بن موسى الكاظم
مكان الميلاد المدينة المنورة
مكان الوفاة شيرازجنوب بلاد فارس
مكان الدفن مسجد شاه جراغ في شيراز
الديانة مسلم، شيعي
تعديل طالع توثيق القالب
احمد بن موسى هو أحد أبناء الإمام موسى الكاظم ، الإمام السابع عند الشيعة ، وهو شقيق الإمام علي الرضا. هاجر من المدينة إلی خراسان لزيارة أخيه الرضا، ولكن قُتل في طريقه في مدينة شيراز في إيران ودفن هناك. يعدّ مرقده المعروف بمسجد شاه چراغ من المعالم والمزارات المهمه عند الشيعة.
محتويات
1 نسبه
2 مكانته وشأنه
3 الإمامة بعد استشهاد الإمام الكاظم
4 ثورة أحمد بن موسى (ع)
5 هجرته إلی إيران
6 استشهاد أحمد بن موسى (ع) وأصحابه
7 العثور على قبره
8 لقب شاهجراغ
9 مزاره
10 أولاده
11 طالع أيضا
12 المراجع
نسبه
هو: أحمد بن موسى الكاظم بن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علي بن الحسين بن علي بن ابي طالب .
أمه: هي أم أحمد وهي كانت من فواضل نساء موسي الكاظم. يقول العلامة المجلسي في کتاب مرآة العقول:«إنّ أمّ أحمد کانت أمّ بعض أولاد الإمام موسى و کانت من فواضل النساء بین زوجاته، في العلم والتقوی والکرامة، وکان یودعها أسراره وودائعه.»[1]
مكانته وشأنه
ورد أنّه كان كريماً، وأنّ الإمام الكاظم (ع) كان يحبّه كثيراً.[2]
يقول الشيخ المفيد عن شأنه ومكانته: كان أحمد بن موسى كريماً جليلاً ورعاً، وكان أبو الحسن موسى عليه السلام يحبه ويقدمه، ووهب له ضيعته المعروفة باليسيرة. ويقال: إنّ أحمد بن موسى أعتق ألف مملوك.[3]
وفي رواية أخرى أوردها الشيخ المفيد نقلاً عن إسماعيل بن موسى بن جعفر، وهو يتحدث عن بعض رحلات أبيه موسى بن جعفر حيث كان أحمد معه، فيقول: كان مع أحمد بن موسى عشرون من خدم أبي وحشمه، إن قام أحمد قاموا معه، وإن جلس جلسوا معه، وأبي بعد ذلك يرعاه ببصره ما يغفل عنه.[3]
الإمامة بعد استشهاد الإمام الكاظم
ورد أن أهل المدينة أتوا إلى بيت أم أحمد بعد استشهاد الإمام الكاظم يريدون مبايعة ابنها أحمد بالإمامة، فخرج معهم إلى المسجد، وصعد المنبر، وخطب فيهم، وقال:
أيها الناس كما أنكم جميعاً في بيعتي فإني في بيعة أخي علي بن موسى الرضا، واعلموا أنه الإمام والخليفة من بعد أبي، وهو ولي الله والفرض علي وعليكم من الله ورسوله طاعته، بكل ما يأمرنا.
فكل من كان حاضراً خضع لكلامه، وخرجوا من المسجد، يقدمهم أحمد ابن موسى عليه السلام، وحضروا باب دار الرضا عليه السلام، فجددوا معه البيعة، فدعا له الرضا عليه السلام.[4] ومع هذا فقد ورد فرقة باسم الأحمدية، وهم أتباع أحمد بن موسى يعتقدون بإمامته بعد استشهاد أبيه الإمام الكاظم (ع).[5]
ثورة أحمد بن موسى (ع)
روي أن أحمد بن موسى (ع) قام على الخلافة العباسية، دون الإشارة إلى كيفية وتفاصيل هذا الحدث، كما أنّ هذه الأخبار التاريخية تتحدث عن مشاركة أحمد في قيام ابن طباطبا.[6]
ملف:حرم شاهچراغ.jpg
حرم أحمد بن موسى بن جعفر بشيراز
هجرته إلی إيران
حين انتقل الامام علي بن موسى الرضا من المدينة إلى خراسان بضغط من المأمون عزم أخيه أحمد بن موسى مع جماعة من بني هاشم للاتحاق به. فخرجوا من المدينة – نحو سنة 198 إلی 203ه.ق – قاصدين خراسان عن طريق البصرة. كان قوام هذا الركب ثلاثة آلاف شخص، فحين مرورهم بالمدن والدیار کانت اعدادهم تزداد، وقد التحق بهم أعداد كبيرة من الشيعة في مسيرهم حتى بلغوا قريباً من خمسة عشر ألف شخص. وكان في طليعة هذا الركب أحمد ومحمد والحسين أبناء الإمام الكاظم.[7]
