آیا اجماع سلف بر شنیدن مردگان در تعارض با قرآن کریم است؟-مناظره در سایت باشگاه

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

برای اینکه جواب شما را بدهم قبل از هرچیز باید یک اصل مسلم را که با ادله عقلیه و شرعیه ثابت است را مورد بررسی قرار دهیم و ان اصل عدم سماع موتی است وقتی اصل ثابت شد در ان صورت همه این روایات حمل بر استثناء میشوند

خوب نگاه کنید

دوستان شاید این ایات را زیاد شنیده باشند و به نحوی تکراری شده باشد اما چه کنیم وقتی خدای متعال در ایات قران صراحتا میفرماید که تو مردگان را نمیتوانی بشنوانی و ایاتی از این دست:

وما أنت بمسمع من في القبور

إنك لا تسمع الموتى ولا تسمع الصم الدعاء إذا ولوا مدبرين

و ما یستوی الاحیا و لا الاموات

إِنَّمَا يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ يَسْمَعُونَ وَالْمَوْتَى يَبْعَثُهُمُ اللّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ

این ایات را از دو جهت بررسی میکنیم

جهت اول اینکه این ایات حمل بر ظاهر و حقیقت میشوند و الله تعالی در مقام تفهیم عدم سماع موتی هست ان هم صراحتا!!! اگر به جهت قائل شویم دیگر بحثی نخواهد بود و عدم سماع موتی به وسیله ایات قران که اتقن و اصح الدلائل است ثابت میشود

جهت دوم اینکه این ایات حمل بر مجاز و تشبیه شوند!یعنی خدای متعال کافران و مشرکین را از حیث نشنیدن به مردگان تشبیه کرده باشد که در اینجا ذکر مواردی لازم است

اینکه اگر شما علم بیان را خوانده باشی حتما یکی از موضاعت این علم که تشبیه یا همان تمثیل منطقی است را میشناسید ،در یک تشبیه سه رکن وجود دارد مشبه ،مشبه به و وجه شبه

یک مثال ساده عرض میکنم مثلا شخصی برای اینکه بخواهد شجاعت زید را ثابد کند میگوید زید کالاسد در اینجا مشبه زید ،مشبه به اسد و وجه شبه نیز صفت شجاعت است که در زید و به طور اقوی در اسد وجود دارد

برگردیم به ایات

در این ایات نیز خدای متعال کافران لجوج را از حیث نشنیدن به مردگان تشبیه کرده ،یعنی مشبه کافران،مشبه به مردگان و وجه شبه نشنیدن است، که این صفت نیز در در کافران و به صورت اقوی در مردگان وجود دارد و در یک کلام همانطور که کافران لجوج سخنان حق را نمیشنوند به طریق اولی مردگان نیز نخواهند شنید!!

پس هر دو صورت عدم سماع موتی از این ایات ثابت است

و اما ایه ای دیگر که بسیار بسیار قابل تامل است و به راستی حجت را بر قائلین به سماع موتی تمام خواهد کرد

انجا که الله تعالی فرمود

ذلك الله ربكم له الملك والذين تدعون من دونه ما يملكون من قطمير إن تدعوهم لا يسمعوا دعاءكم ولو سمعوا ما استجابوا لكم ويوم القيامة يكفرون بشرككم ولا ينبك مثل خبير

ممکن است بگویید که منظور خداوند از این ایه بت و اصنام مشرکین بوده و طبیعتا سنگ و چوب هم نمیشنوند
اما هر اهل علمی میداند که مشرکین عرب تا این حد ابله نبودند که سنگ و چوب را عبادت کرده و انها را بخوانند و انتظار سماع از انها داشته باشند بنابر این ادله:

طبطبایی در المیزان میگوید

وَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ ما يَمْلِكُونَ مِنْ قِطْمِيرٍ» أي تصديق كونهم لا يملكون شيئا أنكم إن تدعوهم لا يسمعوا دعاءكم لأن الأصنام جمادات لا شعور لها و لا حس و أرباب الأصنام كالملائكة و القديسين من البشر في شغل شاغل من ذلك على أنهم لا يملكون سمعا من عند أنفسهم فلا يسمعون إلا بإسماعه

الميزان في تفسير القرآن، ج‏17، ص: 3

طبرسی در مجمع البیان گوید

«لا تَذَرُنَّ وَدًّا وَ لا سُواعاً وَ لا يَغُوثَ وَ يَعُوقَ وَ نَسْراً"
هذه أسماء أصنام كانوا يعبدونها ثم عبدتها العرب فيما بعد عن ابن عباس و قتادة و قيل إن هذه أسماء قوم صالحين كانوا بين آدم و نوح فنشأ قوم بعدهم يأخذون أخذهم في العبادة فقال لهم إبليس لو صورتم صورهم كان أنشط لكم و أشوق إلى العبادة ففعلوا فنشأ بعدهم قوم فقال لهم إبليس إن الذين كانوا قبلكم كانوا يعبدونهم فعبدوهم فمبدأ عبادة الأوثان كان ذلك الوقت عن محمد بن كعب و قيل كان نوح يحرس جسد آدم على جبل بالهند و يحول بينه و بين الكفار لئلا يطوفوا بقبره فقال لهم إبليس إن هؤلاء يفخرون عليكم و يزعمون أنهم بنو آدم دونكم و إنما هو جسد و أنا أصور لكم مثله تطيفون به فنحت خمسة أصنام و حملهم على عبادتها و هي ود و سواع و يعوق و يغوث و نسر فلما كان أيام الغرق دفن الطوفان تلك الأصنام و طمها التراب فلم تزل مدفونة حتى أخرجها الشيطان لمشركي العرب فاتخذت قضاعة ودا فعبدوها بدومة الجندل ثم توارثها بنوه الأكابر فالأكابر حتى صارت إلى كلب فجاء الإسلام...

