بسم الله الرحمن الرحیم
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷
فهرست جلسات مباحثه تفسیر
تقریر سابق آقای صراف، در ذیل صفحه است
************
تقریر جدید:
************
تقریر آقای صراف:
دوشنبه 20/1/1397
... وَأَكْثَرُ الْعُلَمَاءِ عَلَى أَنَّهَا لُغَاتٌ، ...
· گفته شده ظاهراً مقصود این نیست که مقابل آن کم است بلکه اکثریت نسبی مراد است چون در مقابل او ابن عبد البر قائل به این است که اکثر انکار کرده‌اند آن را و اگر اکثریت مطلق می‌بود، اینگونه اختلافی پیش نمی‌آمد. البته لازم است توجه شود که فاصله زمانی بین ابن جزری و ابن عبد البر زیاد بوده و اگرچه ممکن است اکثریت در این فاصله زمانی تغییر کرده اما اگر دقت شود، چیزی را که ابن عبد البر رد می‌کند سبع لغات متفرقه در قرآن است و آنچه ابن جزری به اکثر نسبت می‌دهد سبع لغاتی است که در یک جا به ترادف و امثال آن است. لذا مانعی ندارد اکثریت مطلق باشد
· روالی که اقوال در این حدیث داشته، یک روال واضحی بوده. ساده‌ترین چیزی که به ذهن می‌رسد به ملاحظه توضیحی که فرمودند امر و نهی و ... سبعة نواحی و سبعة انحاء است. جلوتر که می‌آییم می‌بینیم که همه روایات باب این نیست و وقتی صحبت از نزاع صحابه باشد در قرائت یک آیه بر سر لفظ آن، نمی‌تواند بین دو معنایی مثل امر و نهی در یک چیز باشد. با مطرح شدن این روایات، یک معنای دوم پیش آمد که سبع لغات متفرق در جمیع القرآن است (قول قاسم بن سلام) که بسیاری متصدی رد و انکار آن شده‌اند و با پایان قرن سوم نگذاشتند این قول جا بگیرد و آن را کنار زدند و اقلیت مطلق پیدا کرد.
· قاسم بن سلام در فضائل القرآن مثال‌هایی می‌آورد از لغاتی که در قرآن هست و قریش آن را نمی‌دانسته‌اند مثل ارائک که گفته می‌شود در یمن بوده و قریش نمی‌دانسته.
· نظام زبانی تولید می‌کند یک گفتار را و گفتار مصداق نظام زبانی نیست بلکه تولیدشده آن است مثل کارخانه و تولیدی آن که مصداق کارخانه نیست بلکه تولیدشده آن محسوب می‌شود و وجود عناصری از سایر زبان‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کند.