فلمّا وصلوا إلى مدينة شيراز في جنوب بلاد فارس ، منعهم حاكم مدينة شيراز من السفر بأمر من المأمون. فدارت بينهم معارك انتهت إلى مقتل عدد من بني هاشم والباقين قد تشتتوا في مناطق مختلفة، والسيد احمد بن موسى وأخيه محمد لجئا إلى منزل بعض مواليهم في شيراز وبقيا مختفين هناك حتی تمكن الحاكم من معرفة مكانهم من خلال جواسيسه، فهجم على الدار وأمر بقتلهما ثم هدم الدار عليهما. [8]
استشهاد أحمد بن موسى (ع) وأصحابه
الأخبار الواردة تتحدث أنّ قتلغ خان الذي كان حاكماً على شيراز من قبل المأمون في منطقة خان زينان التي تبعد عن شيراز بثمانية فراسخ التقى بأحمد بن موسى وقافلته وأخبره باستشهاد الإمام الرضا (ع)، الأمر الذي تسبب بهبوط معنوياتهم، وتشتت من جاء مع أحمد بن موسى، فتوّجه أحمد ومن صحبه من أقاربه إلى شيراز، واستشهد هناك إثر معركة حدثت آنذاك.[9]
العثور على قبره
هناك أخبار متعددة وردت حول العثور على قبره، فمنها:
فخبر يقول: ليس هناك أي معلومة عن محل دفن أحمد بن موسى حتى نهاية القرن الرابع وبداية القرن الخامس للهجرة،[10] ومن المصادر كرياض الأنساب لملك الكتّاب الشيرازي، وبحر الأنساب لتيموري تتحدث عن كشف قبره في القرن الرابع في عهد عضد الدولة الديلمي، كما ورد في خبر آخر أن قبر أحمد بن موسى كان متخفياً لثلاثمئة سنة، وتم العثور عليه في فترة حكم عضد الدولة الديلمي (372 – 338هـ).[11]
وبناء على ما ورد في أنوار النعمانية نقلاً عن لباب الأنساب للبيهقي، وأيضاً ما ذكره السيد محسن الأمين عن لب الأنساب للموسوي النيشابوري أنّه تم العثور على قبر أحمد بن موسى بشيراز في بداية القرن الخامس للهجرة.
وهناك مصادر أخرى كـ"شدّ الآزار"، ورحلة ابن بطوطة، ونزهة القلوب التي تم تأليفها في القرن الثامن يتحدثون عن العثور على قبره في القرن السابع والثامن،[12] وقد ورد في بعض الكتب أن قبر أحمد بن موسى تم العثور عليه في عهد الأمير مقرب الدين من وزراء وأقرباء الأتابك أبو بكر (658 ـ 653)، [13] وعرف جنازته من خاتمه المنقوش عليه "العزة لله أحمد بن موسى".[14]
لقب شاهجراغ
لقد اشتهر أحمد بن موسى بين أهالي مدينة شيراز ب:شاهجراغ (بالفارسي: شاهچراغ) ومعناه:ملك الضياء، لكن لا يوجد أي معلومة في الكتب المتقدمة حول هذا اللقب وقد تم انتساب هذا اللقب إليه في القصص والكتب المتأخرة.[4]
مزاره
مسجد شاه جراغ.
Crystal Clear app kdict.png مقالة مفصلة: شاه جراغ
دفن أحمد بن الإمام الكاظم في مدينة شيراز، وقبره بقي مخفياً لفترة طويلة من الزمن حتی في عهد الامير مقرب الدين مسعود بن بدر(623-658هـ) أكتشف قبره عن طريق العثور علی خاتمه في قبره، المنقوش عليه "العزة لله احمد بن موسى بن جعفر" فعرفوه. فبنى عليه مقرب الدين بناءاً، ثم بنى عليه الأتابك أبو بكر بناء أرفع منه، ثم إن تاج خاتون ام السلطان ابي اسحق اینجو بنت عليه قبة رفيعة في سنة 745هـ. ثم توالت عليه الإضافات والبنايات بمرور الزمن ، حتى وصل لشكله الحالي.
يعد مرقد أحمد بن موسى المعروف بمسجد شاه چراغ من المعالم والعتبات المقدسة البارزة في إيران.[15]
أولاده
إن أغلب علماء النسب لم يذكروا لأحمد بن موسى أولاداً فهو لم يعقب،[16] ولكن هناك من ذكر له أولاد كضامن بن شدقم حيث أورد أن له أربعة أولاد هم: محمد، وعلي، وعبد الله، وداود،[17] وورد أيضاً أن إبراهيم المعروف بفيض القمي المدفون بمدينة قم هو من أولاد أحمد بن موسى.[18]
طالع أيضا
صالح بن موسى الكاظم
الشاه عبد العظيم الحسني
فاطمة بنت موسى الكاظم
المراجع
نبذة عن سیرة و فضائله حضرة أحمد بن موسى الکاظم ، من موقع العتبة الاحمدیة والمحمدیة المقدسة علیهما السلام. نسخة محفوظة 13 سبتمبر 2016 على موقع واي باك مشين.