مجمع البيان في تفسير القرآن، ج‏10، ص: 54

و همینطور در علل الشرایع امده

3 باب العلة التي من أجلها عبدت الأصنام‏
1 أَبِي رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ خَالِدٍ الْبَرْقِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي حَمَّادُ بْنُ عِيسَى عَنْ حَرِيزِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ السِّجِسْتَانِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قالُوا لا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَ لا تَذَرُنَّ وَدًّا وَ لا سُواعاً وَ لا يَغُوثَ وَ يَعُوقَ وَ نَسْراً قَالَ كَانُوا يَعْبُدُونَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَمَاتُوا فَضَجَّ قَوْمُهُمْ وَ شَقَّ ذَلِكَ عَلَيْهِمْ فَجَاءَهُمْ إِبْلِيسُ لَعَنَهُ اللَّهُ فَقَالَ لَهُمْ أَتَّخِذُ لَكُمْ أَصْنَاماً عَلَى صُوَرِهِمْ فَتَنْظُرُونَ إِلَيْهِمْ وَ تَأْنِسُونَ بِهِمْ وَ تَعْبُدُونَ اللَّهَ فَأَعَدَّ لَهُمْ أَصْنَاماً عَلَى مِثَالِهِمْ فَكَانُوا يَعْبُدُونَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ يَنْظُرُونَ إِلَى تِلْكَ الْأَصْنَامِ فَلَمَّا جَاءَهُمُ الشِّتَاءُ وَ الْأَمْطَارُ أَدْخَلُوا الْأَصْنَامَ الْبُيُوتَ فَلَمْ يَزَالُوا

علل الشرائع، ج‏1، ص: 4

هانطور که ملاحظه میکنید اصنام صور اولیاء سلف صالح اعم از انبیا ،اولیا و ملائکه بودند و مخاطب ندای مشرکین هم به همین اشخاص بر میگردد

و این ایات که صراحتا میفرماید انها مردگان بودن


الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ عِبادٌ أَمْثالُكُمْ فَادْعُوهُمْ فَلْيَسْتَجِيبُوا لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِين" اعراف 194

"وَ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لا يَخْلُقُونَ شَيْئاً وَ هُمْ يُخْلَقُونَ. أَمْواتٌ غَيْرُ أَحْياءٍ وَ ما يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُون" نحل 21 و 22

وَ يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ وَ ما يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَقُولُ أَ أَنْتُمْ أَضْلَلْتُمْ عِبادِي هؤُلاءِ أَمْ هُمْ ضَلُّوا السَّبِيلَ17قالُوا سُبْحانَكَ ما كانَ يَنْبَغِي لَنا أَنْ نَتَّخِذَ مِنْ دُونِكَ مِنْ أَوْلِياءَ وَ لكِنْ مَتَّعْتَهُمْ وَ آباءَهُمْ حَتَّى نَسُوا الذِّكْرَ وَ كانُوا قَوْماً بُوراً"18 فرقان


و از دیگر قرائنی که مبین میکند که مدعوین مشرکین ذات اصنام نبودند این ایات است

ويوم القيامة يكفرون بشرككم

چطور ممکن است سنگ و چوب در قیامت کافر به شرک مشرکین شوند

ءأنتم أضللتم عبادي هؤلاء أم هم ضلوا السبيل قالوا سبحانك ما كان ينبغي لنا أن نتخذ من دونك من أولياء ولكن متعتهم وآباءهم حتى نسوا الذكر وكانوا قوما بورا

دیگر حجت تمام است و نیازی به توضیح واضحات نیست

حال که این اصل ثابت شد برویم نظر جناب البانی در مورد این روایات را ببینیم

ایشان در مقدمه خود بر کتاب الوسی ایات البیات فی عدم سماع الموات میفرماید


وخلاصة البحث والتحقيق: أن الأدلة من الكتاب والسنة وأقوال أئمة الحنفية وغيرهم - كما ستراه في الكتاب مبسوطا - على أن الموتى لا يسمعون وأن هذا هو الأصل فإذا ثبت أنهم يسمعون في بعض الأحوال كما في حديث خفق النعال أو أن بعضهم سمع في وقت ما كما في حديث القليب فلا ينبغي أن يجعل ذلك أصلا فيقال إن الموتى يسمعون كما فعل بعضهم (1) كلا فإنها قضايا جزئية لا تشكل قاعدة كلية يعارض بها الأصل المذكور بل الحق أنه يجب أن تستثني منه على قاعدة استثناء الأقل من الأثر أو الخاص من العام

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

دوست گرامی، دو سه کلمه در عبارت شما سبب شد وسط بحث شما بیایم و عذرخواهی هم میکنم: (دوستان) و (اصل مسلم) (عقلیة).


گاهی اصل گفته میشود به معنای یک امر حق و ثابت که لا یتخلف است مثل اینکه میگوییم: این یک اصل مسلم است که خدا همه چیز را میشنود، و این اصل قابل اثبات با ادله عقلیة و شرعیة است، و دلیل عقلی استثنا بردار نیست، یعنی نمیشود گفت در یک مورد دلیل داریم که خدا نمیشنود و این استثنا است.

و گاهی اصل گفته میشود به معنای قاعده اولیه و زیربنای یک امر، مثل اینکه میگوییم: اصل این است که جنین سالم به دنیا بیاید، معنای آن این نیست که استثنا ندارد و قابل تخلف نیست.

دوست عزیز، در مورد دوم نمیتوان گفت اصل مسلم این است که جنین سالم به دنیا میآید! و یا دلیل عقلی میگوید که جنین سالم به دنیا میاید، دو کلمه مسلم و عقلی، اینجا کاربرد ندارد.

کلمه اصل در عبارت البانی در مقدمه کتاب آلوسی که شما آوردید به معنای دوم است، یعنی قاعده اولیه این است که مردگان نشنوند اما چند مورد که نص صحیح اثبات کرد که آنها شنیدند پس باید حمل بر استثنا از این اصل شود، که تصریح میکند: فإذا ثبت أنهم يسمعون في بعض الأحوال كما في حديث خفق النعال.

