تاريخچه لعن هاى انتهاى زيارت عاشورا
صد لعن انتهایی زیارت و مشخصا لعن خلفای سه گانه یقینا در کتاب مصباح المتهجد کبیر شیخ طوسی نبوده است و از قرن دهم به تدریج وارد نسخه‌های این کتاب شده است.
در قدیمی ترین نسخه‌ی این کتاب که متعلق به سال ۵۰۲ یعنی ۴۲ سال بعد از وفات شیخ طوسی توسط عبدالجبار بن علی نقاش رازی نوشته شده و در کتابخانه آستان قدس رضوی مشهد به شماره ۸۸۲۲ نگاهداری می شود و با نسخه‌ی به خط مصنف مقابله شده از (اللهم العن اباسفیان) تا ذکر سجده (اللهم لک الحمد حمد الشاکرین …) به چشم نمی خورد. البته با خط دیگری که به قدمت خط متن نیست در هامش صفحه فقرات مورد بحث نوشته شده است.
در پنج نسخه‌ی قدیمی دیگر تا قرن دهم نیز وضع به همین منوال است. متن خالی از فقرات یادشده است و در هامش صفحات با خطی کاملا جدید و متفاوت فقرات مورد بحث اضافه شده است.
متاسفانه نسخه‌ی چاپی بر اساس نسخ قرن دهم به بعد که این فقرات را داخل متن کرده اند منتشر شده و هیچ اشاره‌ای به این نکته بسیار مهم نکرده اند. به گزارش سید بن طاووس در مصباح الزائر در نسخه‌ی اصل مصباح المتهجد کبیر به خط شیخ طوسی که در نزد وی بوده ( سید بن طاووس از سوی مادر نوه‌ی شیخ طوسی است) این فقرات نبوده است.
در این زمینه اخیرا کتاب مستقلی منتشر شده است: الشیخ حسین الراضی، زیاره عاشوراء فی المیزان (دراسه لزیاره عاشوراء سندا ومتنا وماطرأ علیها من تزویر و تحریف)، دارالمحجه البیضاء، بیروت، ۲۰۰۸م، ۵۸۴ صفحه.
کامل الزیارات متوفی 367زیارت عاشورا را اورده با صد لعن وسلام وشیخ طوسی متوفی 460هست
با عرض سلام
کامل رو دیدم صد لعن در همه نسخ وجود دارد.
اما لعن خلف ثلاث نبود, منظور اللهم العن اول ثم الثانی ثم الثالث و... این فقره از زیارت عاشورا در کامل الزیاره نیست.
در مصباح متقدم هم نیست. در مصباح های جدید است و یا در خاشیه به ان افزوده اند.
با عرض سلام و خسته نباشید, خدمت دوستان و سروران عزیز!!! پیرامون مطلبی که در مورد زیارت عاشورا توسط سرور گرامی جناب آقای مغربی عزیز در گروه گذاشته شد مطالبی تقدیم محضرتون میدارم
من دو روز پیش تا متن یاد شده را دیدم سریع جوابی که اخذ شده از یکی از دوستان در گروه دیگر بود را گذاشتم به این عبارت:
من جواب دادم:
کامل الزیارات متوفی 367زیارت عاشورا را اورده با صد لعن وسلام وشیخ طوسی متوفی 460هست!!
که جواب تقریبا کامل بود بغیر از لعن خلفا!!
( چون لعن خلفا در کامل نبود)
در مورد لعن خلفا سه گانه, صبح به کامل الزیارات مراجعه نمودم اما ندیدم, به موسوعه زیارات المعصومین نگریستم ( چون در این کتاب ارزشمند متن کامل الزیارات را با دیگر نسخ کامل الزیارات مقابله صورت گرفته است, اما در آنجا نیز وضعیت به همین صورت بود!!
بعد امشب حدود ساعت 11 به کتاب بحار الانوار مرحوم علامه باب کیفیت زیارت عاشوار مراجعه کردم متوجه مطلبی شدم. بلافصله به منهاج الصلاح علامه حلی رجوع نمودم مطلب برایم مسجل گشت!!