الأربلي، كشف الغمة في معرفة الأئمة، ج2، ص: 236؛ ابن صباغ المالكي، الفصول المهمة، ج 2، ص961.
المفيد، الإرشاد، ج 2، ص 244.
المجلسي، بحار الأنوار، ج 48، ص 308.
الشهرستاني، الملل والنحل، ج 1، ص 169؛ الأشعري، مقالات الإسلاميين، ص 3۰؛ النوبختي، فرق الشيعة، ص 85.
الكشي، الرجال، ص 472.
محمد علي المعلم، فاطمة المعصومة قبس من أشعة الزهراء ، دار الهادي، ط1، بيروت/لبنان، 1421هـ/2000م، ص132-150.. نسخة محفوظة 23 مارس 2018 على موقع واي باك مشين.
الشيخ صالح الكرباسي ، " السيد احمد بن موسى المعروف به ( شاه جراغ ) بشيراز " ، مركز الإشعاع الإسلامي. نسخة محفوظة 02 أغسطس 2017 على موقع واي باك مشين.
الشوشتري، تحفة العالم، ص 28.
زاهدي، احمد بن موسي(ع)، فصلنامه سخن تاريخ (مجلة فصلية فارسية، كلام التاريخ)، ص 98.
مجد الأشرف، آثار الأحمدية، ص 2 – 8.
زاهدي، أحمد بن موسى (ع)، فصلنامه سخن تاريخ (كلام التاريخ، مجلة فصلية فارسية)، ص 98.
الشيرازي، آثار العجم، ص 445.
زركوب شيرازي، شيراز نامه، ص 59؛ مجد الأشرف، آثار الأحمدية، ص 2-8؛ جنيد شيرازي، شدّ الازار في حظ الأوزار عن زوار المزار، ص 289.
احمد بن الامام موسى بن جعفر ، من موقع اذاعة طهران العربية ، 2006-11-07 نسخة محفوظة 26 أكتوبر 2017 على موقع واي باك مشين.
المعقبين، ص 43؛ سر السلسلة العلوية، ص 43؛ تهذيب الأنساب، ص 147.
تحفة الأزهار، ج 3، ص 296.
كنجنه آثار قم (كنز التراث القمي)، ج 2 ص 364-371.
احمد بن موسی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
امامزادهبسم اللّه الرّحمن الرّحیم
احمد بن موسی
Shahcheragh.JPG
شاهچراغ
نام احمد بن موسی
درگذشت ۲۰۲ (قمری)
مدفن شیراز
پدر موسی کاظم
مادر ام احمد[۱]
الــلــه
محمد • علی • فاطمه • حسن • حسین
سجاد • باقر • صادق
کاظم • رضا • جواد • هادی
عسکری • مهدی
احمد بن موسی کاظم (شاهچراغ، سیدالسادات الاعاظم) پسر ارشد موسی کاظم است. احمد بن موسی و محمد بن موسی از یک مادر که ام احمد خوانده میشد متولد گردیدند.
محتویات
۱ فضائل ام احمد
۲ زندگی
۳ شاه چراغ
۴ جستارهای وابسته
۵ پانویسها و منابع
۶ پیوند به بیرون
فضائل ام احمد
علامه مجلسی در کتاب «مراة العقول» در شرح حدیث پانزدهم میگوید: ام احمد مادر بعضی اولاد موسی کاظم بود و او داناترین، پرهیزگارترین و گرامیترین زنهایش بود که اسرار خود را به او میسپرد و اماناتش را نزد او ودیعه مینهاد.
در کتاب اصول کافی در باب «امام در چه زمانی میداند امام است» آمدهاست که موسی کاظم امانت سربهمهری به ام احمد سپرد و گفت بعد از مرگ من هر کس از فرزندان من در طلب این امانت آمد خلیفه و جانشین من است. با او بیعت نما که جز خدا کسی خبر از این امانت ندارد. بعد از کشتهشدن امام موسی، امام رضا به نزد ام احمد آمد و امانت پدر را طلبید. ام احمد به گریه افتاد و دانست که امام موسی کشته شد. پس امانت را بر حسب وصیت همسرش به امام رضا داد و با او به عنوان امام هشتم شیعیان بیعت کرد.