در اینجا نمیتوان گفت اصل مسلم عقلی است، اگر دقت فرمایید به (۱) در همین نقل قولی که خودتان آوردید در پاورقی ارجاع داده به کتاب أضواء البیان شنقیطی که با اینکه سلفی است مفصل در تایید قول ابن قیم در رد استادش ابن تیمیه که میگوید مردگان نمیشنوند، قلم فرسایی کرده، و در آخر میگوید:

أضواء البيان في إيضاح القرآن بالقرآن (6/ 142)
وفي الأدلة التي ذكرها ابن القيم في كتاب الروح على ذلك مقنع للمنصف، وقد زدنا عليها ما رأيت، والعلم عند الله تعالى.


و البانی به او اشاره میکند به: کما فعل بعضهم، یعنی شنقیطی اصل را بر خلاف حرف ما گذاشته و گفته اصل این است که مردگان میشنوند:

http://vb.tafsir.net/tafsir5762/#post23736


و محضر شما دوست گرامی در سرنگار (دعوت به سوی خدا) عبارت ابن کثیر را هم آوردم:

http://www.iranclubs.org/forums/show...80#post2177580


چگونه مطلبی اصل مسلم است و حال آنکه ابن قیم و ابن کثیر میگویند اجماع سلف بر خلاف آن است؟

.

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

یا الله

سلام علیکم و رحمة الله

برادر عزیزم بنده از قران کریم میگویم شما از ابن کثیر میگویید!!!

نظر ابن کثیر برای بنده حجت نیست همانطور که نظر مفسرین شما که ذیل ایه 36 انعام صراحتا میگویند مردگان نمیشوند ،برای شما حجت نیست!!!

اگر از کتاب و سنت مطلبی دارید ارائه دهید تا بررسی شود


خداوند متعال صراحتا در قران میفرمایند مردگان نمیشنوند همانطور که کران نمیشنوند

خوب هر عقل سلیمی به ما میگوید که یک انسان ناشنوا نمیشنود و اگر بشنود بازهم نیاز به دلیل عقلی و شرعی دارد مانند اعجاز

همانطور که پیراهن حضرت یوسف چشمان حضرت یعقوب را شفا داد دلیل نمیشود که ما هرجا هر پیراهنی پیدا کردیم به چشمان خود بمالیم تا شفا پیدا کنیم یعنی اصل ان است که یک پیراهن چشم را شفا نمیدهد و اگر بدهد نیاز به دلیل شرعی یا عقلی دارد مثل اعجاز

و اینگه پیامبر اکرم در مواقعی مردگان را مخاطب قرار داده دلیل نمیشود که ما انتظار سماع از همه مردگان داشته باشیم

و در جواب اینکه فرمودید اگر خداوند بخواهد میتواند مردگان را بشنواند باید عرض کنم همان خداوند اگر بخواهد میتواند کران را نیز بشنواند ولی اگرشما بروید کنار یک انسان ناشنوا و فریاد بزنید و بعد هم بگویید این خداوند است که کران را میشنواند در این صورت اگر شخص عاقلی کنار شما باشد قطعا به شما خواهد خندید!! چرا چون خدای متعال ابزار سماع را از ان شخص سلب کرده


قائلین به سماع موتی اول باید تعارض اقوال خود را با قران کریم حل و فصل کنند

یا الله

نقل قول: در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است یا الله سلام علیکم و رحمة الله برادر عزیزم بنده از قران کریم میگویم شما از ابن کثیر میگویید!!! نظر ابن کثیر برای بنده حجت نیست همانطور که نظر مفسرین شما که ذیل ایه 36 انعام صراحتا میگویند مردگان نمیشوند ،برای شما حجت نیست!!!

نقل قول: اگر از کتاب و سنت مطلبی دارید ارائه دهید تا بررسی شود

نقل قول: خداوند متعال صراحتا در قران میفرمایند مردگان نمیشنوند همانطور که کران نمیشنوند

نقل قول: خوب هر عقل سلیمی به ما میگوید که یک انسان ناشنوا نمیشنود و اگر بشنود بازهم نیاز به دلیل عقلی و شرعی دارد مانند اعجاز

نقل قول: همانطور که پیراهن حضرت یوسف چشمان حضرت یعقوب را شفا داد دلیل نمیشود که ما هرجا هر پیراهنی پیدا کردیم به چشمان خود بمالیم تا شفا پیدا کنیم یعنی اصل ان است که یک پیراهن چشم را شفا نمیدهد و اگر بدهد نیاز به دلیل شرعی یا عقلی دارد مثل اعجاز

نقل قول: و اینگه پیامبر اکرم در مواقعی مردگان را مخاطب قرار داده دلیل نمیشود که ما انتظار سماع از همه مردگان داشته باشیم

نقل قول: و در جواب اینکه فرمودید اگر خداوند بخواهد میتواند مردگان را بشنواند باید عرض کنم همان خداوند اگر بخواهد میتواند کران را نیز بشنواند ولی اگرشما بروید کنار یک انسان ناشنوا و فریاد بزنید و بعد هم بگویید این خداوند است که کران را میشنواند در این صورت اگر شخص عاقلی کنار شما باشد قطعا به شما خواهد خندید!! چرا چون خدای متعال ابزار سماع را از ان شخص سلب کرده

نقل قول: قائلین به سماع موتی اول باید تعارض اقوال خود را با قران کریم حل و فصل کنند

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

إِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتى‏ وَ لا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعاءَ إِذا وَلَّوْا مُدْبِرِين


این ایه را چه حمل بر حقیقت کنیم و چه حمل بر مجاز در هر صورت دال بر تعبیر ما مبنی بر عدم سماع موتی است

این نظر بنده بود که موافق با نظر مفسرین فریقین است:

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

بنده دو سؤال ساده دارم که دومی مربوط به بحث معانی بیانی است که شما به آن اشاره کردید که مجاز بگیریم و بعدا عرض میکنم، اما فعلا سؤال من این است:

آیه میفرماید ای پیامبر ما، تو نمیتوانی به مردگان بشنوانی، آیا مفاد این آیه شریفة، یک مطلب تعبدی است که تا وحی نازل نشود و خداوند متعال بیان نفرماید کسی محتوای آیه را نمیدانست و بعد از نزول وحی تازه فهمید که پیامبر نمیتواند به مرده‌ها چیزی را بشنواند، یا اینکه خیر، همه بشر در فهم این مطلب مشکلی ندارند؟


.