وقتی به خود مصباح الزائر سید بن طاووس مراجعه نمودم, مطلبی دیدم خلاف مطلب درج شده در متنی که جناب مغربی گذاشته بودند, که متاسفانه نویسنده متن, اخلاق علمی را رعایت ننموده بودند,
حال ایرادات متن را خدمت سروران عزیز تقدیم مینمایم!!
جسارتا یکمرتبه دیگر متن ارسال شده را با هم به دقت ملاحظه کنیم
👇👇👇👇👇👇
تاريخچه لعن هاى انتهاى زيارت عاشورا
صد لعن انتهایی زیارت و مشخصا لعن خلفای سه گانه یقینا در کتاب مصباح المتهجد کبیر شیخ طوسی نبوده است و از قرن دهم به تدریج وارد نسخه‌های این کتاب شده است.
در قدیمی ترین نسخه‌ی این کتاب که متعلق به سال ۵۰۲ یعنی ۴۲ سال بعد از وفات شیخ طوسی توسط عبدالجبار بن علی نقاش رازی نوشته شده و در کتابخانه آستان قدس رضوی مشهد به شماره ۸۸۲۲ نگاهداری می شود و با نسخه‌ی به خط مصنف مقابله شده از (اللهم العن اباسفیان) تا ذکر سجده (اللهم لک الحمد حمد الشاکرین …) به چشم نمی خورد. البته با خط دیگری که به قدمت خط متن نیست در هامش صفحه فقرات مورد بحث نوشته شده است.
در پنج نسخه‌ی قدیمی دیگر تا قرن دهم نیز وضع به همین منوال است. متن خالی از فقرات یادشده است و در هامش صفحات با خطی کاملا جدید و متفاوت فقرات مورد بحث اضافه شده است.
متاسفانه نسخه‌ی چاپی بر اساس نسخ قرن دهم به بعد که این فقرات را داخل متن کرده اند منتشر شده و هیچ اشاره‌ای به این نکته بسیار مهم نکرده اند. به گزارش سید بن طاووس در مصباح الزائر در نسخه‌ی اصل مصباح المتهجد کبیر به خط شیخ طوسی که در نزد وی بوده ( سید بن طاووس از سوی مادر نوه‌ی شیخ طوسی است) این فقرات نبوده است.
در این زمینه اخیرا کتاب مستقلی منتشر شده است: الشیخ حسین الراضی، زیاره عاشوراء فی المیزان (دراسه لزیاره عاشوراء سندا ومتنا وماطرأ علیها من تزویر و تحریف)، دارالمحجه البیضاء، بیروت، ۲۰۰۸م، ۵۸۴ صفحه.
ایرادات متن یاد شده,
اولا : برای پی بردن به متن اصلی, صرف دیدن چند نسخه کافی نیست!! مگر آنکه نسخه ای که به دست خود نویسنده, کتابت شده مورد رویت قرار گیرد!!
چراکه علامه حلی( متوفی 726 ) در منهاج الصلاح فی اختصار المصباح (که مصباح المتهجد جناب شیخ را خلاصه نمودند) نه تنها صد لعن و صد سلام زیارت عاشورا را می آورد بلکه عبارت "اللهم خص انت اول ظالم باللعن منی, وابدا به اولا ثم الثانی ثم الثالث و الرابع... " را آورده است!! یعنی علامه حلی که نسخه مصباح المتهجد در دستشان بوده, عین متن زیارت عاشورا با لعن خلفا سه گانه را می آورد!!
ثانیا : نویسنده متن شبهه, اخلاق علمی را را رعایت ننموده, و با ناجوانمردی به طوری عبارات را میآورد که گویا ضمیر در "این فقرات نبوده" بر میگردد به اول عبارت که آمده : " از اللهم العن ابا سفیان تا ذکر سجده" در صورتی که متن سید در مصباح الزائر چنین است: " هذه الروایة نقلناها باسنادها من المصباح الکبیر, و هو مقابل بخط منصفه رحمه الله, و لم یکن فی الفاظ الزیاره الفصلان اللذان یکرران مائة مره, انما نقلنا الزيارة من المصباح الصغير, فاعلم ذلك."
