بسم الله الرحمن الرحیم
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷
فهرست جلسات مباحثه تفسیر
تقریر سابق آقای صراف، در ذیل صفحه است
************
تقریر جدید:
************
تقریر آقای صراف:
شنبه 21/7/1397
· ابن حاجب از جمله افرادی است که در علم قراءات کار کرده بنابراین احتمال دارد که مقصودش این نبوده که تواتر در اصول نیست، بلکه مقصودش این است که لازمه تواتر قراءات، تواتر در فرش الحروف است نه اصول که نحوه اداء است. (القراءات السبع متواترة فیما لیس من قبیل الأداء ...)
· یک احتمال دیگر هم هست و آن این است که او یک مشکل ثبوتی متعارف داشته در تواتر اصول که بگوید لازمه‌اش لغویت است در کار حکیم که قبیح است. اختلاف در اصول، اختلاف در کیفیت اداء کلمه است و از جهت ماده و هیأت با هم یکی هستند. اگر بگوئیم اصول قرائت متواتر است، مقصود اگر تواتر تا قاری است یا حتی بالاتر از آن تا صحابی، مشکلی ندارد اما اگر بخواهیم بگوئیم ملک وحی دو بار آمده و یک بار با مد عالی خوانده و یک بار با مد متوسط، کار لغوی است و کار لغو از حکیم، کار درستی نیست.
· و اما جواب از لغویت، چند وجه است:
· آیا مشکل ثبوتی در پیامبر خدا(ص) است یا در ملک وحی؟ اگر به پیامبر(ص) برسد، مشکلی ندارد که در تعلیمی که می‌فرمودند برای ملاحظه متعلم، اصول را اعمال می‌فرمودند تسهیلاً و برای اینکه جواز آن را جا بیندازند.
· اما بعد از فراغ از اشکال لغویت برای اینکه خود اصول را بخواهیم به مبدأ نسبت دهیم به این توجه می‌کنیم که در فضای اقراء که حتی به لب استاد نگاه می‌کردند و بین اختلاف در اصول در اداء با دقت فراوان اسناد می‌دادند، اگر مستند به رسول خدا(ص) نبود، نیازی به این همه دقت و باقی ماندن تفاوت اصول و نحوه اداء، نبود. این موضوعیت دادن قُرّائی که متعهد به اسناد هستند، نشان می‌دهد که یک چیزی بوده که بنا داشته‌اند آن را حفظ نمایند.