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

خوب این سوالی که شما فرمودید در مورد انسانهای نا شنوا هم وجود دارد یعنی بگوییم ایا نشنیدن یک ناشنوا قبل از اینکه این ایه نازل شود نزد مردم ان روزگار ثابت بوده؟؟ و یا اینکه بعد از نزول این ایه تازه متوجه شدن که کران نمیشنوند!!

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

بسیار خوب، و من را ببخشید اگر سؤالم واضح بود اما چه بسا بتوان با کنار هم گذاشتن چند مطلب واضح، نتیجه خوبی گرفت.

آنچه الآن میخواهم به دنبال همین سؤال بپرسم این است که رمز وضوح مفاد این آیة شریفة چیست؟

یعنی تمام بشر از مادی و الهی، چه چیزی را درک میکنند و چه چیز نزد آنها واضح است که به راحتی میپذیرند نمیتوانیم به مردگان بشنوانیم؟

یا به فرموده شما در دنباله آیه شریفة، چرا تمام بشر مشکلی ندارند که ما نمیتوانیم به انسان ناشنوا چیزی بشنوانیم؟

به نظر شما رمز وضوح مطلب نزد تمام بشر چیست؟

.

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

میدانیم که تشکیل قیاس در وقت نیاز به فکر است، و در بدیهیات نیاز به فکر نیست، آیا وقتی به بچه‌ها بگوییم ناشنوا را نمیتوانی به او چیزی بشنوانی، آیا پس از فکر و تشکیل قیاس، پاسخ میدهد یا نیازی ندارد؟ میدانیم در غالب مواردی که بشر محتاج تشکیل قیاس و فکر است زمینه اختلاف نظر هم هست، آیا در اینکه نمیتوان به ناشنوا چیزی شنوانید اختلافی بین بشر از قدیم و جدید بوده است؟

به عبارت دیگر، اینکه فرمودید: (مواد در قضایای قیاس) آیا اینکه نمیتوان به ناشنوا شنوانید، نتیجه یک قیاس است که متفرع بر مواد خود است، یا خود یکی از مواد اصلیة و بدیهیة فکر است که بدیهی ثانوی نیست و محتاج به تشکیل قیاس نمیباشد؟

خلاصه سؤال این است که چرا نزد همه بشر واضح است که نمیتوان به ناشنوا چیزی شنوانید؟ و چرا هرگز بین بشر اختلافی در این پدید نیامده؟

.

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

یا الله

برادر عزیزم

اولیات یا همان بدیهیات عقلی خود به خود و ذاتا مورد تصدیق ذهن هستند و به نوعی برای درک انها نیاز به قیاس دیگر وجود ندارد فلذا منطقیون قضایای اولیه مثل امتناع ارتفاع و اجتماع نقیضین را مبدا تمام علوم انسانی میدانند که خود نیاز به قیاس دیگری ندارد

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

دوست عزیز و گرامی، اولیات یکی از شش قسم بدیهیات است، در منطق میخوانیم:

۱- علم یا تصور است یا تصدیق، و هر کدام یا بدیهی است و یا نظری.

۲- بدیهیات منتج به تصورات نظری را معرّف مینامند و بدیهیات منتج به تصدیقات نظری را حجة مینامند.

۳- حجة بر سه قسم است: قیاس و استقراء و تمثیل.

۴- قیاس صورت دارد و ماده.

۵- ماده قیاس، محتوای دو صغری و کبرای قیاس است که مشتمل بر حد اصغر و اوسط و اکبر هستند.

۶- مواد اقیسة بر هشت نوع است: یقینیات، مشهورات، مقبولات، مظنونات، مسلمات، وهمیات، مشبهات، و مخیلات.

۷- از این هشت نوع مواد، پنج نوع قیاس تشکیل میشود: برهان، جدل، خطابة، شعر، مغالطة.

۸- یقینیات که اولین نوع مواد اقیسة بود در ابتدا خود بر شش قسم است: اولیات، مشاهدات، تجربیات، متواترات، حدسیات، و فطریات.

۹- اولیات آنها هستند که به محض تصور موضوع و محمول، تصدیق به صدق آنها میشود، و اولی الاولیات قضیة استحالة اجتماع نقیضین است.

۱۰- پنج قسم دیگر بدیهیات با اینکه بدیهی هستند اما محتاج به امر دیگری هستند تا تصدیق به مفاد آنها صورت گیرد.







برادر گرامی، با توضیحی که عرض کردم قضیه عدم سماع ناشنوا، جزء قضایای بدیهی هست اما قطعا جزء اولیات نیست، مثل متواترات که جزء بدیهیات است اما جزء اولیات نیست، و همچنین تجربیات را منطقیین جزء بدیهیات ذکر کردند و خود توضیح میدهند که حصول تجربیات حتما متفرع بر کبرای مطوی است ولی در عین حال این باعث نمیشود که تجربیات را بدیهی ندانند بلکه این سبب میشود جزء اولیات ندانند.




درست است، هر چه محتاج به فکر نباشد که بدیهی نیست، تمام بدیهیات ثانویه یا ثالثیة و هکذا، محتاج فکر نیستند برای کسانی که نزد آنها واضح و برهانی شده‌اند اما بدیهی نیستند، اما دوست عزیز منطقیین گفته‌اند بدیهی آن است که فقط محتاج به فکر و عملیة فکریة نیست نه اینکه اصلا محتاج به هیچ امری نیست، تصریح کردند که مشاهدات که خود دو نوع است، محسوسات و وجدانیات، محتاج احساس و مبادی و مقدمات آن است اما نیاز به فکر و تشکیل قیاس ندارد، همچنین تجربیات و متواترات به عملیة فکریة نیاز ندارند اما به عملیة غیر فکریة نیاز دارند، و جالبترین مورد در بدیهیات، فطریات است که قضایا قیاساتها معها نامیده میشود، که هر چند قیاس مطوی دارد اما هرگز این قیاس از ذهن محو نمیشود لذا اهل منطق حاضر نشدند آنها را از حیطه بدیهیات خارج کنند.