زندگی
شاه چراغ
تارنمای خبرآنلاین به نقل از صفحه ۱۹۲ کتاب قیام سادات علوی تألیف علی اکبر تشید مینویسد: «تا زمان امیر عضدالدوله دیلمی کسی از مقبره احمد ابن موسی اطلاعی نداشت و آنچه روی قبر را پوشانده بود تل گلی بیش به نظر نمیرسید که در اطراف آن، خانههای متعدد ساخته و مسکن اهالی بود. از جمله پیرزنی در پایین آن تل، خانهای گلی داشت و در هر شب جمعه، ثلث آخر شب میدید چراغی در نهایت روشنایی در بالای تل خاک میدرخشد و تا طلوع صبح روشن است، چند شب جمعه مراقب میبود، روشنایی چراغ به همین کیفیت ادامه داشت با خود اندیشید شاید در این مکان، مقبره یکی از امامزادگان یا اولیاءالله باشد، بهتر آن است که امیر عضدالدوله را بر این امر آگاه نمایم، هنگام روز پیرزن به همین قصد به سرای امیر عضدالدوله دیلمی رفت و کیفیت آنچه را دیده بود به عرض رسانید. امیر و حاضرین از بیانش در تعجب شدند. درباریان که این موضوع را باور نکرده بودند، هر کدام به سلیقه خود چیزی بیان کردند. اما امیر گفت:اولین شب جمعه شخصاً به خانه پیرزن میروم تا از موضوع آگاه شوم. چون شب جمعه فرا رسید شاه به خانه پیرزن آمده و دور از خدم و حشم آنجا خوابید و پیرزن را فرمود هر وقت چراغ روشن گردید مرا بیدار کن. چون ثلث آخر شب شد پیرزن بر حسب معمول روشنایی پرنوری قوی تر از دیگر شبهای جمعه مشاهده کرد و از شدت شعفی که به وی دست داده بود بر بالین امیر عضدالدوله آمده و بیاختیار سه مرتبه فریاد زد: «شاه! چراغ». و از آن به بعد به شاه چراغ معروف گردید.»
جستارهای وابسته
موسی بن جعفر
شاهچراغ
آستانه (شیراز)
پانویسها و منابع
ذبیحالله محلاتی. «جلد سوم». در ریاحینالشریعه. چاپ اول. دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۵. ۳۵۸. شابک ۹۶۴-۴۴۰-۳۲۱-۵.
وبگاه شهرداری شیراز؛ جاذبههای گردشگری-مذهبی شیراز.
سازمان جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی؛ نقشهٔ سیاحتی شهر شیراز؛ آثار تاریخی و نقاط دیدنی شهر شیراز.
خبرآنلاین، بازدید در ۲ مهر ۱۳۹۱.
پیوند به بیرون
پایگاه اطلاعرسانی شاهچراغ
شاهچراغ
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مختصات: ۲۹°۳۶′۳۴٫۷۹″ شمالی ۵۲°۳۲′۳۵٫۹۴″ شرقی
آرامگاه شاهچراغ
Mausoleo de Shah Cheragh, Shiraz, Irán, 2016-09-24, DD 32.jpg
نام آرامگاه شاهچراغ
کشور ایران
استان استان فارس
شهرستان شیراز
اطلاعات اثر
نوع بنا معماری
کاربری آرامگاه
دیرینگی اتابکان فارس
بانی اثر ملکه تاشی خاتون
مالک اثر آستان مقدس احمد بن موسی شاهچراغ
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت ۳۶۳
تاریخ ثبت ملی ۲۰ خرداد ۱۳۲۱
اطلاعات بازدید
وبگاه [www.shahecheragh.ir]
امامزادهبسم اللّه الرّحمن الرّحیم
«احمد»
Shahcheragh.JPG
حرم احمد بن موسی
نقش فرزند موسی بن جعفر و برادر بزرگتر علی بن موسی
نام «احمد»
لقب(ها) شاهچراغ
زادروز به درستی مشخص نیست و در این خصوص نقلهای متفاوتی وجود دارد.
علت مرگ در راه پیوستن به برادر خود علی بن موسی به سویخراسان سفر نمود ولی در راه توسط افراد مأمون خلیفه عباسی در شهر شیراز کشته شد.