پس در درج مطلب چند خلاف واقع صورت گرفته
1, نسخه اصلی نزد سید نبوده چراکه او میگوید: " و هو مقابل بخط مصنفه رحمه الله" یعنی نسخه مقابله شده با نسخه اصلی دست سید بوده نه نسخه اصلی!!
2, خود سید تصریح میکند دو عبارتی که 100 مرتبه در آن تکرار شده با در آن نسخه ندیده!! نه عبارت اللهم خص انت اول ظالم باللعن منی وابدا به اولا ثم الثانی و الثالث و الرابع...!!
اتفاقا پیداست که در این نسخه معتبر آن قسمت که مربوط به لعن خلفا موجود بوده!!
3, خود جناب شیخ طوسی یک کتاب دیگری دارد که مصباح الصغیر نام دارد( نوعی خلاصه شده مصباح المتهجد ا
پس ما چندین نسخه معتبر و ممتاز داریم مربوط به قبل از قرن دهم هجری که عین متن زیارت عاشورای امروزی در آن است, ضمن شواهد کثیره مثل, مصباح الصغیر( همان زمان حیات مبارکه شیخ طوسی یعنی قرن 5) مصباح الزائر(قرن 7 ), منهاج الصلاح( اواخر قرن 7)
اینکه آن فرازها تز بعد از قرن 10 اضافه شده مطلبی ناصحیح است
ضمنا
برخی اطلاعات در متن صحیح نیست مثلا سید بن طاووس متوفی 664 است و شیخ طوسی متوفی 460 اینکه گفته میشود از مادر به شیخ طوسی میرسد نه به این معناست که نوه شیخ طوسی باشد(بیش از 200 سال باهم فاصله دارند حدود 7 نسل, پس نوه مرحوم شیخ نیستند)
البته این قسمت بیشتر جهت اطلاعات عمومی عرض شد وگرنه در بجث دخیل نبود و اینکه نشان میدهد نویسنده متن مذکور اطلاعاتش در چه حدی بوده.
با عرض سلام مجدد!
نکته ای دیگر در اثبات آنکه عبارت " اللهم خص انت اول ظالم باللعن منی وابدا به اولا, ثم الثانی, ثم الثالث , ثم الرابع, اللهم العن یزید خامسا" در کتاب مصباح المتهجد شیخ طوسی بوده, و آن متن که دیشب صحبت پیرامونش گذشت اعتبار ندارد!!
همان داستان معروف است که عده ای از مخالفین( اهل تسنن) رفتند پیش خلیفه عباسی و گفتند که شیخ طوسی خلفا و صحابه را در کتابش لعن میکند, که خلیفه شیخ و کتابش را احضار نمود, وقتی جریان را گفت شیخ طوسی انکار نمود( یعنی ما خلفا را لعن نمیکنیم) تا متن زیارت عاشورا کتاب مصباح را نشان دادند,
که شیخ فی بالبداهه فرمودند:
مراد از اول, اول ظالم است که قابیل قاتل هابیل است, مراد از ثانی: عاقر ناقه صالح نبی است( که اسمش قیدار بن سالف بود ) و مراد الثالث: قاتل یحیی بن زکریا و مراد از رابع: عبد الرحمن بن ملجم است
این داستان معروف,در کتاب مجالس المومنین قاضی نورالله ( قرن نهم) و اللو لو النضید ص 268-269. و جناب بحرالعلوم در رجالشان ج3 238 آوردند!!
خب سئوال این است اگر این فراز از عاشوار در کتاب مصباح المتهجد نبود و شیخ آن را ضبط ننموده, پس چطور مورد بازخواست احمد عباسی قرار میگیرد, و ایشان آنچنان دفاع میکنند??!!
در داستان دارد: ... فانکر الشیخ, ففتح الکتاب و اراه العباره " اللهم خص انت اول..."
شیخ انکار نمود که خلیفه کتاب مصباح را باز نمود و عبارت مذکور را نشان داد.
خب اگر اصلا چنین عبارت در مصباح نبود, نباید در کتاب شیخ دیده میشد و نباید مورد توجیه قرار میگرفت!