پس بدیهی بودن در منطق منافاتی با عملیات مختلف ذهن ندارد، فقط قید آن این است که محتاج تشکیل قیاس و عملیة فکریة نیست.




بلی در منطق قضیه مریخ وجود دارد مثل قضیه ماه و خورشید وجود دارد یک قضیه بدیهی است و از محسوسات حساب میشود که یکی از بدیهیات است، شما خود به راحتی میتوانید کره مریخ را رصد کنید و آن را ببینید رنگ زردی دارد و مثل زهره و مشتری نقره‌ای نیست.



این بگذارید کمی بحث جلو برود إن شاء الله تعالی.

فعلا عرض میکنم لا اقل به نظر خود شما چرا نزد تمام بشر واضح است که نمیتوان چیزی را به ناشنوا شنوانید؟

.

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

خواهش میکنم برادر گرامی، و از اینکه بحث را طول ندادید تشکر میکنم.

به هر حال آیا به نظر شما پی‌جوئی این سؤال جایی دارد که ببینیم آیا رمز وضوح این قضیه که به ناشنوا نمیتوان شنواند، چیست؟

چگونه است که وقتی قرآن میفرماید: و لا تسمع الصم الدعاء، هیچکس در تصدیق این قضیه، مشکلی ندارد و دچار چالش نمیشود؟

.

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

یا الله

برادر شما بفرمایید استفاده میکنیم

یا الله

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

بنده دو سؤال ساده دارم که دومی مربوط به بحث معانی بیانی است که شما به آن اشاره کردید که مجاز بگیریم و بعدا عرض میکنم، اما فعلا سؤال من این است:

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

برای اینکه بحث راجع به سؤال اول را پی بگیریم باید دو سؤال ساده دیگر را هم جواب دهیم، فعلا اولی را بررسی میکنیم:

سؤال اول مربوط به این است که اگر شنیدن عملکرد انحصاری گوش است پس در نتیجه وقتی گوش سالم باشد قهرا شنیدن صورت میگیرد:

سؤال: مادری به فرزندش میگوید: یک لیوان آب به من بده، و پس از مدتی میبیند خبری نشد، داد میزند پس چه شد؟ چرا نیاوردی؟ و فرزند میگوید شما چیزی نخواستید! مادر: من یک لیوان آب از تو خواستم و تو نیاوردی! فرزند: به خدا قسم من نشنیدم! مادر: چرا دروغ میگویی؟! فرزند: دروغ نمیگویم بلکه آنچنان غرق یک فکر بودم و یا محو تماشای یک فیلم بودم که اصلا سخن شما را نشنیدم! مادر با استدلال ثابت میکند که فرزندش دروغ میگوید: میپرسد مگر گوش نداری؟ مگر گوش تو سالم نیست؟ مگر امواج صوتی که از دهان من خارج شده پرده صماخ گوش تو را تحریک نکرده؟ مگر گوش میانی و گوش درونی و اعصاب شنوایی تو سالم نبوده؟ آیا ممکن است که با وجود اینها تو ادعا کنی نشنیدی و راست بگویی؟!

آیا به نظر شما استدلال این مادر صحیح است؟ و اگر فرزند راست میگوید، چگونه ادعای او توجیه میشود؟

.

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

یا الله

برادر عزیز اگر ممکن است کمی سریعتر بحث را به جلو ببریم

با تشکر

یا الله

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

هدف آن مادر از صدا کردن بچه اش آوردن یک لیوان آب بوده نه صرفاشنیدن صدای خودش توسط بچه! فلذا اگر آن بچه صدای مادر را واقعا میشنید و متوجه هم میشد اما اقدامی برای آوردن آب نمیکرد بازهم با این جمله و تشبیه مادر که مگر تو کر هستی روبرو میشد!
پس نمیتوان گفت که آن بچه واقعا ناشنوا بوده چرا که اولا طبق فرموده خودتان علت ناشنوا بودن منحصر در سلب قوه سامعه است و به کسی که صدای ما را توسط گوش بشنود اما متوجه نشود اطلاق نمیشود
اما چون یک وجه شبه میان آن پسر و انسانها ناشنوا یعنی متوجه نشدن، وجود دارد فلذا آن مادر آن پسر را به کر بودن تشبیه میکند
درحالی که آن پسر واقعا کر نیست اما انسانها ناشنوا حقیقتا نمیشنوند

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

یا الله
برادر عزیزم به نظر می اید این از محدودیتهای قوه سامعه هست که در عین واحد نمیتوان چندین صدای مختلف را درک کرد فلذا آن پسر وقتی سر گرم تماشای فیلم هست نمیتواند اصوات دیگری را متوجه شود مگر اینکه ذهن خود را از فیلم به جایی دیگر متمرکز کند
و همینطور دیگر حواس خمسه مثل بینایی که حتما برای خود شما هم اتفاق افتاده که شما در آن واحد نمیتوانی بر روی دو تصویر متمرکز شوید

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

اگر فرزند در یک اتاق آرام، مشغول حل کردن یک مسأله پیچیده ریاضی بود و آنچنان غرق فکر بود که سخن مادر را نشنید، در اینجا شما چگونه نشنیدن او را توجیه میکنید؟ چون فرض گرفتیم قوه سامعه اصلا مشغول نیست، و تنها فکر او مشغول است، پس قهرا قوه سامعه باید کار خود را انجام دهد، و او بشنود، و حال آنکه قسم میخورد نشنیدم و راست هم میگوید.