قاتل افراد مأمون خلیفه عباسی
مدفن شیراز
پدر موسی بن جعفر
الــلــه
محمد • علی • فاطمه • حسن • حسین
سجاد • باقر • صادق
کاظم • رضا • جواد • هادی
عسکری • مهدی
شیعه Hadith Ali.svg
درگاه تشیع
عقاید
فروع نماز • روزه • خمس • زکات • حج • جهاد • امر به معروف و نهی از منکر • تولی • تبری
عقاید برجسته مهدویت: غیبت (غیبت صغری، غیبت کبرا)، انتظار، ظهور و رجعت • بدا • شفاعت و توسل • تقیه • عصمت • مرجعیت، حوزه علمیه و تقلید • ولایت فقیه • متعه • شهادت ثالثه • جانشینی محمد • نظام حقوقی
شخصیتها
چهارده معصوم محمد • علی • فاطمه • حسن • حسین • سجاد • باقر • صادق • کاظم • رضا • جواد (تقی) • هادی (نقی) • حسن (عسکری) • مهدی
صحابه سلمان فارسی • مقداد بن اسود • میثم تمار • ابوذر غفاری • عمار یاسر • بلال حبشی • جعفر بن ابیطالب • مالک اشتر • محمد بن ابوبکر • عقیل • عثمان بن حنیف • کمیل بن زیاد • اویس قرنی • ابوایوب انصاری • جابر بن عبدالله انصاری • ابنعباس • ابن مسعود • ابوطالب • حمزه • یاسر • عثمان بن مظعون • عبدالله بن جعفر • خباب بن ارت • اسامة بن زید • خزیمة بن ثابت • مصعب بن عمیر • مالک بن نویره • زید بن حارثه
زنان: فاطمه بنت اسد • حلیمه • زینب • ام کلثوم بنت علی • اسماء بنت عمیس • ام ایمن • صفیه بنت عبدالمطلب • سمیه
رجال و علما کشتهشدگان کربلا • فهرست رجال حدیث شیعه • اصحاب اجماع • روحانیان شیعه • عالمان شیعه • مراجع تقلید
مکانهای متبرک
مکه و مسجدالحرام • مدینه، مسجد النبی و بقیع • بیتالمقدس و مسجدالاقصی • نجف، حرم علی بن ابیطالب و مسجد کوفه • کربلا و حرم حسین بن علی • کاظمین و حرم کاظمین • سامرا و حرم عسکریین • مشهد و حرم علی بن موسی الرضا
دمشق و زینبیه • قم و حرم فاطمه معصومه • شیراز و شاهچراغ • کاشمر و حمزه بن حمزه بن موسی بن جعفر امامزاده سید مرتضی و آرامگاه سید حسن مدرس • آستانه اشرفیه و سید جلالالدین اشرف • ری و حرم شاه عبدالعظیم
مسجد • امامزاده • حسینیه
روزهای مقدس
عید فطر • عید قربان (عید اضحی) • عید غدیر خم • محرّم (سوگواری محرم)، تاسوعا، عاشورا و اربعین) • عید مبعث • میلاد پیامبر • تولد ائمه • ایام فاطمیه
رویدادها
رویداد مباهله • رویداد غدیر خم • سقیفه بنیساعده • فدک • رویداد خانه فاطمه زهرا • قتل عثمان • جنگ جمل • نبرد صفین • نبرد نهروان • واقعه کربلا • مؤتمر علماء بغداد • حدیث ثقلین • اصحاب کسا • آیه تطهیر • شیعهکُشی
کتابها
قرآن • نهجالبلاغه • صحیفه سجادیه
کتب اربعه: الاستبصار • اصول کافی • تهذیب الاحکام • من لایحضره الفقیه
مصحف فاطمه • مصحف علی • اسرار آل محمد
وسائلالشیعه • بحارالانوار • الغدیر • مفاتیحالجنان
تفسیر مجمعالبیان • تفسیر المیزان • کتب شیعه
شاخهها
دوازدهامامی (اثنیعشری) • اسماعیلیه • زیدیه • غلاه • واقفیه
منابع اجتهاد
کتاب (قرآن) • سنت (روایات پیامبر و ائمه) • عقل • اجماع
نبو
شاهچراغ، نام مسجد و آرامگاهی است در شیراز که بنا بر اعتقاد شیعیان احمد بن موسی کاظم، پسر ارشد موسی کاظم و همچنین محمد بن موسی، از برادران علی بن موسی الرضا، در آن به خاک سپرده شدهاند. او در راه پیوستن به برادر خود به سوی خراسان سفر نمود ولی در راه توسط افراد مأمون خلیفه عباسی در شهر شیراز کشته شد.
این آرامگاه در شمال خیابان احمدی در شهر شیراز قرار دارد. آرامگاه سیدمیرمحمد برادر سیدمیراحمد نیز در نزدیکی شاهچراغ است.∗ که به سبک معماری آذری بنا شدهاست.[۱]
محتویات
۱ پیشینه
۲ مشخصات ساختمان
۳ تاریخچه آرامگاه احمد بن موسی
۴ روز شاهچراغ
۵ توسعه حرم شاهچراغ
۶ متولیان
۷ جستارهای وابسته
۸ نگارخانه
۹ پینوشتها
۱۰ منابع
۱۱ جستارهای وابسته
پیشینه
شاهچراغ آرامگاه «میر سید احمد» ملقب به شاهچراغ، پسر موسی کاظم امام هفتم شیعیان است.
این بنا در دوره اتابکان فارس در سده ششم هجری قمری ساخته شدهاست و گنبد و بارگاه آن دارای کاشی کاریهای زیبایی است.∗ در سالهای ۴۰–۱۳۳۹ خورشیدی و در پی مرمت و نوسازی ساختمان گنبد، طراحی کاشیکاری آن توسط استاد عیسی بهادری صورت گرفته و به اجرا درآمد.[۲]
مشخصات ساختمان
حرم سید میر محمد
درون حرم را با به کار بردن آئینههای ریز رنگین، به سبکی هنرمندانه، آئینه کاری کرده و انواع خطهای زیبای فارسی و عربی، تزیینکننده نمای اطراف آینهها و کاشیها است.
بنای حرم، مشتمل بر ایوانی در جلو و حرمی گسترده در پشت ایوان است که در چهار جانب حرم، چهار شاهنشین قرار گرفته و مسجدی نیز در پشت حرم (سمت غرب) ساخته شدهاست. ضریح آن در شاه نشین زیر گنبد قرار دارد و از نقره ساخته شدهاست.
حیاط شاه چراغ دارای دو در اصلی ورودی است که در سمت جنوب و شمال حرم از زیر دو سر در بزرگ کاشی کاری شده گذشته و وارد حیاط وسیع حرم میشویم. در میان حیاط، حوض بزرگ فواره داری ساخته شده و در اطراف حوض درختکاری شدهاست. حرم شاهچراغ در سمت غرب حیاط و حرم سید میر محمد- برادر شاه چراغ - در سمت شمال شرقی حیاط قرار دارد.
غیر از دو در اصلی، دو در فرعی دیگر نیز وجود دارد که یکی به بازار حاجی و دیگر به مسجد جامع عتیق میرود درگاه مانندی نیز از ضلع شمال حیاط وارد بازار شاه چراغ میشود.
در دور تا دور حیاط، اتاقهایی دو طبقه ساخته شده که در پیشانی و جرزهای جلو آنها کاشی کاری شدهاست. ستونهای آهنی ایوان حرم به وسیله چوبهای نفیس پوشش داده شده و در سقف مسطح آن نیز چوب منبت کاری شده به کار رفتهاست. امکانات وسیعی مثل پاسگاه انتظامی، دفتر پست و مخابرات، کتابخانه و موزه در این حیاط وسیع برای رفاه مردم ایجاد شدهاست.[نیازمند منبع]
تاریخچه آرامگاه احمد بن موسی
نمایی از شاه چراغ
در سال ۷۴۵ (ه. ق) مادر شاه شیخ ابواسحاق اینجو پادشاه فارس، ملکه تاشی خاتون اقدامات نیکویی بر بارگاه او انجام داد. این بانوی نیکوکار، اقدام به بهسازی بارگاه کرد و در عرض ۵ سال از سال ۷۴۵ تا ۷۵۰ (ه. ق) آرامگاهی وسیع و گنبدی بلند بر آن ساخت. همچنین در جنب آرامگاه، مدرسهای وسیع بنا کرد. او همچنین تعداد زیادی از مغازههای بازار نزدیک حرم و ملک میمند فارس را وقف بر این آستان مقدس کرد.
ابن بطوطه جهانگرد مراکشی که در سال ۷۴۸ (ه. ق) برای بار دوم به شیراز سفر کرده، در سفرنامه خود دربارهٔ اقدامات ملکه تاشی خاتون و توصیف آرامگاه، چنین نوشتهاست:
این آرامگاه در نظر شیرازیها احترام تمام دارد و مردم برای تبرک و توسل به زیارتش میروند. تاشی خاتون، مادر شاه ابواسحاق، در جوار این بقعه بزرگ، مدرسه و زاویهای ساختهاست که در آن به اطعام مسافران میپردازند و عدهای از قاریان پیوسته بر سر تربت امامزاده، قرآن میخوانند شبهای دوشنبه، خاتون به زیارت آرامگاه میآید و در آن شب قضات و فقها و سادات شیراز نیز حاضر میشوند. این جمعیت در بقعه جمه میشوند و با آهنگ خوش به قرائت قرآن مشغول میشوند. خوراک و میوه به مردم داده میشود و پس از صرف طعام، واعظ، بالای منبر میرود و تمام این کارها در بین نماز عصر و شام انجام میگیرد. خاتون در غرفه مشبکی که مشرف به مسجد است، مینشیند. در آخر هم (به احترام این بقعه) همانند سرای پادشاهان طبل و شیپور و بوق مینوازند.