به نظر شما رمز نشنیدن او چیست؟

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

بنده دو سؤال ساده دارم که دومی مربوط به بحث معانی بیانی است که شما به آن اشاره کردید که مجاز بگیریم و بعدا عرض میکنم، اما فعلا سؤال من این است:

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

برای اینکه بحث راجع به سؤال اول را پی بگیریم باید دو سؤال ساده دیگر را هم جواب دهیم، فعلا اولی را بررسی میکنیم:

سؤال اول مربوط به این است که اگر شنیدن عملکرد انحصاری گوش است پس در نتیجه وقتی گوش سالم باشد قهرا شنیدن صورت میگیرد:

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

سؤال دوم من این است: شخصی را در نظر بگیرید که مثلا در سن چهل سالگی در اثر یک عارضه، شنوائی خود را از دست داده است، این شخص که میتواند حرف بزند اما سخن دیگران را نمیشنود، میگوید: دیشب خواب دیدم که شخصی سرش را نزدیک گوش من آورد و یک آیه قرآن یا مطلبی دیگر در گوشم گفت، و هنوز صوت دلنشین آن را احساس میکنم.

آیا در بین تمام بشر که خبر از حال او داشته باشند کسی هست که بگوید: چون ممکن نیست بشنود و کر شده است پس دروغ میگوید که در خواب صدائی را شنیده است؟

گمان نمیکنم این مطلب برای احدی مبهم باشد، هیچ کس مشکلی احساس نمیکند که قبول کند این شخص ناشنوا در خواب صوتی را شنیده است، و به عبارت دیگر این مطلب هم مثل مطلب قبلی، یک امر بدیهی است که بین تمام بشر اختلافی در آن نیست.


معضل این است که چگونه بین این دو امر بدیهی جمع کنیم؟ چون پذیرفتیم که: ۱- بدیهی است که نمیتوانیم به ناشنوا چیزی را بشنوانیم. ۲- و رمز این بدیهی، این است که منحصرا شنیدن از طریق گوش صورت میگیرد. ۳- بدیهی است که اگر شخص ناشنوا ادعا کند در خواب چیزی را شنیده است نمیتوان او را دروغ‌گو دانست.


آیا به نظر شما چگونه باید بین این دو امر بدیهی جمع کنیم؟

.

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

قائلین به سماع موتی اول باید تعارض اقوال خود را با قران کریم حل و فصل کنند

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

اما مهمترین گام، گام چهارم است، چون فطرت الهی اذهان بشر، ارتکازا چیزهایی را به طور واضح درک میکنند و در تصدیق آنها مشکلی ندارند اما در تحلیل دقیق آنها، عاجز میمانند.

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

با تقسیم بندی که شما فرمودید قطعا این قضیه جز بدیهیات است

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

چرا چون در خواب شنیده و عالم خواب نیز قوانین خاص خودش را دارد همانطور که عالم بیداری قوانین خاص خودش را دارد بله اگر میگفتید که شخصی ناشنوا خوابید و در خواب صدایی را شنید که منبعش در عالم بیداری است ان وقت شاید تعارض پیش می امد و این سوال که بعد از خواب برای او چه اتفاقی افتاد که صدای ما را شنید !!! اما اینطور نیست و حتی انسانهای شنوا نیز بعد از خوابیدن نمیشنوند مگر اینکه بسیار بلند داد بزنیم ! و به عبارت دیگر در عالم خواب فقط میتوان چیزهایی را شنید و دید که مربوط به عالم خواب است

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

و قاطبه مفسرین عامه و خاصه نیز از این ایات برداشت عدم سماع اموات را کرده اند تا جایی که شیخ طوسی از عظماء شیعه میگوید لان ذلک محال!!!

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

ابن تیمیه گفت مرده‌ها نمیشنوند! نزدیکترین شاگردانش دیدند این دیگر نشد! خلاف اجماع سلف امت اسلامیه است! لذا با او مخالفت صریح و رسمی کردند و بر علیه او کتاب نوشتند! ابن قیم جوزی نزدیکترین مرید مخلص ابن تیمیه است، کتاب الروح را در رد استادش نوشت و گفت اجماع سلف است که مردگان میشنوند! ابن کثیر هم در تفسیرش همان عبارات ابن قیم را کاملتر کرده و گفت اجماع سلف بر این است و قبلا در پست ۱۲۹ عباراتش را آوردم، بعد از اوج گرفتن نهضت وهابیت و رنگ سیاسی گرفتن توحید ابن عبد الوهاب، آلوسی در دفاع از ابن تیمیه کتاب: تحقيق الآيات البينات في عدم سماع الأموات--نعمان بن محمود الألوسي (المتوفى: 1317هـ) را نوشت، میگوید:

فوالله لو أن ناقلا نقل هذا الكلام عنه ولم أقف أنا بنفسي عليه لما صدقته لغرابته وبعده عن الأصول العلمية والقواعد السلفية التي تعلمناها منه ومن شيخه الإمام ابن تيمية

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

قوله تعالى: فَإِنَّكَ لا تُسْمِعُ الموتى الآية
17516 - عَنْ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: وَقَفَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ علي قليب بدر فقال: «هل وجدتم ما وعد ربكم حقًا؟ ثم قال: إنهم الآن يسمعوا ما أقول. فذكر لعائشة رضي الله عنها فقالت: إنما قال النبي صلى الله عليه وسلم:
إنهم الآن ليعلمون أن الذي كنت أقول لهم هو الحق، ثم قرأت فَإِنَّكَ لا تسمع الموتى حتى قرأت الآية «2» .