[نیازمند منبع]
در سال ۹۱۲ (ه. ق) به دستور شاه اسماعیل صفوی، بهسازی گستردهای بر آرامگاه انجام گرفت. ۸۵ سال بعد بر اثر زلزله سال ۹۹۷ (ه. ق)، نیمی از گنبد آرامگاه ویران شد که دوباره در سالهای بعد بازسازی گردید.[نیازمند منبع]
در سال ۱۱۴۲ (ه. ق) نادر شاه افشار بهسازی گستردهای بر این آرامگاه انجام داد و به دستور او قندیل بزرگی در زیر سقف و گنبد آویزان کردند. نادرشاه پیش از گرفتن شیراز و غلبه بر افغانها، پیمان بسته بود که اگر در جنگ پیروز شود، بهسازی شایستهای بر این بقعه انجام دهد؛ بنابراین پس از پیروزی بر افغانها و تسلط شیراز، ۱۵۰۰ تومان پول آن زمان را صرف بهسازی شاه چراغ کرد و قندیل او ۷۲۰ مثقال وزن داشته که از طلای ناب و زنجیر نقرهای ساخته بودهاند. این قندیل تا سال ۱۲۳۹ (ه. ق) همچنان آویزان بود.
در زلزله سال ۱۲۳۹ (ه. ق) شیراز با خاک یکسان شد و این آرامگاه نیز به کلی مخروبه گردید، نویسنده تذکره دلگشا که خود شاهد این زلزله بودهاست چنین مینویسد:
گنبد بقعه (شاه چراغ) که از غایت ارتفاع، آفتاب جهان تاب هر روز در نیم روز خود را در سایه آن کشیدی به یک دفعه چنان بر زمینخورد که زمین شکافته و در اعماق خاک فرورفت… و آن عمارات عالی… تو گویی همیشه ویران بوده…
پس از زلزله، قندیل اهدایی نادرشاه را فروختند و صرف بازسازی آرامگاه کردند.[نیازمند منبع]
در سال ۱۲۴۳ (ه. ق) به دستور فتحعلی شاه قاجار، حسینعلی میرزا فرمانفرما، پی گیر شد تا کف بقعه را یک متر از سطح زمین بلندتر بسازد. این کار صورت گرفت و به جای استفاده از سنگ و ساروج، آن را از سنگ و آجر و گچ بنا کردند و در آخر ضریحی نقرهای بر گور نصب کردند. در سال ۱۲۶۹ (ه. ق) بر اثر زلزله، گنبد آرامگاه شکست و فرو ریخت. در همان سال محمدناصر ظهیرالدوله آن را نوسازی کرد.
در سال ۱۲۸۹ (ه. ق) مسعود میرزا ظل السلطان دری نقره ای بر ورودی حرم نصب کرد و در سال ۱۲۹۲ (ه. ق) شاهزاده ظل السلطان، ساعت زنگ دار بزرگی بر برج جنوبی بقعه نصب کرد.
در سال ۱۳۰۶ (ه. ق) آینه کاری مفصلی بر دیوارهای داخل حرم انجام گرفت.
در سال ۱۳۳۶ خورشیدی، آخرین گنبد قدیمی آرامگاه برچیده شد و اولین گنبد اسکلت فلزی توسط انجمن آثار ملی و اداره باستانشناسی فارس به همت هنرمندان فقید سید احمد و سید محمد رضازاده ساخته شد.[نیازمند منبع]
در سال ۱۳۶۰ طی حکمی از سوی سید روحالله خمینی، سید محمدمهدی دستغیب به تولیت آستان احمدی و محمدی منصوب شد.
در ۱۴ اسفند ۱۳۹۲ طی حکمی از سوی علی خامنهای، سید علیاصغر دستغیب تولیت آستان احمدی (شاهچراغ) و محمدی را بر عهده گرفت.
روز شاهچراغ
در سال ۱۳۸۶ شورای فرهنگ عمومی استان فارس نامگذاری یک روز به نام بزرگداشت شاهچراغ مطرح شد و متولیان امر تصمیم گرفتند که روز تولد او را به عنوان مراسم بزرگداشت انتخاب کنند؛ لذا برای مشخص شدن روز دقیق تولد، مورخان و محققان تحقیقات خود را آغاز کردند اما پس از بررسیهای به عمل آمده کارشناسان به این نتیجه رسیدند که روز تولد شاهچراغ به درستی مشخص نیست و در این خصوص نقلهای متفاوتی وجود دارد. از این رو تصمیم بر این شد که در دهه کرامت یعنی حدفاصل تولد معصومه و رضا یک روز به عنوان روز بزرگداشت حضرت احمد بن موسی «شاهچراغ» تعیین شود.[۳] شورایعالی انقلاب فرهنگی در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۸۸ روز ششم ذیقعده یعنی پنجمین روز از دهه کرامت را به نام روز بزرگداشت احمدبن موسی شاهچراغ جهت ثبت در تقویم مناسبتهای ملی- اسلامی کشور تصویب کرد.[۴]
توسعه حرم شاهچراغ
آستان احمدبنموسی شاهچراغ که در طول تاریخ مرکزی برای رشد معارف شیعه در جنوب کشور بهشمار میرفت، اما در چند سال اخیر به دلیل واقع شدن در بافت تاریخی و فرهنگی شیراز مورد غفلت قرار گرفت و با ناهنجاریهای مختلفی روبرو شد تا آنجا که داد برخی از مقامات استان فارس را برآورد. اخیراً طرح جامع توسعه حرم مطهر شاهچراغ و سیدعلاءالدین حسین در شیراز تصویب شده تا با اجرای آن بسیاری از معضلات اطراف و محدوده حرمین در شیراز برچیده میشود. این طرح جامع در محدودهای به وسعت ۵۵ هکتار تصویب شده تا برای نخستین مرتبه، این دو آستان مقدس دارای یک طرح جامع و کامل برای توسعه، بازسازی و عمرانی شوند. در این طرح بحثهای مهمی از جمله حل معضل ترافیک عبوری، احداث ساختمانهای خدماتی، زائرسرا، مجموعههای فرهنگی، مذهبی و زیارتی مورد نیاز پیشبینی شدهاست. در قدم نخست و بنا به دستور وزیر مسکن و شهرسازی قرار است ۳۰ هکتار زمین برای این امر اختصاص یافته و مابقی زمینهای مورد نیاز که در طرح اولیه نیز تعریف شدهاست در مراحل بعدی اختصاص مییابد. همچنین به دستور آیتالله خامنهای، رهبر ایران، هیئت امنای این آستان متشکل از برخی افراد با سابقه و زیر نظر نماینده وی در استان فارس همزمان با آغاز فعالیتها برای توسعه حرم تشکیل شد.[۵]
متولیان
سید محمدمهدی دستغیب که از سال ۱۳۶۰ با حکم سید روحالله خمینی تا ۱۴ اسفند ۱۳۹۲ این سمت را بر عهده داشت.
سید علیاصغر دستغیب پس از سید محمدمهدی دستغیب، سید علیاصغر دستغیب با حکم آیتالله خامنهای عهدهدار این منصب شد.
جستارهای وابسته
سید محمدمهدی دستغیب
سید علیاصغر دستغیب
سید علاءالدین حسین
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
امامزادهبسم اللّه الرّحمن الرّحیم
«حسین»
Ali 0499.jpg
حرم امامزاده سید علاء الدین حسین
نقش فرزند موسی بن جعفر و برادر علی بن موسی
نام «حسین»
لقب(ها) سید علاء الدین حسین، حسین کوچک
درگذشت ۲۰۲ (قمری)
علت مرگ او از مدینه راهی توس بود که در شیراز به قتل رسید.
قاتل سربازان مأمون
مدفن آستانه (شیراز)
پدر موسی کاظم
مادر ام بنیننجمه
الــلــه
محمد • علی • فاطمه • حسن • حسین
سجاد • باقر • صادق
کاظم • رضا • جواد • هادی
عسکری • مهدی
حسین بن موسی ملقب بهسید علاء الدین حسین و معروف به حسین کوچک[۱] فرزند موسی کاظم[۲] برادر علی بن موسی الرضا میباشد او در سال ۲۰۲ (قمری)[۳] (اواخر قرن دوم هجری)[۴] از مدینه راهی توس بود که در شیراز به قتل رسید.
محتویات
۱ آرامگاه
۱.۱ وضعیت آرامگاه در حال حاضر
۲ نگارخانه
۳ جستارهای وابسته
۴ پانویس
آرامگاه
بنای اصلی آرامگاه در زمان قتلغ خان در اواخر قرن هشتم یا اوایل قرن نهم هجری قمری ساخته شدهاست.[۵] گنبد در سال ۱۳۲۹ بر اثر حوادث متعدد برداشته و در سال ۱۳۳۱ به وسیله مشیرالملک (میرزا ابوالحسن خان) گنبدی با اسکلت فلزی بر روی آن نصب گردید.[۱][۵]
وضعیت آرامگاه در حال حاضر
آرامگاه در محله آستانه قرار دارد. گنبد کنونی با کاشیهای معرق پوشیده شدهاست که بر آن به خط ثلث طلایی و بر زمینه آبی سوره مزمل نوشته شدهاست.[۱][۲]
نگارخانه
Ali 0499.jpg
Seied-alaedin.jpg
Seied.jpg
جستارهای وابسته
موسی بن جعفر
شاهچراغ
آستانه (شیراز)
پانویس
ویستا
شبکه امام رضا
سایت حوزه
[hs-didaniha/نقاط-دیدنی-شهرستان-های-استان-فارس.html نقاط دیدنی شهرستانهای استان فارس - آکاایران]
تبیان
[نمایش]
نبو