این روایت که در صحیحین هم امده صراحتا فهم ام المومنین عایشه سلام الله علیها از این ایه را بیان میکند

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

مورد بحث ما یکی از موارد جالب در به‌کار رفتن کلمه (محال) در نقطه مقابل هم در یک موضوع از دو کتاب تفسیر معروف است! دو آیه شریفه است یکی انک لا تسمع الموتی (نمل۸۰) و دیگری فانک لا تسمع الموتی (روم۵۲) که یک مطلب را بیان میفرماید، و در پیرامون این موضوع، دو تفسیر معروف، یکی میگوید محال است که مردگان بشنوند و دیگری میگوید محال است که مردگان نشنوند! شیخ طوسی در تفسیر التبیان: محال است مردگان بشنوند، و ابن کثیر در کتاب التفسیر: محال است طبق سنت، مردگان نشنوند! چگونه است که دو نفر هر دو در مقام تفسیر قرآن هستند، و هر دو، کلمه محال را بر عکس هم به کار ببرند؟!:


http://shiaonlinelibrary.com/%D8%A7%...pageno=117#top
التبيان ج‏8، ص: 117
فقال (انك) يا محمد (لا تُسْمِعُ الْمَوْتى‏) لأن ذلك محال




http://library.islamweb.net/newlibra..._no=49&ID=1435
تفسير ابن كثير ج3/ص439
وقد شرع السلام على الموتى والسلام على من لم يشعر ولا يعلم بالمسلّم محال





بیاییم هم‌اندیشی کنیم و به جای اینکه بخواهیم سریعا قولی را رد کنیم در صدد برآییم تحلیل ذهنیت قائل کنیم تا مقصود او را خوب دریابیم و پس از آن اگر نقدی داریم عنوان کنیم.

فرض کنیم شخصی به شیخ طوسی میگوید: مرحوم پدرم را خواب دیدم و چنین به او گفتم و پدرم چنان پاسخ داد، و شیخ میگوید خواب صحیحی بوده ورؤیای صادقه است، اعتراض میکنیم که یا شیخ! شما در تفسیر خودتان گفتید محال است چیزی به مردگان شنوانید! چگونه الآن میگویید این رؤیای صادقه است و حال آنکه محال است مرده حرف او را بشنود و پاسخ دهد!! آیا شیخ چه جوابی میدهد؟ آیا جوابی که قرار است شیخ بدهد جواب مبهمی است؟ یا اینکه همه افراد سریعا مقصود شیخ را میفهمند و اعتراض ما را به او وارد نمیدانند؟ شیخ میگوید: من که گفتم محال است نسبت به شنیدن او از راه گوش بدن مادی گفتم، وقتی پرده صماخ گوش او خاک شده چگونه ممکن است از امواج صوتی که از دهن ما بیرون میآید مرتعش شود؟ این است که گفتم محال است، و محال بودن آن هم واضح است و هر کسی تصدیق میکند، اما نسبت به فضای دیگر و عالم دیگر، من حرفی نزدم، عالم خواب، حکم خاص خود دارد، در برزخ ملائکة میتوانند با این مرده صحبت کنند و او میشنود، و


.

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

لب کلام انکه خدای متعال وقتی فرمود انک لا تسمع الموتی یعنی تو نمیتوانی پیامت را به مردگان برسانی

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

دوست عزیز کدام سنت !!! سنتی که در تعارض با ایات قران است سنت نخواهد بود

اختلاف اصلی دقیقا همین جاست که ایا مردگان ابزاری دارند که بتوانند صدا و دیگر پیامهای ما را دریافت کنند!!

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

یا الله

سلام علیکم و رحمة الله

دوست عزیز بنده در تا پیک اجماع سلف جواب ایشان را داده ام


http://www.iranclubs.org/forums/show...89#post2233889

یا الله

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

برای اینکه جواب شما را بدهم قبل از هرچیز باید یک اصل مسلم را که با ادله عقلیه و شرعیه ثابت است را مورد بررسی قرار دهیم و ان اصل عدم سماع موتی است وقتی اصل ثابت شد در ان صورت همه این روایات حمل بر استثناء میشوند

......

......


دیگر حجت تمام است و نیازی به توضیح واضحات نیست

حال که این اصل ثابت شد برویم نظر جناب البانی در مورد این روایات را ببینیم

ایشان در مقدمه خود بر کتاب الوسی ایات البیات فی عدم سماع الموات میفرماید


وخلاصة البحث والتحقيق: أن الأدلة من الكتاب والسنة وأقوال أئمة الحنفية وغيرهم - كما ستراه في الكتاب مبسوطا - على أن الموتى لا يسمعون وأن هذا هو الأصل فإذا ثبت أنهم يسمعون في بعض الأحوال كما في حديث خفق النعال أو أن بعضهم سمع في وقت ما كما في حديث القليب فلا ينبغي أن يجعل ذلك أصلا فيقال إن الموتى يسمعون كما فعل بعضهم (1) كلا فإنها قضايا جزئية لا تشكل قاعدة كلية يعارض بها الأصل المذكور بل الحق أنه يجب أن تستثني منه على قاعدة استثناء الأقل من الأثر أو الخاص من العام

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

دوست گرامی، دو سه کلمه در عبارت شما سبب شد وسط بحث شما بیایم و عذرخواهی هم میکنم: (دوستان) و (اصل مسلم) (عقلیة).


گاهی اصل گفته میشود به معنای یک امر حق و ثابت که لا یتخلف است مثل اینکه میگوییم: این یک اصل مسلم است که خدا همه چیز را میشنود، و این اصل قابل اثبات با ادله عقلیة و شرعیة است، و دلیل عقلی استثنا بردار نیست، یعنی نمیشود گفت در یک مورد دلیل داریم که خدا نمیشنود و این استثنا است.

و گاهی اصل گفته میشود به معنای قاعده اولیه و زیربنای یک امر، مثل اینکه میگوییم: اصل این است که جنین سالم به دنیا بیاید، معنای آن این نیست که استثنا ندارد و قابل تخلف نیست.

دوست عزیز، در مورد دوم نمیتوان گفت اصل مسلم این است که جنین سالم به دنیا میآید! و یا دلیل عقلی میگوید که جنین سالم به دنیا میاید، دو کلمه مسلم و عقلی، اینجا کاربرد ندارد.

کلمه اصل در عبارت البانی در مقدمه کتاب آلوسی که شما آوردید به معنای دوم است، یعنی قاعده اولیه این است که مردگان نشنوند اما چند مورد که نص صحیح اثبات کرد که آنها شنیدند پس باید حمل بر استثنا از این اصل شود، که تصریح میکند: فإذا ثبت أنهم يسمعون في بعض الأحوال كما في حديث خفق النعال.

در اینجا نمیتوان گفت اصل مسلم عقلی است، اگر دقت فرمایید به (۱) در همین نقل قولی که خودتان آوردید در پاورقی ارجاع داده به کتاب أضواء البیان شنقیطی که با اینکه سلفی است مفصل در تایید قول ابن قیم در رد استادش ابن تیمیه که میگوید مردگان نمیشنوند، قلم فرسایی کرده، و در آخر میگوید:

أضواء البيان في إيضاح القرآن بالقرآن (6/ 142)
وفي الأدلة التي ذكرها ابن القيم في كتاب الروح على ذلك مقنع للمنصف، وقد زدنا عليها ما رأيت، والعلم عند الله تعالى.


و البانی به او اشاره میکند به: کما فعل بعضهم، یعنی شنقیطی اصل را بر خلاف حرف ما گذاشته و گفته اصل این است که مردگان میشنوند:

http://vb.tafsir.net/tafsir5762/#post23736


و محضر شما دوست گرامی در سرنگار (دعوت به سوی خدا) عبارت ابن کثیر را هم آوردم:

http://www.iranclubs.org/forums/show...80#post2177580


چگونه مطلبی اصل مسلم است و حال آنکه ابن قیم و ابن کثیر میگویند اجماع سلف بر خلاف آن است؟

.

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

یا الله
سلام علیکم و رحمة الله
دوست عزیز ممنون از شما که تاپیک مستقلی ایجاد کردید فقط اگر ممکن است این بحث بین بنده و شما باشد و جسارتا دوستان دیگر شرکت در این بحث نداشته باشند
با تشکر
یا الله

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

پیشنهاد خوبی است، و پیشنهاد دیگر اینکه چون بعضا در فروم‌ها صورت کار، دیالوگ است اما حقیقتا جز منولوگ چیزی نیست و هر طرف فقط حرف خود را میزند، لذا اگر شما دوست گرامی موافقت بفرمایید یک دیالوگ واقعی داشته باشیم، و به فرموده شما با نظر ابن کثیر یا غیر او در فهم علمی، کار نداشته باشیم، و قدم به قدم مقصود همدیگر را بفهمیم و جلو برویم.
پیشنهاد دیگر اینکه چون از آفات بحث، گسترده شدن آن است، پس یک موضوع را مطرح کنیم و تا واضح نشده سراغ دیگری نرویم.

... .

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

یا الله
برادر عزیز اگر ممکن است کمی سریعتر بحث را به جلو ببریم
با تشکر
یا الله

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

یا الله

برادر عزیز اگر ممکن است کمی سریعتر بحث را به جلو ببریم

با تشکر

یا الله

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

ثانیا برادر عزیز ما در حال بحث در مورد این دنیا و قوانین مربوط به ان هستیم و اینکه شما مدام خواب و رویا را به عنوان شاهدی برای مدعی خود مطرح میکنید،محل بحث و اختلاف ما نیست
و بنده به یاد ندارم گفته باشم که مردگان در عقبی هیچ صدا و پیامی را دریافت نمیکنند

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

تفاوت مبنا در قول عائشة که تاویل کرده با استثنا زدن و تخصیص زدن، اظهر من الشمس است اما جناب البانی هر دو را در کلامش با هم جمع کرده است!
.

در اصل توسط hosyn نوشته شده است

بنده دو سؤال ساده دارم که دومی مربوط به بحث معانی بیانی است که شما به آن اشاره کردید که مجاز بگیریم و بعدا عرض میکنم، اما فعلا سؤال من این است:

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

برادر عزیزم اولین و صریحترین ایه ای که خداوند متعال حقیقتا و یا مجازا اشاره به عدم سماع موتی میفرماید

انجا که فرمود


إِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتى‏ وَ لا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعاءَ إِذا وَلَّوْا مُدْبِرِين


این ایه را چه حمل بر حقیقت کنیم و چه حمل بر مجاز در هر صورت دال بر تعبیر ما مبنی بر عدم سماع موتی است

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

این ایات را از دو جهت بررسی میکنیم

جهت اول اینکه این ایات حمل بر ظاهر و حقیقت میشوند و الله تعالی در مقام تفهیم عدم سماع موتی هست ان هم صراحتا!!! اگر به جهت قائل شویم دیگر بحثی نخواهد بود و عدم سماع موتی به وسیله ایات قران که اتقن و اصح الدلائل است ثابت میشود

جهت دوم اینکه این ایات حمل بر مجاز و تشبیه شوند!یعنی خدای متعال کافران و مشرکین را از حیث نشنیدن به مردگان تشبیه کرده باشد که در اینجا ذکر مواردی لازم است

اینکه اگر شما علم بیان را خوانده باشی حتما یکی از موضاعت این علم که تشبیه یا همان تمثیل منطقی است را میشناسید ،در یک تشبیه سه رکن وجود دارد مشبه ،مشبه به و وجه شبه

یک مثال ساده عرض میکنم مثلا شخصی برای اینکه بخواهد شجاعت زید را ثابد کند میگوید زید کالاسد در اینجا مشبه زید ،مشبه به اسد و وجه شبه نیز صفت شجاعت است که در زید و به طور اقوی در اسد وجود دارد

برگردیم به ایات

در این ایات نیز خدای متعال کافران لجوج را از حیث نشنیدن به مردگان تشبیه کرده ،یعنی مشبه کافران،مشبه به مردگان و وجه شبه نشنیدن است، که این صفت نیز در در کافران و به صورت اقوی در مردگان وجود دارد و در یک کلام همانطور که کافران لجوج سخنان حق را نمیشنوند به طریق اولی مردگان نیز نخواهند شنید!!

پس هر دو صورت عدم سماع موتی از این ایات ثابت است

در اصل توسط فقط خدا نوشته شده است

خداوند متعال صراحتا در قران میفرمایند مردگان نمیشنوند همانطور که کران نمیشنوند

خوب هر عقل سلیمی به ما میگوید که یک انسان ناشنوا نمیشنود و اگر بشنود بازهم نیاز به دلیل عقلی و شرعی دارد مانند اعجاز